تغییرات اقلیمی عامل تخریب نسل آینده بشر

گروه جامعه: تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری بر اکوسیستم، زیست بوم و نسل آینده بشر داشته باشد. آسیب‌هایی که می‌تواند عواقب جبران ناپذیری برای کره خاکی ما به بار آورد، هر چند با وجود تمام این تهدیدات هنوز هم برخی نسبت به محیط زیست بی توجه هستند.مهدی اسماعیلی کارشناس محیط زیست  با اشاره به تغییرات اقلیمی اظهار کرد: وقتی صحبت از تغییرات اقلیمی می‌کنیم باید ابتدا یک بازه زمانی و معیار مشخصی را به عنوان مرجع مد نظر قرار دهیم تا هر گونه تغییر نسبت به آن مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

وی افزود: زمینی که ما بر روی آن زندگی می‌کنیم مجموعه‌ای پویا و در حال تغییر و تحول است و قدمت آن حداقل به چند میلیارد سال قبل بر می‌گردد، لذا از همان ابتدا هم این اکوسیستم در حال تغییر و تحول بوده و خواهد بود.
اسماعیلی عنوان کرد: برخی از تغییرات در یک گستره زمانی چند ساله رخ می‌دهند و تعدادی هم در دوره های چند ده ساله، چند صد ساله یا چند هزار ساله و چند میلیون ساله رخ می دهند. وقتی صحبت از تغییرات اقلیمی می‌شود دقیقا باید این گستره زمانی را مشخص کنیم.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر آگاهی بشر و دانش وی نسبت به نتایج مخرب،  در طول همین مدت رشد چشمگیری داشته و این مسئله خودش منجر به مهم‌تر شدن این بازه زمانی برای بشر و نگاه به نتیجه عملکردش شده است.اسماعیلی گفت: در واقع به زبان ساده تغییرات اقلیمی عبارت از مجموعه تغییرات مشخص و غیر عادی است که در الگو‌های آب و هوایی حاکم بر زمین رخ می دهد و اثرات آن بر بخش‌های مختلف کره زمین قابل مشاهده خواهد بود.این کارشناس در ادامه تاکید کرد: البته باید به این نکته توجه داشت که میزان و نرخ تغییرات مذکور باید نسبت به میزان میانگین پارامتر‌های مورد نظر و بحث در اقلیم زمین سنجیده شود.

افزایش متوسط دمای کره زمین در چند دهه گذشته
وی بیان کرد: به عنوان نمونه گرمایش جهانی و افزایش متوسط دمای کره زمین در چند دهه گذشته خود نمونه‌ای از تغییرات اقلیمی است که آب شدن یخ‌های قطبی، بالا آمدن سطح آب دریا‌ها و نیز وقوع خشکسالی در بخش‌هایی از کره زمین خود از اثرات این تغییرات است.اسماعیلی افزود: نکته مهم در خصوص تغییرات اقلیمی این است که این تغییرات می‌تواند محصول فرآیند‌های پویای حاکم بر ساز و کار زمین و اکوسیستم حاکم بر آن باشد.
این کارشناس محیط زیست عنوان کرد: به عنوان مثال با افزایش دما و به تبع آن افزایش گرمایش جهانی در نقاطی از زمین شاهد وقوع خشکسالی خواهیم بود که این امر در چند سال اول خود را در قالب کاهش سطح آب منابع سطحی و آتش سوزی مراتع و اراضی جنگلی و … نشان می‌دهد.

وی گفت: با ادامه یافتن این روند و تثبیت این شرایط برای بیش از چندین سال شرایط اقلیمی در آن نقاط به کلی دستخوش تغییر خواهد شد. تغییری که در بسیاری از موارد بی بازگشت خواهد بود. در کشور ما نیز متاسفانه شاهد تغییرات اقلیمی و اثرات ناشی از آن در چند دهه گذشته هستیم.اسماعیلی بیان کرد: از این موارد می‌توانیم به وقوع بارش‌های ناگهانی و غیر متعارف، وزش طوفان‌های شدید، ریزش تگرگ در فصل شکوفه دهی درختان و نیز کاهش شدید و ناگهانی دما در بسیاری از مناطقی که سابق بر این چنین شرایطی نداشتند اشاره کرد.این کارشناس بیان کرد: در بسیاری از مناطق کوهستانی و مرطوب کشورمان نیز شاهد کاهش میزان بارش‌ها هستیم که این امر نیز خود از نشانه‌های تغییرات اقلیمی به شمار می‌رود؛ البته باید وقوع خشکسالی‌های گسترده در مناطق مختلف کشور را هم جزء اثرات ناشی از تغییرات اقلیمی در نظر گرفت.

تبعات تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین
وی درباره تبعات تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین گفت: تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی تبعات گسترده و زیادی را با خود به همراه خواهد داشت که بسیاری از آن‌ها برای انسان شناخته شده و بسیاری دیگر نیز ناشناخته هستند؛ گاه نیز یک تاثیر مخرب ناشی از تغییرات اقلیمی و یا گرمایش جهانی شناخته شده، اما شدت و میزان این تأثیر مشخص نیست.

این کارشناس در ادامه عنوان کرد: اما مهم‌ترین نتیجه و اثر تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی را می‌توان تهدید حیات بشر بر روی کره زمین و انقراض آن دانست، چراکه این تغییرات باعث از بین رفتن بسیاری از شرایط تولید آب و غذا برای بشر خواهد شد و این مسئله خود ضمن تاثیرات گسترده بر سلامت انسان‌ها، موجبات وقوع جنگ‌ها و نزاع‌های مختلف بین کشور‌ها و ملت‌ها را فراهم خواهد کرد.

وی افزود: با کاهش ذخایر آبی در دسترس و وقوع خشکسالی‌های گسترده در نقاط مختلف دنیا شاهد افزایش روند بیابان زایی خواهیم بود.اسماعیلی بیان کرد: در برخی از نقاط دیگر دنیا شاهد افزایش میزان بارش‌ها و رخ دادن سیلاب‌ها و سونامی‌های گسترده خواهیم بود، در عین حال عده‌ای نیز بر این باورند که این تغییرات نه به دلیل فعالیت‌های انسانی که عمدتا ناشی از فرآیند‌های طبیعی زمین است و در طول تاریخ زمین شناسی این تنها مکان قابل زیست شناخته شده در جهان، از دیرباز وجود داشته است.

وی در ادامه گفت: اما آنچه در این میان کاملا مشهود است، این اتفاق ناشی از فعالیت‌های انسانی یا فعالیت‌های طبیعی خود زمین است که حیات انسان‌ها بر روی این کره خاکی را در معرض تهدید و نابودی قرار داده است.
اسماعیلی درباره پیش بینی آینده تغییرات اقلیمی ایران اظهار کرد: آینده تغییرات اقلیمی در ایران با توجه به وضعیت مدیریت فعلی در این حوزه، تصویری امیدبخش و امیدوارکننده ندارد؛ شاهد این ادعا نیز میزان رشد نرخ بیابان زایی، وقوع دوره‌های خشکسالی متعدد و طولانی، کاهش نزولات جوی در برخی مناطق کوهستانی و مرطوب و وقوع سیلاب در بسیاری از مناطق جدید است.این کارشناس افزود: کوچ جمعیت انسانی به نقاط پر آب‌تر از نقاطی در کشور که با پدیده خشکسالی و کم آبی در چند دهه گذشته روبه رو بوده اند خود شاهد دیگری بر این ادعاست.

محمد علی یکتانیک کارشناس محیط زیست نیز درباره تاثیر تغییرات اقلیمی بر سلامت انسان اظهار کرد: تغییرات اقلیمی اثر کاملا مستقیم بر سلامت دارد و هر تغییری در محیط زیست برابر تغییر در زندگی ماست، اگر محیط زیست دچار تنش خشکسالی یا دچار گرمای بیش از حد و هرگونه بلایای طبیعی دیگر است بر زندگی ما اثر مستقیم دارد.وی گفت: به طور مثال وقتی تالابی خشک می‌شود و ما بدون در نظر گرفتن تبعات، بالادست یک رودخانه سد می‌زنیم و پایین دست آن را نابود می‌کنیم در نهایت حوزه آبریز آن که تالاب یا دریاچه است خشک می‌شود و رسوبات صد ساله کف دریاچه با نسیمی ملایم بلند می‌شود و می‌تواند هزاران کیلومتر پیمایش داشته باشد.

انواع سرطان‌ها و بیماری‌های بی سابقه، ارمغان رسیدن ریزگرد‌ها به انسان
یکتانیک در ادامه افزود: تالاب هورالعظیم نمونه این موارد است که پس از رسیدن ریزگرد آن به تهران و به ارمغان آوردن انواع سرطان‌ها و بیماری‌های بی سابقه مهم شد و متاسفانه این اهمیت زمانی حاصل شد که باید به عواقب و تبعات آن می پرداختیم.وی بیان کرد: ذرات معلق منتشر شده در هوا شامل انواع گاز‌های گلخانه ای، ریزگردها و دود  حاوی سرب ماشین‌ها است و همه موارد این چنینی نهایتاً موجب ایجاد توده‌ای به نام گاز گلخانه‌ای در جو می‌شود.

این کارشناس عنوان کرد: عملکرد این گاز مانند گلخانه است، چرا که گلخانه با ایجاد پوشش پلاستیکی باعث گرم ماندن محیط داخل گلخانه می‌شود.  این پدیده باعث گرم‌تر شدن جو زمین می‌شود و این آلودگی بر روی الگوی بارش اثر مستقیم دارد چرا که گرم شدن محیط سبب نابارور شدن ابر‌ها شده و همچنین جریان هوا و جریان اقیانوسی تغییر پیدا می‌کند و این جریان‌های اقیانوسی باد‌ها را عوض کرده و در نتیجه الگوی بارش تغییر پیدا می‌کند.وی تاکید کرد: ما غالباً تغییرات اقلیمی را با کاهش بارش می‌شناسیم، زمانی که بارش کاهش پیدا می‌کند و از بین می‌رود حیات در آن منطقه نیز از بین می‌رود، چرا که وجود هر جانداری وابسته به آب است و از دست دادن این مایه حیاتی موجب از دست دادن پایه و اساس زندگی است.

یکتانیک افزود: خشکسالی می‌تواند به اندازه دهها شکارچی بی رحم در مدت زمان کوتاه باعث نابودی جانوران و آتش سوزی‌هایی شود که می‌تواند یک زیستگاه را به خاکستر تبدیل کند.این کارشناس درباره تاثیر آتش سوزی جنگل‌ها بر تغییرات اقلیمی گفت: همه ما جنگل‌ها را به عنوان شش‌های زمین می‌شناسیم اتفاقات پیش آمده در زاگرس صرفا یک آتش سوزی ساده نیست، چرا که ۴۰ درصد آب فلات ایران را جنگل‌های زاگرس تامین می‌کند.

ایران هلال حاصلخیز گهواره تمدن
وی در ادامه عنوان کرد: این مطلب که کشور ما شروع هلال حاصلخیز گهواره تمدن بوده است که از جنوب غرب ایران شروع شده و تا عراق، سوریه، تونس و مصر ادامه دارد گفت: ایران جایی است که در زمین به عنوان گهواره تمدن یا هلال حاصلخیز از آن یاد می‌شود؛ تمدن‌ها اینجا شکل گرفته، کشاورزی به وجود آمده، چرخ اختراع شده، آتش کشف شده و علت این‌ها حاصلخیز بودن این منطقه است.

یکتانیک عنوان کرد: جلگه سرسبز خوزستان، کوه‌های چهارمحال و بختیاری، کوهستان‌های ایلام که همه این‌ها بخشی از رشته کوه زاگرس است و در آتش می‌سوزد؛ چیزی که ما از دست می‌دهیم صرفاً بوته‌ها و درختان نیستند بلکه ما کیان سرزمینمان را با این آتش سوزی از دست می‌دهیم و متاسفانه رسیدگی صورت نمی‌گیرد.
اکنون با بروز مشکلات به وجود آمده و تهدید آینده انسان‌ها و خطر نابودی زیست بوممان شاهد از دست دادن اکوسیستم و گونه‌های متفاوت جانوری هستیم که قطعاً آیندگان باید تاوان سنگینی بابت تعلل و کوتاهی ما بدهند و این بزرگترین خیانت در حق نسل آینده خواهد بود.