مدل‌های قوانین کشورها برای بیت‌کوین

گروه اقتصادی:روزنامه خراسان نوشت: بازار رمزارزها چند سالی است که یکی از پدیده‌های جدید اقتصاد دنیا محسوب می‌شود. رشد سریع قیمت‌های بازار، افزایش حجم قابل ‌توجه معاملات در کنار نوسانات سریع قیمت، به ‌کارگیری فناوری و تسریع معاملات باعث شده است که بازار رمزارز مورد توجه قرار گیرد.
اما طی یک دهه اخیر، نوع رویکرد دولت‌ها در قبال رمزارزها نیز در حال تغییر است. به تازگی کشور السالوادور بیت‌کوین را به عنوان پول رسمی کشورش اعلام کرده و مجلس این کشور به ‌صورت رسمی با اکثریت قاطع آرا، لایحه استفاده از بیت کوین را به‌ عنوان پول قانونی و ابزار مبادله رسمی تصویب کرده است. کتابخانه ملی آمریکا در گزارشی آورده است که ۱۳۰ کشور دنیا قوانینی برای رمز ارزهای دیجیتال تدوین کرده اند. نکته جالب این گزارش این جاست که موضع بیشتر کشورها در زمینه نظارت بر این بازار شامل سه اقدام است.
اقدام اول: آگاه سازی مردم از تفاوت ارز کاغذی با ارز دیجیتال. اقدام دوم: هشدار سرمایه گذاری با مسئولیت شخصی و اقدام سوم: وضع قوانینی در زمینه پول شویی، مبارزه با تروریسم و جرایم سازمان یافته که این بازار را تهدید می کند.
در کنار السالوادور که بیت کوین را به عنوان پول رسمی کشورش انتخاب کرده کشورهایی هم هستند که رمزارزها را به رسمیت می‌شناسند که می توان به کشورهای آمریکا، استونی، دانمارک، سوئد، کره جنوبی، هلند، فنلاند، کانادا، استرالیا و انگلستان اشاره کرد.
آمریکا – پیشرو در عرصه ارزهای دیجیتال
همان طور که چندان هم دور از انتظار نیست، آمریکا میزبان بیشترین تعداد کاربران ارز دیجیتال و بالاترین حجم معاملات بیت کوین در جهان است. این کشور از همان ابتدا با حمایت سیلیکون ولی، که مراکز متعدد ارزهای رمزپایه، استارت آپ‌های مربوط به بلاکچین و دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین در آن جا قرار دارند، در عرصه ارزهای مجازی پیشتاز بوده است.
از سوی دیگر با توجه به زیرساخت ‌های بزرگ مالی این کشور مبدأ پیدایش برخی از رمز ارزها بوده است؛ دولت آمریکا با توجه به گسترش بیت کوین و ارز رمزنگار در این کشور این پدیده فناوری مالی را به صورت قانونی پذیرفته و قوانینی نیز برای آن تعیین کرده است. همچنین آمریکا برای گسترش درآمدهای مالیاتی از طریق ارزهای رمزنگاری شده تصمیم گرفت تا یک درصد مالیات از سود حاصل از تولید یا معامله رمز ارزها را به صورت خود اظهاری دریافت کند.
کشورهایی که بیت کوین در آن غیر قانونی است
در کنار کشورهایی که بیت کوین را به رسمیت شناخته اند، کشورهایی هم هستند که این حقیقت دنیای نوین را نپذیرفته و سعی در انکار آن داشته اند. چین، الجزایر، قرقیزستان، بولیوی، مراکش، نپال، پاکستان، ویتنام و … از جمله این کشورها هستند. در این کشورها خرید و فروش رمز ارز غیر قانونی است.
چین – ممنوعیت های شدید
سه انجمن صنعت مالی چین  با گوشزد کردن ممنوعیت سال ۲۰۱۷، اعضای خود را که شامل بانک‌ها و شرکت‌های ارائه‌ خدمات پرداخت آنلاین هستند، از ارائه‌ هرگونه خدمات ارز دیجیتال از جمله افتتاح حساب، ثبت نام، ترید، تسویه وجوه و بیمه به مشتریان منع کردند. اما ممنوعیت جدید که توسط بانک خلق چین (PBOC) اعلام شده است، شامل خدماتی می‌شود که در ممنوعیت قبلی وجود نداشت. به‌ عنوان مثال، ممنوعیت جدید به ‌طور واضح مؤسسات مالی را از پذیرش ارزهای دیجیتال یا استفاده از آن‌ها برای پرداخت و تسویه حساب منع کرده است.
همچنین این مؤسسات نمی‌توانند ارزهای رمزپایه را با یوان یا ارزهای خارجی مبادله کنند. از بانک‌ها و شرکت‌های ارائه ‌دهنده‌ خدمات پرداخت نیز خواسته شده نظارت خود را بر جریان پول در معاملات رمزارزی افزایش بدهند و در شناسایی این خطرات با یکدیگر هماهنگی نزدیک‌تری داشته باشند. این قوانین سخت به این دلیل وضع شد که معاملات سفته‌بازی بیت کوین در چین به اوج رسیده بود و این اقدام چین باعث کاهش قیمت بیت کوین و دیگر رمزارزها هم شد.
کشورهایی که نه ممنوع است و نه آزاد
بعضی از کشورها هنوز فکر این را نکرده اند که با بیت کوین چه کار کنند و به این معناست که شما می توانید مالک رمزارز باشید، اما هیچ قانون یا محافظت قانونی مشخصی درباره وضعیت آن وجود ندارد. این کشورها یا هم اکنون در حال تدوین قانونی برای رمزارزها هستند یا رویکرد انتظار و دیدن را پیش گرفته اند تا با توجه به تجربه دیگر کشورها در این زمینه اقدام کنند.
ایران – رمز ارزها در بی قانونی
یکی از کشورهایی که هنوز وضعیت مشخصی درباره رمز ارزها ندارد ایران است. کشورمان تا دی سال ۱۳۹۶ در زمینه ارزهای دیجیتال کاملا خنثی بود اما با ورود گسترده رمزارزها در این سال به کشورمان قرار بر ایجاد قانون و سازوکار شد که این اتفاق تاکنون نیفتاده و جلسه ای هم که قرار بود در اواخر اردیبهشت امسال در بانک مرکزی تکلیف رمزارزها را مشخص کند بدون خروجی بود و با رفتن همتی از بانک مرکزی باید دید در این دولت یا دولت آینده تکلیف رمزارزها و ایجاد قانون و سازوکار مشخص می شود.
کشورهایی با قوانین عجیب
همان طور که خواندید در برخی کشورها خرید و فروش رمزارزها کاملا قانونی است و در برخی ممنوع و همچنین کشورهایی داریم که هنوز برای این حوزه قانون گذاری نکرده اند و به همین دلیل خرید ، فروش و استفاده از ارزهای دیجیتال در آن ها نه قانونی است و نه ممنوع. اما در کنار این کشورها کشورهایی مثل قطر و بحرین هم وجود دارند که در خصوص رمزارزها رویکرد متفاوتی انتخاب کرده اند. آن ها امکان مبادله رمز ارزها را تنها در داخل مرزهای کشورهای شان از شهروندان شان سلب کرده اند اما دست آن ها برای معاملات رمز ارزی در خارج از مرزها باز است و می توانند در خارج از کشورشان اقدام به تبادل و خرید و فروش این رمزارزها کنند.
ضرورت وضع قوانین
سرعت رشد فناوری همواره از سرعت قانون گذاری در تمامی کشورهای جهان بیشتر است و همین مسئله باعث شده تا کشورها در صورت بررسی نکردن و تعیین تکلیف یک پدیده متضرر شوند. این مسئله باعث شده تا فناوری بلاکچین و محصول برجسته آن یعنی ارزهای دیجیتال هم در زمینه قانون گذاری رفتارهای متفاوتی را تجربه کرده باشند. بنابر این نیاز است تا برای این پدیده نوین فناوری و مالی الزامات و چارچوب‌هایی ایجاد شود تا کشورها علاوه بر بررسی هر گونه تهدیدات آن برای نظام اقتصادی کشور خود به مزایای آن برای اقتصاد و سیستم تبادلات مالی نگاهی داشته باشند و بتوانند با بررسی همه جانبه قوانین این حوزه را اعلام کنند.