آمار و ارقام ازموجودی کالا‌های‌اساسی در ایران

گروه اقتصادی: روزنامه همشهری با حسن عباسی معروفان، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی در مورد آخرین وضعیت موجودی و ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی گفت‌وگو کرده‌.

آماری از میزان این ذخایر در دست دارید؟
آمار حجم ذخایر استراتژیک کشور بنابر مصوبه شورای‌عالی امنیت ملی قابل‌انتشار نیست اما به‌طور کلی می‌توان گفت انبارهای ذخایر استراتژیک کشور کاملا پر و وضعیت کنونی ذخایر استراتژیک کشور به‌مراتب بهتر از ۶‌ماه قبل است. این ذخایر برای استفاده در مواقع بحرانی مانند آتش‌سوزی، سیل و جنگ است تا دسترسی به کالا‌های استراتژیک کم نشود.

به‌طور مشخص چه اقلام کالایی مشمول ذخایر کالاهای اساسی و استراتژیک کشور است؟
نهاده‌های دامی شامل جو، ذرت دامی، کنجاله سویا و دانه سویا، مشمول ذخایر استراتژیک کالایی کشور است که برای پشتیبانی تولید دام و طیور و روغن نباتی وارد می‌شوند. همچنین طبق مصوبات دولت و شورای‌عالی امنیت ملی، باید دو شرکت پشتیبانی امور دام و شرکت بازرگانی دولتی، مواد غذایی مصرفی، مانند شکرخام، برنج، آرد و روغن خام، برای تبدیل به روغن نباتی را، همیشه به مقدار کافی وارد و در اختیار داشته باشند.
براساس قانون اجازه داده شده این ذخایر سالانه یکی دوبار نو شود اما هیچ وقت موجودی این اقلام نباید کمتر از۷۰درصد میزان مصوب باشد. با این روند همواره ۳۰درصد موجودی ذخایر در چرخش است و کالاهایی که سن بیشتری دارد در چرخه توزیع بازار فروخته و به جای آن کالای نو وارد می‌شود.

چگونگی تامین ارز، زمان، میزان و چگونگی واردات این کالاها براساس مکانیزم پیش‌بینی شده در آیین‌نامه صورت می‌گیرد و شورای خریدی در این دو شرکت متشکل از ۵تا ۶سازمان و دستگاه ذی‌ربط وجود دارد که به ثبت سفارش واردات و خرید کالاها اقدام می‌کند. در واقع شرکت پشتیبانی امور دام و شرکت بازرگانی دولتی ایران(G.T.C) مسئول تامین و حفظ ذخایر استراتژیک کالایی کشور هستند.

به‌نظر شما علت برخی اظهارنظرها در زمینه خالی شدن انبار ذخایر کالاهای استراتژیک و اساسی چیست؟
دلیل اینکه چرا برخی در دوران انتخابات ریاست‌جمهوری نگران موجودی و میزان ذخایر کالاهای استراتژیک شده‌اند و اعلام می‌کنند انبارها جارو شده‌اند برای من هم مشخص نیست، اصلا معلوم نیست چنین اظهارنظرهایی بر مبنای کدام آمار صورت می‌پذیرد. اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد هیچ کمبودی در کالاهای اساسی نداریم و میزان کنونی ذخایر استراتژیک کشور نیز به همان اندازه مدت مشابه پارسال است.

اخیرا یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس از الزام قانونی برای ذخیره‌سازی‌ مصرف شش‌ماه کالاهای اساسی استراتژیک خبر داده، نظر شما چیست؟
بهتر است این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس مستند قانونی این الزام را معرفی کند. ذخیره‌سازی‌ ۶‌ماه نیاز کشور به ذخایر استراتژیک، نیازمند تامین حداقل ۳۰میلیارد دلار اعتبار است. نماینده‌ای که چنین دیدگاهی مطرح کرده از قانون و مقررات مطلع نبوده و اگرچنین مستنداتی دارد، بهتر است اعلام کند تا ما هم یاد بگیریم.

معمولا نیاز چند‌ماه کشور به کالاهای استراتژیک ذخیره می‌شود؟
در مورد ذخایر استراتژیک به‌دلیل مصوبات شورای‌عالی امنیت ملی، امکان ارائه آمار تناژ ذخیره‌سازی‌ یا مدت زمان تامین نیاز کشور به این کالاها وجود ندارد. با وجود این ممکن است در یک کالا به اندازه ۲۰روز و در انبار کالایی دیگر سه‌ماه ذخایر استراتژیک داشته باشیم و این موضوع به عمق استراتژیک هر کالا بستگی دارد. مثلا نباید میزان ذخایر استراتژیک کشور در انبارهای گندم تحت هر شرایطی کمتر از ۲‌ماه باشد اما در برخی کالاها این مدت زمان به ۱۰روز یا سه‌ماه می‌رسد. این موضوع به مصوباتی بستگی دارد که به دستگاه‌های مسئول ابلاغ می‌شود. البته به‌طور کلی اکنون ذخایر استراتژیک کشور تامین شده و این ذخایر طبق آیین‌نامه‌های مصوب مدیریت می‌شود.

یعنی در حوزه موجودی ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی نگرانی وجود ندارد؟
اگرچه آمار این ذخایر قابل‌انتشار نیست و براساس پروتکل‌ها محرمانه محسوب می‌شود ولی به جرأت می‌توان گفت در زمینه موجودی کالای اساسی در کشور نگرانی وجود ندارد. حجم ذخایر استراتژیک کشور نسبت به‌مدت مشابه پارسال در همین زمان هیچ‌گونه کاهشی نداشته است، اینگونه نیست که به‌دلیل فرارسیدن روزهای پایانی فعالیت دولت دوازدهم، میزان ذخایر کاهش یافته یا انبارها خالی باشد.