عامل اصلی انفجار ناگهانی خشم در انسان‌ها

طالبعلی پورشریعه با اشاره به اینکه عصبانیت  چیست و راهکارهای کنترل آن کدامند، اظهار کرد: احساساتی که آدمی تجربه می کند مانند شادی ، خشم و غیره رفتار را فعال و هدایت می کنند اما در شرایطی مانند کرونا و وضعیت اقتصادی که به این تنش‌ها در خانواده ها افزوده می‌شود مدیریت خشم باید جدی ترگرفته شود.

وی افزود:  هیجان را هم عوامل درونی وهم عوامل بیرونی می توانند تحریک و راه اندازی کنند؛ هیجان نه تنها مضّر نیست ، بلکه لازمه زندگی است، زیرا نمی توانیم هیجان ها را از زندگی دور کنیم . تنها کاری که می توانیم انجام دهیم این است که یا از وقوع آنها بکاهیم ، یا یاد بگیریم که چگونه با آنها سازگاری (مثل غم ) یا مقابله (مثل خشم ) داشته باشیم؛همه ما عصبانیت را احساس کرده ایم و می دانیم که چیست،عصبانیت عموما” رفتار کاملا” طبیعی انسان هاست.

این روانشناس بالینی خاطرنشان کرد:اما زمانی که عصبانیت خارج از کنترل و ویرانگری باشد می تواند مشکلاتی درکار،  ارتباطات اجتماعی و حتی در کل کیفیت زندگی به وجود آورد؛ ممکن است کار به جایی برسد که شما احساس کنید اسیرهیجان قدرتمندی هستید که نمی توانید از آن اجتناب کنید. هیجان عصبانیت می تواند یک احساس آزار دهنده باشد یا یک عمل وحشیانه هدف ما در این بحث این است که به افراد کمک کنیم  تا بتوانند عصبانیت را درک و آن را کنترل کنند.

تجلی عصبانیت
پورشریعه ادامه داد: روش طبیعی وغریزی بیان عصبانیت رفتار پرخاشگرانه است، عصبانیت یک پاسخ طبیعی انطباقی در برابر تهدید هاست و غالباً عصبانیت احساسات و رفتار ما را بر می انگیزد تا از خود درمقابل مهاجم دفاع کنیم یا با او بجنگیم. بنابراین میزان معینی از عصبانیت برای ادامه حیات لازم است.

وی تصریح کرد: ازسوی دیگر ، ما نمی توانیم به هر فرد یا شی که ما را  عصبانی و ناراحت کرده است حمله کنیم زیرا قوانین، هنجارها ی اجتماعی وعقل سلیم تا حدود زیادی از شدت عصبانیت ما می دهد. نشان دادن دندان ها و فشار دادن آنها به هم ، علامت بین المللی خشم وعصبانیت است، گر چه علائم  دیگری نیز با عصبانیت همراه بوده ؛ مثل چهره  برافروخته ، ابروان پایین افتاده و درهم کشیده و گشاد شدن سوراخ های بینی  البته فرهنگ نیز در این مورد موثر است.

این روانشناس بالینی با اشاره به  راه اصلی بیان احساس عصبانیت اظهار کرد:  ابراز کردن، باز داری و سکوت، جرئت ابراز عصبانیت  البته  نه به روش های پرخاشگرانه است و برای انجام این کار باید یاد گرفت که چگونه نیازهای خود را بیان کرد وچگونه نیازهای خود را بدون آسیب رساندن به دیگران ارضا نمود. با جرئت بودن به معنی پر زور بودن یا دعوا  کردن نیست، بلکه به معنی به خود و دیگران احترام گذاشتن است .پورشریعه تاکید کرد: پرخاشگری می تواند سرکوب شود و آن گاه تغییر جهت دهد یا در قالب جدیدی خود را آشکار سازد. سرکوب زمانی اتفاق می افتد که فرد عصبانیتش را مخفی کند، از فکر کردن به آن بپرهیزد  و به موارد مثبت فکر کند.

وی افزود: هدف از بازداری و سرکوبی آن است که رفتار سودمندتری داشته باشیم. خطر سرکوبی عصبانیت این است که اگر بالاخره خود را آشکار نسازد می تواند تأثیرات درونی بر شما داشته باشد. عصبانیتی که متوجه درون است ممکن بوده موجب بالا رفتن فشار خون ، افسردگی و حتی سکته شود.وی گفت: افرادی که دائماً دست رد به سینه دیگران می زنند، از هر چیزی خرده می گیرند و عیب جویی می کنند، یاد نگرفته اند که چگونه عصبانیت  خود را به روش مثبت بیان کنند. جای تعجب نیست که آنان نتوانند با دیگران روابط اجتماعی سالم داشته باشند.

این روانشناس بالینی در بخش دیگری از سخنان خود به روش دیگر کنترل خشم اشاره کرد وگفت: افراد باید خود را از درون آرام کرده و ازاین طریق نه تنها می توانید رفتار های بیرونی خود را کنترل کنید بلکه می توانید پاسخ های درونی خود را نیز مهار نمایید . مثلاً کم کم ضربان قلبتان را پایین بیاورید، خودتان را آرام  واحساسات خود را مهارکنید . به عقیده برخی روان شناسان مانند اسپیل برگر، موقعی  که هیچ یک از سه تکنیک فوق مؤثر واقع نشوند، دراین صورت به اشیاء  یا افراد آسیب وارد می شود .

پوشریعه با اشاره به اهمیت غلبه برعصبانیت نیز خاطرنشان کرد: هدف کنترل عصبانیت، کاهش احساس های هیجانی و کاهش برانگیختگی فیزیولوژیکی بوده که عصبانیت علت آنها است . هیچ کس نمی تواند از عصبانیت خلاص شود یا از آن اجتناب کند، زیرا همیشه پدیده ها یا افرادی هستند که ما را خشمگین سازند و تغییر یا کنترل آنها از توان ما خارج است . ما تنها می توانیم یاد بگیریم که چگونه رفتارهای خود را کنترل و عصبانیت خود را کاهش دهیم و آن را به طریقه مناسب نشان دهیم.  وی گفت: بهتر است در خانه و در تعامل با افراد جامعه، مراقب صحبت های منفی خود باشیم و این تفکر منفی است که منجر به طغیان های خشم بسیاری می شود.