افزایش یارانه نقدی به کجا رسید؟

گروه اقتصادی: با شدت گرفتن تورم در کشور، یکی از خواسته‌های مهم یارانه‌بگیران، افزایش مبلغ یارانه نقدی بوده است؛ اما آیا افزایش مبلغ یارانه نقدی ممکن است و بحث‌هایی که پیشتر در خصوص افزایش مبلغ یارانه نقدی مطرح شده بود، به کجا رسید؟ اقتصاد ایران طی سه سال اخیر، دو شوک تورمی بزرگ را پشت سر گذاشته است؛ دو شوک تورمی که در دهه‌های اخیر سابقه نداشته و از این رو به شدت معیشت مردم را هدف قرار داده و وضعیت سختی را برای اقشار ضعیف و دهک‌های پایین درآمدی ایجاد کرده است.اولین شوک تورمی به سال۹۷ بازمی‌گردد که تورم نقطه به نقطه در آن زمان حدودا به ۵۰٫۴درصد رسید. دومین شوک نیز مربوط به حال حاضر بوده و کشور با تورمی تقریبا ۵۰درصدی دست و پنجه نرم می‌کند.با وجود تورمی که گاه لحظه به لحظه افزایش دارد، درآمدها در این مدت افزایش چندانی نداشته و هیچ تناسبی با تورم ندارد و هر روز شکاف بین هزینه‌ها و درآمدها افزایش می‌یابد.

این موضوع در بین اقشار ضعیف، نمود بیشتری دارد و در حالی هزینه‌های زندگی چند برابر شده که درآمدها تنها کمی افزایش یافته و این افزایش درآمد آنقدر اندک است که به هیچ وجه نمی‌تواند هزینه‌های زندگی این افراد را پوشش دهد.

برای جبران شکاف هزینه و درآمد چه باید کرد؟
در شرایط یادشده، اقشار ضعیف نیازمند حمایت بیشتری هستند و لازم است دولت برای جبران شکاف ایجادشده بین هزینه و درآمدها، به سیاست‌های حمایتی روی آورد؛ از اصلی‌ترین سیاست‌هایی که دولت‌ها برای جبران این شکاف مورد استفاده قرار می‌دهند، می‌توان به یارانه‌های نقدی اشاره کرد.یارانه نقدی سیاستی است که حدود ده سال در کشور ما مورد توجه بوده است؛ البته در اینجا باید به این نکته هم اشاره کرد که این سیاست مدت زیادی است که به دلیل افزایش تورم از یک سو و عدم افزایش مبلغ یارانه از سویی دیگر، هیچ کارایی ندارد.

افزایش یارانه‌های نقدی شدنی است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت: افزایش یارانه‌های نقدی ملزم به داشتن منابع است. منابع درستی که خود موجب ایجاد تورم نشود؛ چراکه اگر منابع به درستی انتخاب نشود، کسری بودجه تعمیق خواهد یافت و دوباره شاهد تورم خواهیم بود؛ تورم بیشتر هم نتیجه‌ای جز افزایش دوباره شکاف درآمد و هزینه نخواهد داشت.در نتیجه این امر، دوباره یارانه پرداختی کافی نخواهد بود و باید برای جبران شکاف یارانه بیشتری پرداخت کرد و در نهایت شاهد سیکل معیوبی خواهیم شد که هرگز پایان ندارد و تنها دهک‌های پایین درآمدی هستند که از این سیاست آسیب خواهند دید.

افزایش یارانه‌ها در کشور به کجا رسید؟
حدود ۱۰سال است که یارانه‌های نقدی در کشور به افراد پرداخت می‌شود و باوجود چند برابر شدن هزینه‌های زندگی در این چند سال، مبلغ یارانه‌های نقدی در کشور هیچ افزایشی نداشته و همان ۴۵هزار و ۵۰۰تومانی است که در روز اول پرداخت می‌شد؛ به عبارتی دیگر، یارانه‌های نقدی با مبلغ کنونی هیچ دردی از نیازمندان دوا نمی‌کند و مدت زیادی است که افزایش یارانه‌های نقدی از مهم‌ترین خواسته‌های مردم محسوب می‌شود.

با افزایش تورم در جامعه، بحث‌هایی در خصوص افزایش مبلغ یارانه‌های نقدی نیز آغاز شد. بسیاری از همان سال۹۷، از افزایش مبلغ یارانه به ۱۶۰هزار تومان می‌گفتند و عده‌ای دیگر در سال۹۹ از افزایش مبلغ یارانه به ۲۵۰هزار تومان. اما حال حدود سه سال از تورم بی‌سابقه گذشته ولی هنوز خبری از افزایش یارانه‌های نقدی نیست.به‌رغم اینکه حتی درخصوص افزایش یارانه تا ۱۶۰هزار تومان هم بحث‌هایی در کشور مطرح شد، اما چنین اتفاقی نیافتاد. در لایحه بودجه هم خبری از افزایش مبلغ یارانه‌ها نیست و همچنان همان یارانه ۴۵هزار تومان و یارانه معیشتی بنزین در دستور کار قرار دارد.بنابراین به نظر می‌رسد دولت فعلا قصدی برای افزایش مبلغ یارانه اقشار کم درآمد ندارد و یارانه‌ها همچنان مانند گذشته و با همان مبلغ پرداخت خواهد شد.