مشکلاتی که قرار نیست هیچ گاه پایان یابد

گروه اقتصادی: بیش از دو سال است که بازار بسیاری از کالاهای اساسی وضعیت خوشی ندارد؛ بازار مرغ یکی از مهم‌ترین بازارهایی است که خصوصا در یک سال اخیر، شرایط پرتلاطمی را پشت سر گذاشت. کشتار تعداد زیادی از جوجه‌های یک روزه در ابتدای سال گذشته، آغازی بر تلاطم این بازار بود و پس از آن نیز گرانی، کمبود، صف‌های طولانی برای خرید یک عدد مرغ، ممنوعیت فروش مرغ قطعه‌بندی‌شده، مرغ ۶۰هزار تومانی و… مواردی بودند که از آشوب و تلاطم در این بازار خبر می‌دادند.

ارز ترجیحی و در پی آن کمبود نهاده‌های دامی و نیز قیمت‌گذاری دستوری این محصول از جمله مهم‌ترین مواردی بود که در تلاطم این بازار تاثیر داشت. این مشکلات به جایی رسید که صف‌های طولانی برای خرید مرغ تشکیل می‌شد و برخی مرغ را با قیمت ۶۰هزار تومان به فروش می‌رساندند؛ در مقابل این وضعیت نیز وعده مسئولان، بازگشت ثبات به بازار مرغ بود. البته ناگفته نماند که این ثبات به بازار باز می‌گشت؛ اما هیچ وقت دوامش به یک ماه هم نمی‌رسید و برای بار دیگر با خود طوفانی سهمگین‌تر به دنبال داشت.

بازار مرغ از ابتدای سال تاکنون
از ابتدای امسال بازار مرغ فراز و نشیب‌های بسیار زیادی را پشت سر گذاشت. امسال با کمبود مرغ و قیمت بالای آن آغاز شد؛ اما کمی بعد قیمت به ثبات رسید و مشکل در تامین مرغ وجود نداشت و کم کم صف‌های طولانی برای خرید مرغ جمع شدند؛ اما از آنجا که این بار هم ریشه مشکل حل نشده بود، این ثبات تنها مسکنی موقت بر بازار مرغ بود و حال دوباره التهابات بیش از پیش به این بازار بازگشته است. التهاباتی که از همان ابتدای سال تولیدکنندگان درباره‌اش هشدار می‌دادند اما بدان توجه نمی‌شد.

قیمت‌گذاری دستوری؛ طوفانی دوباره در بازار مرغ
هرچند ابتدای سال با کمبود مرغ آغاز شد، اما به مرور زمان التهاب این بازار به آرامش تغییر جهت داد؛ آرامشی که تنها دلیل آن قیمت‌گذاری دستوری بود. قیمت مصوب از آبان تا پایان سال گذشته تغییر خاصی نداشت؛ در آن زمان مرغداران و… به دلیل افزایش هزینه‌های تولید خواستار افزایش قیمت مرغ تا ۲۵ الی ۲۶هزار تومان بودند؛ اما این افزایش قیمت اتفاق نیفتاد. در سال جدید قیمت مصوب مرغ افزایش و به ۲۴هزار و ۹۰۰تومان تغییر پیدا کرد و این افزایش قیمت در شرایطی بود که هزینه‌های تولید من جمله قیمت مصوب نهاده‌های دامی افزایشی مجدد داشت؛ بنابراین افزایش قیمت مرغ باز هم با هزینه‌های تولید متناسب نبود و مرغداران بار دیگر در نامه‌ای به وزیر جهاد کشاورزی خواستار افزایش قیمت شدند؛ افزایش قیمتی که هنوز هم محقق نشده است.

عدم تغییر نرخ مصوب سبب شده تا باز هم قیمت مرغ روندی افزایشی به خود بگیرد و در برخی از مناطق به بالای ۳۰هزار تومان برسد؛ بسیاری از مرغ‌فروشان نیز با قطعه‌بندی مرغ، اقدام به فروش به قیمتی بالاتر از قیمت مصوب می‌کنند و این در حالی است که قطعه‌بندی مرغ هنوز هم ممنوع است.

جوجه یک روزه؛ تلاطمی دیگر در بازار مرغ
افزایش قیمت جوجه یک روزه از دیگر عواملی بود که در امسال خبرساز شد؛ افزایش قیمتی که حتی مشخص نشد دلیلش کاهش جوجه ریزی است یا قاچاق؛ اما اتفاقی که قرار بود با افزایش قیمت جوجه یک روزه در بازار مرغ رخ دهد، چیزی است که از همان ابتدا مشخص بود؛ اما بازهم گوش کسی بدهکار نبود تا در نهایت شاهد مرغ ۳۵هزار تومانی در بازار شدیم.

البته که افزایش قیمت جوجه یک روزه نیز خود به قیمت مصوب باز می‌گشت؛ قیمت مصوبی که در هیچ بازاری چیزی جز طوفان و التهاب به دنبال نداشته اما همچنان سیاستمداران و تصمیم‌گذاران بر آن مصر هستند و تمام تصمیماتی که می‌گیرند، صرفا تنها آرامش نسبی در بازارهاست؛ بدون اینکه ریشه‌هایی چون ارز ترجیحی، قیمت مصوب و سایر سیاست‌های غلط خشکانده شود.

ارز ترجیحی برای واردات
موضوع دیگری که در این بازار حایز اهمیت بوده و اعتراضات بسیار زیادی را نیز از سوی تولیدکنندگان مرغ  به دنبال داشته، مساله اختصاص ارز ترجیحی برای واردات مرغ است؛ تولیدکنندگان اذعان داشتند که اگر همین ارز که صرف واردات شد، به نهاده‌های تولید و واردات به موقع آنان اختصاص می‌یافت، بحران در این بازار اتفاق نمی‌افتاد.

مشکلاتی که قرار نیست هیچ گاه پایان یابد
شروع بحران در بازار مرغ، مشکل جدیدی نیست و مدت زیادی است که گریبانگیر این بازار شده است؛ علاوه بر آن تنها این بازار نیست که نوسانات زیادی را پشت سر می‌گذارند؛ تقریبا در یک الی دو سال اخیر بازار تمام کالاهای اساسی با بحران جدی مواجه است. بحران‌هایی که معاش را بر مردم تنگ کرده و سیاستمدار نیز به جای درمان اساسی تنها اقدام به تزریق مسکن‌های موقت در این بازارها می‌کند.

تصمیماتی چون قیمت مصوب، تنها به زیان تولیدکنندگان بوده و سبب کاهش و یا توقف تولید آنان می‌شود؛ بنابراین هرچند برای ثبات قیمت از این سیاست استفاده می‌شود اما در نهایت این سیاست، علیه خود عمل کرده و شاهد افزایش قیمت خواهیم بود؛ این چرخه معیوب مدتی زیادی است که در بازارهای مختلف تکرار می‌شود و به طور مکرر، کاهش تولید، افزایش قیمت، کمبود و…. را شاهد هستیم. تا زمانی که مشکلات ریشه‌ای در این بازارها پایان نیابد، هیچ یک از بازارها رنگ آرامش را نخواهند دید و تنها بازنده این بازی مردمی هستند که معیشت آنها در گرو تصمیمات غلط سیاستمداران قرار گرفته است.