وقوع آخرین مانسون در خوزستان در ۷۰ سال پیش/ پیش‌بینی همرفت‌های بسیار شدید در روزهای آینده

کلمه نیوز – محمد سبزه‌زاری مدیرکل هواشناسی خوزستان اظهار کرد: در منطقه خوزستان به طور کلی تحت تاثیر رطوبت و شعاع رطوبتی از مدیترانه و دریای سرخ هستیم و تغذیه رطوبتی نرمال ما از این دو سمت است اما مانسون یک سامانه فصلی است که به علت سردی و گرمی و اختلاف دما بین خشکی و اقیانوس هند، معمولا در شبه قاره هند رخ می‌دهد.

وی افزود: بارندگی ما به طور معمول در زمستان است اما در شبه قاره هند فصل بارندگی در تابستان است و بیش از ۸۰ درصد از بارندگی هند در فصل تابستان به علت سامانه مانسون رخ می‌دهد. این سامانه باعث می‌شود یک سامانه کم فشار در شبه قاره هند و یک سامانه پر فشار نیز در اقیانوس هند ایجاد شود و باعث می‌شود جریان رطوبتی شدیدی وارد شبه قاره هند شود که به رشته کوه‌های هیمالیا برخورد می‌کند و ابرزایی و بارندگی ایجاد می‌کند. شمال و شمال شرق هند مرطوب‌ترین مکان‌های دنیا هستند و نرخ بارش تقریبا ۱۲ هزار میلیمتر در سال است در حالی که میانگین بارش ما تقریبا سالانه ۳۰۰ میلیمتر است.

مدیرکل هواشناسی خوزستان با اشاره به امکان تقویت سیستم مانسونی ادامه داد: سیستم مانسونی وقتی وضعیت بهتری داشته باشد شاهد بارش‌هایی در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و فارس هستیم و اگر این سیستم خیلی تقویت شود مثل الان، زبانه آن به استان خوزستان می‌رسد و در این منطقه بارش‌هایی ایجاد کند که اکنون این اتفاق افتاده است.

وی افزود: آخرین مانسون پرقدرتی که در خوزستان فعالیت داشته مربوط حدود ۶۶ تا ۷۰ سال قبل بوده است و اکنون دوباره این اتفاق در حال رخ دادن است.

سبزه‌زاری گفت: نتیجه این حرکت و شعاع رطوبتی مانسون که به سمت ما می‌آید و جریان‌ها را جنوبی می‌کند و خلیج فارس نیز آن را تقویت می‌کند این است که انتظار داریم مخصوصا برای روزهای جمعه و شنبه بارش‌هایی در ارتفاعات شرقی، شمال شرق و جنوب شرقی داشته باشیم و همرفت‌های بسیار شدید در استان خوزستان خواهیم داشت.

وی با اشاره به پیش‌بینی تاثیر سامانه مانسون روی خوزستان عنوان کرد: خروجی مدل‌ها نشان می‌دهد که شاخص‌های ناپایدار بسیار بسیار بالا هستند؛ خروجی شاخص‌ها این است که می‌توانیم بادهای بسیار شدید را در منطقه فلات مرکزی خوزستان و قسمت‌های جنوبی پیش‌بینی کنیم. این بادهای شدید می‌توانند شبه طوفان و گرد و خاک‌های شدید ایجاد کنند. این سامانه می‌تواند رعد و برق و بارش‌های رگباری شدید و نقطه‌ای در ارتفاعات شرقی از جمله باغملک، دهدز، اندیکا و بهبهان و صیدون ایجاد کنند.

مدیرکل هواشناسی خوزستان افزود: نکته اصلی این است که بارش‌ها در زمان کوتاه و رگباری اتفاق می‌افتند و این بارش‌های نقطه‌ای در زمان کوتاه، رگباری هستند و در زمان کوتاه حجم عظیمی از بارش ایجاد می‌شود و می‌توانند مسیل‌های کوهستانی را سیلابی کند و رودخانه‌های فصلی را به جریان بیندازد و سیلاب ایجاد کند؛ این خصوصیت کلی سامانه است.

وی گفت: اما در داخل فلات مرکزی مثل شهرهای اهواز، ماهشهر، آبادان، خرمشهر، بستان، شادگان، امیدیه، رامهرمز و رامشیر بیشتر وزش باد شدید را خواهند داشت که می‌تواند باعث ایجاد گرد و خاک شود. البته بارندگی‌های رگباری داریم که نمونه کوچک آن را در سال ۸۷ داشتیم. در شهریور سال ۸۷ ضرایب ناپایداری در منطقه بسیار بالا بود و ما تاریخچه آن را بررسی کردیم که ببینیم چه اتفاقی اکنون ممکن است رخ دهد. در آن زمان که ضرایب ناپایداری نه در حد اکنون بالا بود، طوفان با سرعت ۱۰۰ کیلومتر ایجاد شد و خطوط انتقال بین ماهشهر و اهواز از جا کنده شد و در خود اهواز حدود هفت نفر کشته داد؛ باید به این موارد توجه شود که آن زمان تنها ۵ میلیمتر بارندگی در اهواز رخ داد اما پتانسیل و انرژی را به صورت باد شدید تخلیه کرد.

سبزه‌زاری ادامه داد: ما تجربه خاصی از سامانه مانسونی در استان خوزستان نداریم. آخرین مانسون قوی که استان خوزستان را در بر گرفت در ۷۰ سال پیش بوده که دو نسل بعد از آن از هواشناسی بازنشسته شده‌اند و هیچ‌گونه تجربه‌ای از آن وجود ندارد. این در حالی است که در زمینه گرد و خاک تجربه زیادی داریم.

او گفت: هسته اصلی این سامانه روی استان‌های جنوبی از جمله فارس، سیستان و بلوچستان و هرمزگان است و لبه این سامانه روی خوزستان است و در واقعیت اگر این لبه کمی جلوتر بیاید میزان بارش‌ها خیلی بالاتر می‌رود و اگر مقداری عقب‌تر برود میزان بارش‌ها خیلی کمتر می‌شود اما برای جمعه و شنبه همرفت‌های شدیدی داریم.

وی عنوان کرد: این سامانه با این پتانسیل ممکن است هر اتفاقی برایش محتمل باشد؛ در این جهت ما از مدیریت بحران خواستیم که بالاترین سطح آماده‌باش را به تمام ارگان‌ها اعلام کنند که در صورت بروز هر اتفاقی آمادگی داشته باشیم.

مدیرکل هواشناسی خوزستان عنوان کرد: استان‌های هرمزگان و سیستان همیشه با مانسون درارتباط بوده‌اند اما در خوزستان چون تجربه وجود ندارد، با این شرایط هر اتفاقی ممکن است محتمل باشد؛ ممکن است در ماهشهر بیش از ۱۰۰ میلیمتر بارش داشته باشیم‌. از امشب رطوبت در حال ورود به استان خوزستان است و فردا جریانات جنوبی هستند و حجم عظیمی از رطوبت در حال وارد شدن است. ناگهان ممکن است یک نقطه زیر آب برود و بارش شدید داشته باشیم و یا وزش باد و رعد و برق یا تگرگ. همه این‌ها محتمل هستند.

وی افزود: اوج فعالیت سامانه برای خوزستان از ظهر روز جمعه تا شب و از شنبه از بعد از ظهر تا شب است و یکشنبه ضعیف‌تر می‌شود و دوشنبه خیلی ضعیف و سه‌شنبه ممکن است پایان آن باشد.

سبزه‌زاری بیان کرد: با توجه به شرایطی که ممکن است در سواحل اتفاق بیفتد، هشدار دریایی را صادر کرده‌ایم. باد از سمت جنوب به سواحل می‌وزد پس امواج از ساحل می‌توانند ارتفاق بالاتری داشته باشند اما بیشترین حجم بادها در مرکز استان خوزستان اتفاق می‌افتد زیرا ضرایب ناپایداری بالا در سطح خشکی است تا دریا.

وی ادامه داد: به طور طبیعی وقتی رطوبت تزریق می‌شود دما کاهش پیدا می‌کند؛ برای روز جمعه دمای اهواز بین ۳۹ درجه تا ۴۱ درجه پیش‌بینی می‌شود و تقریبا ۶ تا ۷ درجه کاهش دما خواهیم داشت. بارشی که اتفاق می‌افتد نسبت به انرژی که از خورشید به ما می‌رسد تبخیر می‌شود و دوباره روال به سابق یعنی افزایش دما بازمی‌گردد. انتظار داریم که از روز یکشنبه دما افزایش پیدا کند؛ درست است که رطوبت باعث کاهش دما می‌شود اما ظاهری است.

مدیرکل هواشناسی خوزستان در خصوص وضعیت بارش‌ها در کشور گفت: اقلیم ما خشک است و تنها در سال‌هایی افزایش بارش داریم. به جز نوار شمالی کشور و چند نقطه دیگر، همه ایران خشک و کم‌آب است و واقعیت این است. برای چند سال ممکن است شرایط خشک‌تر از حد معمول شود و برای چند سال بعد بارش‌های بیشتری وجود داشته باشد.

وی که در یک گفت‌وگوی تلویزیونی صحبت می‌کرد، افزود: با توجه به تغییرات اقلیمی جهانی و افزایش دما، وقتی فشاری به جو زمین می‌رسد سعی می‌کند خود را به تعادل برساند و این تعادل با اتفاقات جوی و آشوب، ایجاد می شود. بهترین حالت بارش‌های ما از فصل پاییز تا بهار است اما اگر این بارشک ‌ها تماما در یک ماه رخ دهد، وضعیت فجیعی رخ می‌دهد.