عامل ۷۰ درصد مرگ‌ومیرها بیماری غیرواگیر است

مسعود حبیبی رئیس اولین کنگره پزشکی مبتنی بر سبک زندگی سالم در نشست خبری این کنگره که در پژوهشکده زخم و ترمیم بافت جهاد دانشگاهی برگزار شد، گفت: بیماری‌های غیرواگیر عامل ۷۰ درصد مرگ و میر‌ها هستند که مانند بیماری‌های واگیر صدای زیادی ندارند. این بیماری‌ها متاثر از سبک زندگی غلط، روابط اجتماعی، استرس‌ها، تغذیه و… هستند. به عنوان مثال بیماری‌های قلبی به تنهایی ۱۹ درصد از کل مرگ و میر‌ها را شامل می‌شوند، اما کاملا با اصلاح سبک زندگی قابل پیشگیری هستند.

او افزود: ما در جهاد دانشگاهی در پژوهشکده زخم مطالعاتی انجام دادیم و دیدیم مرگ و میر ناشی از زخم مزمن به تنهایی معادل مرگ ومیر سرطان پستان و یا سرطان لنفوم و پروستات است و بار مالی زیادی هم به همراه دارد. بر این اساس گروه پزشکی مبتنی بر سبک زندگی در جهاد دانشگاهی یکی از فعالیت‌های خود را بر این گذاشته است که برای آگاهی بخشی و آموزش جامعه و کادر درمان فعال‌تر باشد. امیدواریم این کنگره نتایج اثربخش و مطلوبی داشته باشد.

در ادامه این برنامه شاهین آخوندزاده دبیرعلمی کنگره و مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پرشکی تهران، گفت: افتخار من این است که در مکتب علمی جهاد دانشگاهی تربیت شده‌ام و اکنون به عنوان فردی رشد یافته از این مکتب اعتقاد دارم که برگزاری چنین کنگره‌ای توسط جهاد دانشگاهی بسیار بجا است؛ چراکه جهاد دانشگاهی طی ۴۴ سال گذشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی خود مکتب علمی و زندگی برای محققین فراهم کرده است.
او افزود: پزشکی مبتنی بر سبک زندگی مهم است، پزشکان و جامعه پزشکی ما جنبه‌های بایولوژیک و سایکولوژیک افراد را مدنظر قرار می‌دهند، ولی باید در پزشکی جنبه‌های معنوی، اجتماعی و فرهنگی را هم مدنظر داشته باشیم، اگر پزشک در طبابت خود جنبه‌های فرهنگی را در نظر نگیرد، قطعا این پزشک در کار خود موفق نخواهد بود.

رئیس بیمارستان روانپزشکی روزبه، ادامه داد: برخی پزشکان هستند که جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی بیمار را مدنظر قرار می‌دهند و بر اساس آن نسخه می‌نویسند. اعتقاد دارم که ما کشور‌های در حال توسعه مشکلات خاص خود را داریم؛ ما نه سبک زندگی خود را کامل حفظ کردیم و نه سبک زندگی غربی را کاملا اجرا می‌کنیم. در سبک زندگی غربی کم کم مبادی علمی وارد شده است که به تفریح، تغذیه، استراحت و… افراد توجه می‌شود. الان باید برای خود مدلی طراحی کنیم که نیاز است به آن فکر کنیم تا خروجی اقدامات ما به سمت بهتری برود.

او با اشاره به تاثیرات پاندمی کرونا بر جوامع، اظهار کرد: کرونا حوزه‌های مختلفی شامل خواب، تغذیه، استرس و… را تحت تاثیر قرار داد و اکنون با فروکش کردن کرونا از نظر زمانی هم کنگره در زمان خوبی برگزار می‌شود. باید آموزش مکرر اتفاق افتد و از دانش به باور برسیم.

در ادامه این برنامه مریم صداقت دبیر اجرایی کنگره پزشکی مبتنی بر سبک زندگی سالم، گفت: این اولین کنگره با این عنوان است که در جهاد دانشگاهی طراحی و اجرا می‌شود. این گروه بر اساس ضرورت جامعه ایران بویژه در نظام سلامت و برای کمک به حل مشکل بیماری‌های غیر واگیر و کم کردن بار بیماری‌ها اقدام به برگزاری چنین کنگره‌ای کرده است. پرداختن به این حوزه تا اندازه‌ای مغفول بوده است هرچند که پزشکی مبتنی بر سبک زندگی حوزه جدیدی است، اما علی‌رغم اینکه در کشور‌های توسعه یافته به عنوان درگاه مطالعاتی نگاه می‌شود، در کشور ما باید به عنوان یک ضرورت به آن نگاه شود.

او افزود: کنگره پزشکی مبتنی بر سبک زندگی سالم در دو روز دهم و یازدهم اسفندماه سال جاری برگزار خواهد شد. تلاش کردیم از حضور مجامع علمی، دانشگاهی، NGO‌های سلامت و… بهره‌مند شویم تا حوزه‌ای ایجاد شود که دست اندرکاران نظام سلامت دورهم جمع شوند تا بستری برای ترویج آنچه که تاکنون در این حوزه به دست آوردیم فراهم شود. ما از همکاری مرکز تحقیقات پزشکی ورزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، بیمارستان روزبه، شبکه ملی بیماری‌های غیرواگیر، سازمان نظام روانشناسی، انجمن دیابت و… بهره‌مند بودیم.

این روانشناس تربیتی، ادامه داد: در روز اول کنگره برنامه با افتتاحیه و نشست ویژه با حضور مدیران بهداشتی، نماینده سازمان بهداشت جهانی در ایران و متخصصین مربوطه آغاز می‌شود. نشست ویژه به سبک زندگی و فعالیت‌های جسمانی اختصاص دارد و بعد از نشست اول یک پنل داریم که با همکاری دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت برگزار می‌شود. نشست دوم بعد از ظهر روز اول و نشست سوم مربوط به سبک زندگی و فناوری‌های نوین است که در روز دوم برگزار می‌شود. روز دوم کنگره به سلامت روان و تغذیه مربوط است. پنل سبک زندگی سالم مبتنی بر واقعیت‌های زندگی را خواهیم داشت.

او تاکید کرد: مقالات بسیار زیادی به کنگره رسید که نویدبخش بود البته، محدودیت‌هایی داشتیم و مجبور بودیم از بین متقاضیان تعدادی را بپذیریم تا در قالب سخنرانی و پوستر در کنگره حضور داشته باشند. بیش از ۱۵۰ مقاله دریافت کردیم که حدود ۵۰ درصد را برای سخنرانی و پوستر مناسب دیدیم. در مقالاتی که در قالب پوستر ارائه خواهند شد پس از داوری مقاله برتر هم انتخاب خواهد شد.

در ادامه این نشست خبری، محسن فاتح معاون پژوهشی جهاددانشگاهی، گفت: پژوهشکده فناوری‌های ترمیم زخم و بافت یارا مجموعه‌ای بود که با هدف ارائه راهکار‌های مناسب درمان و پیشگیری از اختلالات بافت تشکیل شد و در این راستا یکی از وظایفی که عموما جهاددانشگاهی به دنبال آن است، این است که بتواند در زمینه فرهنگسازی در حوزه‌های مختلف بهداشتی ورود کند.

او افزود: در این راستا علاوه بر اینکه در این پژوهشکده برای مسائل مرتبط با درمان و مطالعات پایه بالینی ورود کردیم، حوزه دیگر مهم بحث مبانی و موضوعات مبتنی بر پیشگیری بود. مجموعه گروه پژوهشی پزشکی مبتنی بر سبک زندگی تشکیل و مقرر شد تا کنگره فعلی برگزار شود که بتوان به فرهنگسازی در زمینه اصلاح سبک زندگی و ارتقای سلامت برسیم. برای اصلاح سبک زندگی باید رفتار‌ها تغییر کند و این مهم رخ نمی‌دهد مگر با آموزش که البته به تنهایی هم کافی نیست. تغییر رفتار زمانی انجام می‌شود که دانش ما به باور تبدیل شود.

در ادامه این نشست خبری، دکتر حسین یاری عضو گروه پزشکی مبتنی بر سبک زندگی جهاد دانشگاهی، گفت: زمان‌هایی بود که همه مرگ و میر افراد به خاطر وبا، سفلیس و سایر بیماری‌های عفونی مشابه بود، اما اکنون افراد بیشتر به خاطر سکته قلبی، سکته مغری، سرطان، بیماری تنفسی و سایر بیماری‌های غیر واگیر دچار ناخوشی می‌شوند و یا جان خود را از دست می‌دهند؛ پس مهم است ببینیم چه کار می‌توان کرد که افراد به این بیماری‌ها دچار نشوند.

او افزود: حیطه جدیدی در پزشکی دنیا مبتنی بر سبک زندگی شکل گرفته است که شاید تا ۲۰ سال پیش آن را نمی‌شناختیم. به نظر می‌رسد اصلاح سبک زندگی مغفول مانده است. منظور ما از سبک زندگی سالم این است که باید شش کار انجام داد که بتوان سبک زندگی سالم داشت و از بیماری‌های غیرواگیر دور بود. این شش محور شامل تغذیه، فعالیت جسمی کافی، بهبود سلامت خواب، عدم سوء مصرف مواد مخدر و الکل، اصلاح روابط بین فردی و دوری از استرس و تنش است.

یاری تاکید کرد: ما در پزشکی سنتی خود نیز چیزی تحت عنوان سته ضروریه داریم که شش نکته ضروری سلامتی را شامل حالات روحی، هوا، تغدیه، خواب و بیداری، حبس و دفع و سکون و حرکت می‌داند و حال می‌دانیم تفاوتی با آنچه که اکنون پزشکی مدرن به آن رسیده است، ندارد و لازم است که پیوند جدیدی بین یافته‌های پزشکی مدرن و سنت‌های پیشین پزشکی برقرار شود که این کنگره هم چنین قصدی دارد چراکه باید هم‌افزایی در این زمینه ارتقاء یابد.