چرا کرونا در برخی افراد مرگبار می‌شود؟

گروه علمی: گیج‌کننده‌ترین جنبه‌های عفونت کروناویروس تفاوت بسیار زیاد در شدت علائم در میان افراد گوناگونی است که به این ویروس مبتلا می‌شوند.عفونت در برخی از افراد کاملا بی‌علامت می‌ماند و تنها با آزمایش شناسایی می‌شود، در حالیکه در گروهی دیگر از افراد حتی در افراد سالم و نسبتا جوانعفونت کروناویروس باعث بیماری بسیار شدید می‌شود و حتی به مرگ می‌انجامد.علت این تفاوت ممکن است به گروهی از مواد شیمیایی در بدن که در ایجاد پاسخ ایمنی دخیل هستند، به نام «اینترفرون‌ها» مربوط باشد.

اینترفرون‌ها جزء مهمی از «ایمنی ذاتی» یعنی پاسخ ایمنی سریع و غیراختصاصی که بدن در طول چند دقیقه پس از مواجهه با عامل مهاجم از خود بروز می‌دهد، هستند. اینترفرون‌ها از چند طریق به حفاظت از بدن کمک می‌کنند: این مواد شیمیایی به سلول‌های مجاور پیام می‌هند که خودشان را برای دفاع در برابر تهاجم مجهز کنند؛ آنها به سلول‌های آلوده شده به ویروس «پیام مرگ» می‌دهند؛ و آنها باعث فعال شدن «دستگاه ایمنی تطبیقی» در بدن می‌شوند که یک پاسخ اختصاصی درازمدت بر مبنای تولید پادتن یا آنتی‌بادی بر ضد عامل مهاجم ایجاد می‌کند.

ناکافی بودن پاسخ اینترفرونی به عفونت در مراحل اولیه ممکن است توضیح‌دهنده علت این باشد که برخی از افراد- به خصوص برخی از افراد جوان و بدون بیماری زمینه‌ای- دچار بیماری بسیار شدیدتر نسبت به افراد دیگر هم‌سن خود می‌شوند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند تا ۱۴ درصد افرادی که دچار بیماری شدید کووید-۱۹ می‌شوند، دچار پاسخ ناکافی اینترفرونی هستند. در برخی از افراد دیگر آنتی‌بادی‌های خود فرد به اشتباه به اینترفرون‌ّ‌ها حمله و آنها را خنثی می‌کنند. برخی دیگر هم دارای جهش‌های ژنتیکی هستند که مانع از آن می‌شود بدنشان نوع خاصی از اینترفرون را تولید کند.

یک دلیل مهم دیگر هم که باعث تفاوت شدت بیماری کووید-۱۹ می‌شود، باز به دستگاه ایمنی مربوط است. اگر دستگاه ایمنی پس از اینکه عفونت ویروسی را کنترل کرد، «خاموش نشود»، ممکن است در حالت فعال بودن بیش از حد باقی بماند. نتیجه این فعال بودن بیش از حد دستگاه ایمنی ایجاد یک پاسخ التهابی شدید و گسترده است که به بافت‌ها در سراسر بدن آسیب می‌زند. به این وضعیت اصطلاحا «طوفان سایتوکاینی» می‌گویند.

«سایتوکاین‌ها» گروهی از مولکول‌های پروتئینی کوچک هستند که نقشی مهمی در تنظیم پاسخ ایمنی در بدن دارند. در «طوفان سایتوکاینی» انواع گوناگونی از این سایتوکاین‌های التهابی بیش از حد معمول تولید می‌شوند و این تولید بیش از حد باعث فعال شدن بیش از حد سایر سلول‌های ایمنی و جلب آنها به یک محل بدن می‌شود که در نهایت ممکن است به بافت‌های خود بدن آسیب برساند.