آتشی که در فصل گرما به جان جنگل‌ها می‌افتد

گروه جامعه: یک کارشناس محیط زیست گفت: متاسفانه این روز‌ها جنگل‌های زاگرس که ۴۰ درصد منبع تامین آب کشور در شرایط بحران بودند، در حال سوختن است.الهه موسوی کارشناس محیط زیست  درباره آتش سوزی جنگل‌ها در فصل تابستان، اظهار کرد: درآتش سوزی جنگل‌ها همواره دو عامل طبیعی و انسانی دخیل هستند، صاعقه و رعد و برق،  از عوامل طبیعی آتش سوزی هستند.

این کارشناس در ادامه بیان کرد: بنابر نظر مسئولان منابع طبیعی و سازمان جنگل‌ها بیش از ۹۰ درصد آتش سوزی‌ها با دخالت انسان صورت می‌گیرد که گاهی این عوامل به صورت عمدی سبب بروز این حوادث می‌شود.
موسوی با اشاره به آتش سوزی های اخیر در جنگل های زاگرس گفت: متاسفانه این روز‌ها جنگل‌های زاگرس که ۴۰ درصد منبع تامین آب کشور در شرایط بحران بودند، در حال سوختن هستند، که مهار این آتش نیازمند اختصاص بودجه و مدیریت مسئولان مربوط به این حوزه است.

وی عنوان کرد: در مواردی گردشگر سهوا مسبب آتش سوزی جنگل می‌شود، بدین صورت که بدون آگاهی، در جای نامناسب نزدیک درخت یا علفزار خشک اقدام به روشن کردن آتش می‌کند و با وزش باد و زبانه کشیدن ناگهانی آتش بقیه علفزار نیز درگیر آتش می‌شود. بی احتیاطی در خاموش نکردن آتش هنگام ترک محیط؛ جانی دوباره به آتش می‌دهد و جنگل را درگیر می‌کند.

موسوی تشریح کرد: بی دقتی در رها سازی زباله‌هایی مثل ته سیگار، کاغذ آلمینیومی و زباله‌ی شیشه‌ای در جنگل سبب آتش می‌شود. زباله‌ی شیشه‌ای با تابش نور خورشید همچون ذره بین عمل می‌کند و آتش سوزی ایجاد می‌شود.این کارشناس محیط زیست در بیان عوامل عمدی آتش سوزی جنگل‌ها گفت: پدیده‌هایی همچون زمین خواری و جنگل خواری در افروختن آتش بی تاثیرنیستند؛ به این معنا که فرد قصد این را دارد که جنگل یا مراتعی که در کنار زمین کشاوزری اش قرار گرفته  است را غصب کند و برای منافع شخصی اش که گسترش ملک خود است یا لجبازی با محیط بان و جنگل بان که بر حسب وظیفه‌ی خود به او تذکر داده اند، در مناطق همجوار زمین خود اقدام به آتش سوزی می‌کند.

وی در رابطه با نقش زمین خواری که سبب افروختن آتش در طبیعت می شود، ادامه داد: متاسفانه مشاهده می‌شود افراد بدون در نظر گرفتن سرمایه‌ی ملی، تمامی درختان مجاور دامگاه خود را آتش می زنند تا به فضای بیشتری دسترسی پیدا کنند. نمونه این مورد در منطقه‌ی دخانیات شهر گرگان استان گلستان بار‌ها مشاهده و گزارش شده، اما مسئولین با بی توجهی جلوی این اقدام را نمی‌گیرند.

موسوی با اشاره به اینکه نمی توان به طور قطعی اعلام کرد که آتش سوزی‌ها بیشتر به کدام منطقه از کشور ربط دارد، گفت:  این موضوع بیشتر تحت تاثیر شرایط سالانه است. قبلا در حوالی سال ۸۵ تا چند سال گذشته در مناطق جنگلی البرز و گلستان شاهد آتش سوزی‌های بسیار بودیم.

وی افزود: درسال‌های اخیر به دلیل مناسب بودن چوب بلوط برای تهیه‌ی ذغال که منبع آن در جنگل‌های زاگرس است، افراد سودجو از درختان نیم سوخته بدون موانع قانونی بهره برداری می‌کنند.این کارشناس محیط زیست تشریح کرد: معمولا در سالی که بهار پرباری داشته و علوفه زیاد روییده شده باشد،  در تابستان آن سال به دلیل خشک شدن علف‌ها آتش به وجود می‌آید، البته به میزان رفت و آمد گردشگر و مدیریت محیط زیست آن منطقه هم بستگی دارد. امروزه در پارک ملی گلستان با حضور نیرو‌های واکنش سریع و چادر‌های آتش بان میزان آسیب‌های آتش سوزی کاهش یافته است.

موسوی با انتقاد به وضع نامناسب اطفاء حریق جنگل‌ها گفت: جنگل بان‌ها و محیط بان‌ها گا‌هی برای خاموش کردن آتشی که به جان طبیعت افتاده مجبورند کیلومترها، ظرف‌های ۲۰ لیتری را در ارتفاعاتی با شیب زیاد به صورت پیاده طی کنند تا آتش مهار شود.

چه راهکارهایی برای رهایی جنگل ها از آتش وجود دارد؟
این کارشناس محیط زیست برای جلوگیری از آتش سوزی جنگل‌ها عنوان کرد: راهکار‌های زیادی برای نجات جنگل‌ها وجود دارد از جمله اطلاع رسانی میزان دما و رطوبت جنگل‌ها به طور روزانه تا گردشگران بدانند در چه زمانی جنگل و مراتع بیشتر در معرض آتش سوزی وسیع قرار دارد؛ همینطور هشدار و توجه رسانه‌ها برای آگاهی مردم و مطالبه گری نقش مهمی را ایفا می‌کند.وی تاکید کرد: تصویب و پیگیری قانون منع آتش افروزی در جنگل، مقابله با متخلفان و کنترل ورود و خروج افراد به جنگل‌ها از عوامل کاهش آتش سوزی هاست.

موسوی با اشاره به فواید بسیاری که جنگل برای زندگی انسان مثل مبارزه با طوفان و ریزگرد، ذخیره‌ی آب در ریشه ها، مقابله با فرسایش خاک، تلطیف و تعدیل هوا و جذب اکسیژن دارد، بیان کرد: حفاظت از سرمایه‌ ملی چون جنگل‌ها باید در دستور کار تمامی مسؤلان قرار گیرد، همچنین استفاده از تجربه‌ی کنشگران محیط زیست به مدیریت بهتر منابع طبیعی کمک می‌کند.وی با بیان اینکه به روز رسانی تجهیزات زمینی و هوایی اطفاء حریق جنگل‌ها و آموزش جامع محلی نقش مهمی در اقدام به موقع دارد، گفت: بعضی مواقع پاسخ به درخواست هلی کوپتر برای خاموش کردن جنگل دو الی سه روز طول می‌کشد که در این زمان هزاران هکتار از جنگل‌ها می‌سوزد.