عادت‌های غذایی هم به نسل بعد ارث می‌رسند

گروه سلامت: علاقه به خوردن برخی از انواع خوراکی‌ها هم می‌تواند ارثی باشد. این ویژگی گاهی به قدری شاخص است که فرد مورد نظر به راحتی نمی‌تواند از دست این رفتار خلاص شود؛ تا حدی که اگر رژیم غذایی هم بگیرد، نمی‌تواند دست از خوردن این نوع خوراکی‌ها بردارد. موافقید درباره این مساله بیشتر بدانیم؟

بررسی‌های پژوهشگران دانشگاه‌های «کلمبیا»، «کورنل» و «روگر» نشان می‌دهد علاقه به خوردن مواد غذایی چرب «ژنتیکی» است. به این ترتیب که برخی افراد به دلیل داشتن ژنی به نام «CD۳۶» بیش از افرادی که این ژن را ندارند، به خوردن خوراکی‌های چرب علاقه دارند. البته برخی دیگر از ژن‌ها نیز وجود دارند که فرد را به خوردن غذاهای چرب و شیرین علاقه‌مند می‌کنند ‌اما وجود این ژن به‌طور اختصاصی باعث تحریک اشتهای فرد در زمان دیدن این خوراکی‌ها شده و به همین دلیل فردی که این ژن را دارد، بیش از دیگران دوست دارد از این خوراکی‌ها بخورد.این علاقه گاهی به حدی است که این افراد با وجود خوردن غذاهای چرب و پرچربی که دیگران ناتوان از خوردن آنها هستند، لذت می‌برند. دلیل این‌امر وجود این ژن و تاثیر آن بر مغز برای‌گرایش بیشتر این افراد به خوردن غذاهای پرچرب است.

از کجا شناخته شد؟  
گروه‌های تحقیقاتی دانشگاه‌هایی که به آنها اشاره شد ۳۱۷ نفر مرد و زن  دورگه‌ آمریکایی- آفریقایی  را برای شناخت بیشتر و عملکرد دقیق این ژن انتخاب کردند. دلیل این انتخاب، بالاتر بودن ‌آمار اضافه‌وزن و چاقی مفرط در این تیره است. نخستین خوراکی مصرفی این گروه ۳۱۷ نفره، خوردن نوعی سالاد ایتالیایی با روغن ویژه «کانولا» بود؛ روغنی حاوی چربی‌ها با زنجیره بلند. پس از این، غذاها و خوراکی‌های دیگری نیز برای این گروه ۳۱۷ نفره در نظر گرفته شد و در نهایت از این افراد خواستند تا غذاها را به دو گروه «به شدت کم‌چرب» و «به شدت پرچرب» تقسیم کنند. از طرفی از  این گروه خواستند تا کیفیت غذاهایی مانند مایونز، گوشت پرچرب، کالباس، مرغ‌سوخاری، هات‌داگ، سیب‌زمینی سرخ کرده، پنیر، چیپس، کیک، شیرینی و شیرینی دانمارکی را  از نظر میزان چرب بودن با عبارت‌های «مورد علاقه» و «کمی ‌مورد علاقه» مشخص کنند.

بررسی چه می‌گوید؟  
پس از این آزمایش، DNA افراد مورد آزمایش، از ژن آنها استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌ها نشان داد افرادی که دارای نوع «AA»  ژن CD۳۶ هستند (با فراوانی ۲۱ درصد)، چربی سالاد را متوسط ارزیابی کرده و چربی خوراکی‌هایی مانند روغن زیتون، گوشت پرچرب و دیگر خوراکی‌های روغنی را مناسب ارزیابی کرده بودند. این بررسی نشان داد افراد دارای نوع « AA» از ژن «CD۳۶»  بیش از افرادی که این ژن را ندارند به خوردن غذاهای چرب علاقه‌مند هستند. خوردن این نوع خوراکی‌ها برای این افراد لذت‌بخش بوده و میزان چربی بالای این خوراکی‌ها برای‌شان آزاردهنده نیست.  

شکست برنامه‌ها 
شاید خودمان جزو همین افراد باشیم یا شاید هم افرادی را دیده باشیم که با وجود اضافه‌وزن و تصمیم برای کاهش وزن، نمی‌توانند رژیم غذایی را ادامه داده و به وزن ایده‌آل برسند. مقصر این شکست هم کسی نیست جز ژنی که به آن اشاره کردیم. به این ترتیب که هرچند در روزهای نخست شروع رژیم غذایی فرد می‌تواند تاحدی ولع خوردن خوراکی‌های چرب را کنترل کنداما با فعالیت این ژن، مقاومت فرد از بین رفته و خوردن خوراکی‌های چرب را از سر می‌گیرد.  

خطراتی که می‌آیند
«چربی، دشمن اصلی انسان است.» به عقیده پژوهشگرانی که روی تاثیر این ژن بر اشتهای افراد تحقیق می‌کنند، چربی‌ها یکی از اصلی‌ترین مهاجمان بدن هستند. به این دلیل که افزایش چربی خون باعث اضافه‌وزن و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی می‌شود.

در صورتی که چربی در ناحیه شکم و باسن تجمع پیدا کند، خطر سکته قلبی و در زنان، خطر ابتلا به بدخیمی ‌پستان افزایش می‌یابد.وجود این ژن در حیوانات مزیت محسوب می‌شود، چرا که باعث افزایش مقاومت آنها در مقابل سرما، افزایش توان تحرک به ویژه در حیوانات دونده می‌شود ‌اما در انسان این ژن مزاحم و مهاجم محسوب شده و به سلامت فرد آسیب می‌رساند.

کودکان و چربی
به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین گروه‌های هدف در این پژوهش، کودکان باشند. در برخی از کودکان مصرف مواد غذایی چرب باعث بروز چربی خون بالا، اضافه‌وزن، چاقی مفرط و ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها در کودکی، نوجوانی و بزرگسالی است. این یافته به ویژه دردوره بلوغ که اشتها افزایش یافته و اغلب نوجوانان دچار اضافه‌وزن می‌شوند، بسیار مهم است. به این ترتیب می‌توان به این نوجوانان بیشتر  و بهتر کمک کرد تا به اضافه‌وزن ناشی از قرار گرفتن در دوران بلوغ و اضافه‌وزن ناشی از وجود این ژن در بدن دچار نشوند.

پژوهش راهگشا
پژوهشگران معتقدند افرادی که این نوع ژن را به صورت ژنتیکی دارند، نسبت به خوردن خوراکی‌های چرب کنترل کمتری دارند. بنابراین با دانستن این مشکل ژنتیکی، می‌توان به این افراد برای رعایت رژیم‌های غذایی و کنترل نوع غذایی که می‌خورند، کمک کرد. ازطرفی مشکل ناتوانی در ادامه رژیم غذایی این افراد را نیز می‌توان برطرف کرد.  از سوی دیگر پژوهشگران ‌امیدوارند بتوانند با دستیابی به اطلاعات دقیق‌تر درباره این ژن و عملکرد آن روی مغز، راهکاری برای جلوگیری از انتقال این ژن به نسل بعدی یافته و به این ترتیب بتوانند مانع از بروز چاقی‌های ژنتیکی شوند.

به این ترتیب می‌توان ‌امیدوار بود با کاهش و کنترل وزن افراد، کمتر شاهد افزایش فشار خون ارثی، اضافه‌وزن، چاقی مفرط و به دنبال آن ایست قلبی، سکته قلبی و مغزی، گرفتگی رگ‌ها و چاقی‌های موضعی مانند چاقی‌های ناحیه شکم – کمر بود.تجمع چربی در بدن یکی از مهم‌ترین دلایل و عوامل ابتلا به بسیاری از بیماری‌هاست.