چرا لوازم خانگی ایرانی ۳۰ درصد گران‌تر است؟

گروه اقتصادی: در شرایطی که به گفته مسئولان وزارت صنعت، تولید لوازم خانگی با خوکفایی ۷۰ درصدی در کشور صورت می‌گیرد، اما مردم از قیمت بالای این محصولات گلایه مندند و در عین حال، برخی فعالان این بخش معتقدند لوازم خانگی ایرانی ۳۰ درصد گرانتر از تولیدات مشابه خارجی است.

هرچند این روز‌ها مردم دل خوشی از قیمت بالای لوازم خانگی ندارند، اما شاید با تدبیری صحیح و برنامه‌ریزی شفاف بتوان زمینه را برای قیمت گذاری مناسب این محصولات فراهم کرد. صنعت لوازم خانگی به عنوان یکی از صنایع پیشران در کشور توانست طی سال گذشته با وجود برخی محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا و همچنین تشدید تحریم‌ها به رشد تولید بالای ۷۵ درصد دست یابد و در این شرایط میانگین داخلی سازی لوازم خانگی نیز حدود ۷۰ درصد اعلام شده است.

وضعیت تامین و ترخیص قطعات و مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی مدتی است که مورد گلایه تولیدکنندگان قرار دارد و در این زمینه جلساتی نیز با حضور مسئولان وزارت صنعت برگزار شده است. در جدیدترین جلسه‌ای که با عنوان دومین جلسه شورای سیاست گذاری توسعه صنعت لوازم خانگی برگزار شد، مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صمت از تعیین تسهیلاتی در بخش گمرک برای واحد‌های تولیدکننده لوازم خانگی خبر داد و گفت: برخی از این تسهیلات قبلا ابلاغ شده و مابقی نیز در دست ابلاغ است.

وی در مورد جزئیات برگزاری این جلسه اظهار داشت: در این نشست، موضوعات مشترک با گمرک در حوزه اقلام مربوط به صنعت لوازم خانگی مطرح شد و تمهیدات صورت گرفته، برای تسهیل فرآیند ترخیص کالا از گمرک به تشکل‌های تخصصی مربوطه اطلاع رسانی شد.صادقی نیارکی تصریح کرد: در این نشست، نمایندگان ۵ تشکل اصلی و محوری در بخش صنایع لوازم خانگی نظرات و مشکلات خود را در حوزه‌های مختلف مرتبط با گمرک مطرح کردند و نماینده گمرک نیز در ادامه جلسه گزارشی از تمهیداتی که در بخش گمرک برای واحد‌های تولیدی در نظر گرفته شده است، ارائه کرد.

صادقی نیارکی با بیان اینکه برخی از این تسهیلات قبلا ابلاغ شده و برخی نیز در دست ابلاغ است، افزود: مصوبات ستاد اقتصادی دولت در مورد ترخیص درصدی مواد اولیه واحد‌های تولیدی و همچنین مصوبه ستاد تنظیم بازار، نمونه‌هایی از این اقدامات است.وی ضمن ابراز امیدواری از تحقق رشد تولید و رفع موانع در صنعت لوازم خانگی به عنوان یکی از صنایع پیشران، از معرفی نماینده‌ای از سوی این تشکل‌ها جهت ایجاد ارتباط و تعامل دو سویه بین بخش تشکل‌های خصوصی و گمرک خبر داد.

خواسته صنعتگران از رئیس جمهور آینده
به منظور رفع مشکلات فعالان صنعت لوازم خانگی، تولیدکنندگان خواسته‌هایی را از رئیس جمهور آینده دارند که افزایش سهم بخش‌خصوصی در اقتصاد ایران و بهبود نظام حکمرانی بخش خصوصی با رعایت اصول شیوه اداره مطلوب و رویکردی راهبردی و قابل ارزیابی به منظور چابک سازی و همچنین بهبود قابلیت نمایندگی و اثرگذاری اتاق بازرگانی ایران از آن جمله است.

در عین حال، تولیدکنندگان بر لزوم بازنگری قانون اتاق بازرگانی به منظور بهبود قابلیت‌های اجماع و یکپارچه سازی منافع، نظرات و ترجیحات اعضا و حل نارسایی‌های ساختاری موجود به ویژه با تأکید بر لزوم باز تعریف نظام تقسیم کار میان ارکان سیاست‌گذاری و دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های نمایندگی در اتاق ایران تاکید دارند.اتخاذ مواضع صریح، عالمانه و راهگشا در موضوعات اساسی اقتصاد ایران و در عین حال، بهبود شاخص‌های مهم اقتصادی کشور از جمله رقابت‌پذیری، بهبود فضای کسب و کار، شفافیت، مالکیت معنوی، آزادی و امنیت اقتصادی نیز از دیگر خواسته‌های تولیدکنندگان لوازم خانگی از دولت آینده است.صنعتگران این بخش همچنین خواستار اجرای صحیح قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار و جلوگیری از انحصار و گسترش رقابت‌پذیری از طریق ممانعت از مداخله دولت در بازار شدند.

لوازم خانگی در ایران ۳۰ درصد گران‌تر است
در کنار خواسته تولیدکنندگان، مصرف کنندگان نیز خواسته‌هایی را دارند که مهمترین آن، قیمت گذاری مناسب برای لوازم خانگی و عرضه تولیدات باکیفیت است. در حال حاضر بسیاری از متقاضیان خرید لوازم خانگی دست نگه داشته و تقاضای چندانی وارد بازار لوازم خانگی نمی‌شود.محمدحسین اسلامیان، نایب رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران در مورد قیمت بالای لوازم خانگی در بازار و کاهش تقاضا برای خرید می‌گوید: لوازم خانگی حدود ۳۰ درصد در کشور گران‌تر است.وی توضیح می‌دهد: یک نمونه ماشین لباسشویی با ابعاد و وزن مشخص در داخل ایران ۱۲ میلیون تومان عرضه می‌شود در حالی که قیمت محصول مشابه همان کالا در خارج از کشور ۸ میلیون تومان است.

وی با بیان اینکه بازار لوازم خانگی در رکود کامل است و تقاضایی برای خرید وجود ندارد، گفت: همه منتظرند که انتخابات تمام شود و همچنین سرنوشت مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها مشخص شود. در مورد قیمت‌ها نیز به خصوص در مورد لوازم خانگی بزرگ، تغییری رخ نداده است. به هیچ وجه نمی‌توان در مورد بازار پیش‌بینی کرد، اما این دو فاکتور تاثیر بیشتری خواهند داشت.وی با اشاره به احتمال تعطیلی برخی واحد‌های صنفی عرضه کننده لوازم خانگی گفت: اگر این رکود ادامه‌دار باشد قطع به یقین برخی از واحد‌های صنفی مجبور خواهند بود که تغییر شغل دهند یا واحد صنفی خود را تعطیل کنند. لوازم خانگی صنفی نیست که با چند ماه رکود واحد صنفی تعطیل شود، اما اگر ادامه‌دار باشد، شاید بسیاری، تغییر شغل را ترجیح دهند.

به گفته نایب رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی اگر واردات قانونی و هدفمندی در صنعت لوازم خانگی شکل نگیرد، قاچاق از بین نمی‌رود و این صنعت به سرنوشت صنعت خودروسازی دچار می‌شود.نایب رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تصریح کرد: هر اتفاقی هم رخ دهد، قطعا هیچ کالایی ارزان نمی‌شود. اگر همه عوامل مثبت باشند، مذاکرات به نتیجه برسد و انتخابات هم تمام شود، نهایتا وارد ثبات قیمت می‌شویم. یعنی حتی با مطلوب بودن همه فاکتورها، چیزی ارزان نمی‌شود و فقط ممکن است به ثبات برسد. چراکه با توجه به افزایش نرخ دستمزد، بیمه، حامل‌های انرژی و مولفه‌های تولید حتی اگر قیمت ارز ثابت باشد، تنها می‌توانیم بگوییم که قیمت کالا‌ها ثابت می‌ماند.

اسلامیان با اشاره به اینکه صنعت لوازم خانگی سالانه ۱۰ درصد افزایش قیمت دارد، اظهار داشت: افزایش چند صد درصدی قیمت مواد اولیه در سال‌های اخیر قیمت لوازم خانگی را افزایش داده است.وی با بیان اینکه ایران در حوزه تولید یخچال فریزر به رشد کیفی بالایی دست یافته است، تصریح کرد: اگر ما در حوزه کیفیت و قیمت به وضع مطلوبی برسیم مصرف کننده هم آزادی انتخاب خواهد داشت که البته این نیازمند حمایت از تولیدکنندگان داخلی است.اسلامیان معتقد است که اگر واردات قانونی و هدفمندی در صنعت لوازم خانگی شکل نگیرد قاچاق هم از بین نمی‌رود و این صنعت به همان بلای صنعت خودروسازی دچار خواهد شد.

تاثیر سوء مدیریت در قیمت‌گذاری لوازم خانگی
فرهاد طهماسبی، عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز در این مورد معتقد است: کاهش ارزش پول ملی در برابر ارز‌ها و عدم مدیریت صحیح و برنامه‌ریزی در اقتصاد کشور بر آشفتگی بازار لوازم خانگی و افزایش قیمت‌ها موثر بوده و در واقع وجود ارز دو نرخی و سه نرخی این وضعیت را ایجاد کرده است.وی، اختلاف قیمت لوازم خانگی ایرانی با خارجی را ناشی از سوء مدیریت دانست و گفت: واردات کالا‌های خارجی باید با برنامه ریزی و نظارت انجام شود، اما وقتی واردات ممنوع است و شاهد کالای خارجی در کشور هستیم به معنای قاچاق و عدم نظارت است.

طهماسبی، مشکل تأمین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید قطعات لوازم خانگی را نیز در گرانی آن موثر خواند و افزود: این موضوع قیمت تمام شده لوازم خانگی را بالا برده است.وی ضمن مخالفت با آزادسازی واردات لوازم خانگی گفت: برای ارتقای کیفیت لوازم خانگی ایرانی باید مولفه‌ها و شاخص‌هایی را تعریف و اجرایی کرد.

حالا که در آستانه شکل گیری دولت جدید قرار داریم، یکی از مطالبات جامعه، بهبود کیفیت و قیمت لوازم خانگی داخلی است تا زمینه برای ایجاد رونق در بازار و استقبال مردم از خرید کالای ایرانی فراهم شود. باید دید دولت آینده چه برنامه‌ای در این مورد اجرا خواهد کرد.