فرسودگی خودرو عاملی جدی برای آلودگی هوا

گروه جامعه: جولان خودرو‌های فرسوده و از کارافتاده، این‌روز‌ها حال و هوای تهران و شهروندان آن را تحت تأثیر قرار داده است. در این تهران بزرگ، روزانه انسان‌های بسیار زیادی در طول شبانه‌روز رفت‌وآمد می‌کنند، انسان‌هایی که در هر شرایطی مجبور به تردد هستند و به نوعی با وضعیت خوب یا بد پایتخت دست و پنجه نرم می‌کنند، یکی از معضلات جدی این‌روزها جولان خودروهای فرسوده در گوشه و کنار شهر است، این خودروها به نوعی دچار تنگی تنفس شدند و حالا دیگران را هم درگیر مشکلات خودشان کرده‌اند، شاید برایتان جالب باشد که بدانید در حال حاضر عمر مفید خودروهای تولید داخل در حدود ۱۰ سال است، چراکه خودروهای جدیدی که این روزها تولید می‌شوند از کیفیت مورد نیاز برخوردار نیستند اما با این حال باز هم مشاده می‌شود که خودروهای کهنسال و از کار افتاده باز هم علاقه به تردد و یا حتی کسب درآمد از آن دارند.

بر اساس گفته‌ها، در کشور ما تعداد وسایل نقلیه‌ای که میزان سن آن‌ها از ۳۰ سال بیشتر باشد، بسیار زیاد است، بر این اساس سرهنگ علی محمدی رئیس مرکز شماره‌گذاری ناجا بر این باور است که سن فرسودگی خودروهای سواری ۲۰ سال، سواری دولتی ۱۵ سال، تاکسی ۱۰ سال، مینی بوس ۱۵ سال، اتوبوس شهری ۱۰ سال، اتوبوس برون شهری ۱۵ سال، کامیون کشنده ۲۵ سال، وانت ۱۵ سال و موتورسیکلت ۱۰ سال است همچنین  خودروهایی که دارای انواع پلاک‌های قدیمی هستند و در سن فرسودگی هم قرار دارند، امکان ارائه خدمات شماره گذاری مربوط به تبدیل پلاک آن‌ها به پلاک ملی وجود ندارد و این قبیل خودروها باید مسیر اسقاط یا اوراق را طی کنند.

فرسودگی خودرو عاملی جدی برای آلودگی هوا
اما این قصه تلخ خودرو‌ها و تاکسی‌های فرسوده گویا تمامی ندارد و هوای شهر را روز به روز آلوده‌تر می‌کند، کارشناسان معتقدند که یکی از علل عمده آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی کشور همان تردد خودرو‌های فرسوده است که تلاش مسئولان را برای از رده خارج کردن این خودرو‌ها می‌طلبد، زیرا خودرو هم مانند سایر کالا‌ها تاریخ مصرفی دارد که پس از تاریخ انقضا نباید به خودرو‌ها اجازه تردد داده شود و لازم است که خودرو‌های فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور خارج شده و خودرو‌های با استاندارد روز دنیا جایگزین این خودرو‌ها شوند.

۱۱ فروردین امسال بود که نوسازی این خودرو‌های فرسوده که در حال خدمت به مسافران هستند را از مرتضی ضامنی مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشوری پیگیری کردم، او گفت که هزار دستگاه تاکسی به سن فرسودگی رسیده و به رغم طرح خوبی که در حوزه نوسازی تاکسی‌های فرسوده از ابتدای سال ۹۵ آغاز شد، در سال ۹۹ موفق به نوسازی ۷۵۶۷۰ دستگاه تاکسی فرسوده شدیم؛ البته وقتی علل تاخیر این کار را پرسیدم، ضامنی بیان کرد که در روند نوسازی تاکسی‌های فرسوده، با مشکلاتی مثل افزایش بی رویه قیمت خودرو و از طرفی بحث عدم پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها مواجه شدیم که فرآیند نوسازی را با مشکل مواجه کرد.

حال ۲ ماه از این گفت‌وگو می‌گذرد، روز گذشته مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری کشوری اعلام کرد که در ادامه روند نوسازی ناوگان تاکسیرانی برای سال ۱۴۰۰ تاکنون یک هزار راننده تاکسی برای نوسازی خودروی خود اعلام آمادگی کرده‌اند، البته رانندگان توان مالی برای تهیه خودرو با قیمت‌های بالا  را ندارند و نیاز است که از تسهیلات بانکی در این زمینه استفاده کنند.

محمد روشنی مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران در اوایل خردادماه سال جاری، درباره وضعیت روند نوسازی تاکسی‌های پایتخت، اظهار کرد: روز‌های پایانی سال ۱۳۹۹، تفاهم نامه سه جانبه اعطای ۱۰ هزار فقره وام نوسازی تاکسی‌های فرسوده به مبلغ ۹۰ میلیون تومان و کارمزد ۴ درصد و بازپرداخت پنج ساله میان سازمان برنامه و بودجه کشور، شهرداری تهران و صندوق کارآفرینی امید به امضاء رسید. سهم سازمان برنامه و بودجه کشور در این تفاهم نامه ۱۵۰ میلیارد تومان، سهم شهرداری تهران ۱۵۰ میلیارد تومان و سهم صندوق کارآفرینی امید هم ۶۰۰ میلیارد تومان است.

او در ادامه اضافه کرد: تفاهم نامه دیگری از محل ماده ۱۲ با وزارت نفت به منظور نوسازی ۶ هزار دستگاه تاکسی امضاء شده و مدیریت شهری برای امسال نوسازی ۱۶ هزار دستگاه تاکسی را در دستور کار خود قرار داده است.
روشنی درباره وضعیت فعلی روند نوسازی تاکسی‌های فرسوده بیان کرد: در حال حاضر هنوز روند نوسازی آغاز نشده و علت آن عدم صدور پیش فاکتور از سمت ایران خودرو است و هنوز شورای رقابت قیمت تمام شده خودرو‌های تاکسی را اعلام نکرده است. در حال حاضر به ماه سوم سال وارد شده‌ایم و همچنان پیش فاکتور‌ها از سوی ایران خودرو صادر نشده است. تأییدیه‌های استاندارد و محیط زیستی دریافت شده، اما مشکل قیمت خودرو است که اعلام نمی‌شود.

او ضمن درخواست از ایران خودرو بابت عدم افزایش قیمت خودرو‌های تاکسی، گفت: وام خودرو‌ها افزایش پیدا می‌کند تا تمکن مالی تاکسیرانان بهبود یابد، اما از آن طرف قیمت خودرو بیشتر می‌شود و تاکسیران امکان نوسازی را از دست می‌دهد.

مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران درباره دستورالعمل استفاده یا عدم استفاده از کولر در فصل گرما و باتوجه به ویروس کرونا، گفت: دستورالعمل‌های کرونایی برای فصل تابستان و روز‌های گرم مطابق سال گذشته است. همچنان باید هر خودرو سه مسافر سوار کند و تمامی شیشه‌ها پایین باشد و کولر روشن نشود. شاید روشن نبودن کولر برای مسافران در روز‌های گرم رنج آور باشد، اما همه برای حفظ سلامتی خود و یکدیگر مجبور به رعایت پروتکل‌های بهداشتی هستند.

ارگان‌ها برای نجات نفس تهران پای کار باشند
به نظر می‌رسد، ارائه بسته‌های حمایتی برای افزایش میل و رغبت مالکان وسایل نقلیه فرسوده در خروج خودرو و جایگزینی آن با وسایل نقلیه جدید، استفاده از حداکثر ظرفیت و همکاری با سازمان‌های مختلف درباره آموزش و فرهنگ سازی پایدار در امر خروج خودروهای فرسوده، ایجاد کارگروه تخصصی اسقاط جهت تسریع و تسهیل در امور مربوطه می‌تواند راهکارهای موثری باشد، زیرا مساله آلودگی هوا اصلا شوخی‌بردار نیست و باید برای رفع آن تمامی ارگان‌ها و نهادها همت کنند تا این لکه از نمای تهران بزرگ و زیبا حذف شود.

افزون بر این بهزاد اشجعی دبیر کمیته فنی صدور مجوز‌های خودرویی سازمان حفاظت محیط زیست مدتی قبل به طور جدی اعلام کرد که سازمان محیط زیست برحسب وظایفی که در حوزه آلودگی هوا دارد، نقش اساسی در پیگیری اسقاط خودرو‌های فرسوده دارد که آخرین جلسه آن هفته گذشته با حضور مسئولان مربوطه برگزار شده است؛ وی تاکید دارد که شهر تهران ۴۵ درصد آلودگی هوا ناشی از خودرو‌های فرسوده است که نوسازی آن تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.

رسیدگی به خودروهای فرسوده؛ گره‌ای کور اما بازشدنی
تجربه نشان داده که در جامعه ما وجود یک مشکل و عدم رفع آن می‌تواند موجب بروز مشکلات و چالش‌های بسیار بزرگ و حادتر شود، به همین جهت انتظار می‌رود که مسئولان ذیربط موضوع فرسودگی خودروها را جدی بگیرند و شهرمان را از چنین وضعیتی که هست بدتر نکنند، همچنین امید است که همه پای کار بیایند تا مالکان وسایل نقلیه در راستای اسقاط کردن خودروهای فرسوده اقدام کنند، البته این موضوع می‌طلبد که خودروسازان داخلی نیز تمهیدات بیشتری را در نظر بگیرند.