مناظره یا هنرنمایی ناشیانه؟!

گروه سیاسی:  روزنامه آفتاب یزد  نوشت: یک-اصطلاح مناظره، غالبا در گفتگو یا تقابل دو اندیشه یا تفکر معنا پیدا می‌کند و می‌تواند در تعیین عیار استدلالی و منطقی طرفین مناظره مفید باشد. در طول تاریخ مناظرات علمی و دینی بین صاحبان اندیشه و فکر رونق داشته و گاه به اثبات و رد منطقی نظریات طرفین مناظره منجر شده است. رعایت ادب و داشتن روحیه حقیقت جویی، اول شرط مناظرات علمی است! تا این خصلت نباشد، حقیقت همچنان محجوب می‌ماند!
دو- مناظرات سیاسی، در همه جای دنیا بیش از آنکه اثباتی و استدلالی باشد، عاطفی و هیجانی است! طرفین مناظرات سیاسی و طرفداران آن‌ها اغلب از موضعی فرامنطقی و شعاری با موضوعات مناظره روبرو می‌شوند. یعنی مثلا باتوجه به روحیات، منافع، آرمان‌ها و احوال شخصی خود قبلا یک کاندیدا را انتخاب می‌کنند و بعد سعی می‌کنند برای نظرات ایشان جنبه استدلالی و منطقی جور کنند! در این نوع مناظرات معمولا هیچ طرف مناظره اقناع نمی‌شود و حتی طرفداران هم در استنباط نتیجه مناظره، نظراتشان خلاف هم است! بی‌خود نیست که عده‌ای همتی و عده‌ای دیگر رئیسی یا جلیلی را برنده مناظره می‌دانند! حتی به روایت ستاد‌های انتخاباتی، زاکانی و مهرعلیزاده و رضایی هم با اختلاف فاحش برنده مناظره شده اند!
سه- مناظره در معنای امروزی، هنر اقناع عمومی است. این فرآیند علاوه بر دانش تخصصی، از مهارت‌های زبانی، روانی و حتی نمایش و بازیگری نیز متاثر است. طرفین مناظره، مخصوصا در نوع سیاسی آن که ذاتا فاصله زیادی از علم و دانش تخصصی دارد، بیش از اثبات خود به رد طرف مقابل می‌پردازند، چرا که انتخاب سیاسی غالبا عرصه انتخاب بین بد و بدتر تفسیر شده است و در چنین فضایی، تخریب بیشتر جواب می‌دهد! البته شگرد نمایشی بعضی کاندیدا‌ها دیگر خیلی نخ نما شده است، دوره شعر ترکی خواندن و معرفی به دادگاه و بیرون کشیدن اسکناس هزار تومانی برای جلب آراء، خیلی وقت است که تمام شده است!
چهار- اول شرط یک مناظره عادلانه، موضع برابر طرفین مناظره است. انصافا آن‌ها که با محدود کردن سلایق سیاسی و حذف چهره‌های شاخص در ترکیب نهایی کاندیداها، چنین لیست ناموزونی را تدارک دیدند، در بی‌خاصیتی مناظرات این دوره سهیم هستند.
پنج- برخی متفکران تمایلی به مناظره عمومی نداشتند، چون نگران برداشت‌های ناقص و غلط و تبعات تلخ آن بودند. آن‌ها مخالفان خود را به مطالعه آثار خود و نقادی دقیق آن‌ها دعوت می‌کردند و معتقد بودند که فهم و کشف حقیقت جز با تعمق و پرداخت مفصل به موضوع حاصل نمی‌شود و فضای هیجانی، مینیاتوری و ثانیه شمار مناظرات، نافی این دقت و تعمق است. شاید با این نگاه، ما هم مناظرات سیاسی را نباید زیاد جدی بگیریم!