سریال ناتمام قتل‌های ناموسی

شنبه ۱۰ دی ماه سال جاری در شهرستان خمین از توابع استان مرکزی دختر ۱۶ ساله‌ای به دلیل ارتباط با جنس مخالف در فضای مجازی به دست پدر و دایی خود به قتل رسید؛ آن هم به خاطر آنچه «ناموس یا خانواده» نامیده می‌شود. سرهنگ هادی افراسیابی در تشریح این خبر عنوان کرد: «در تحقیقات کارآگاهان از مادر مقتول مشخص شد که از مدتی پیش او به ارتباط دخترش با مردی غریبه در فضای مجازی پی برده و هنگامی که متوجه شده است دخترش قصد فرار از خانه را دارد موضوع را با پدر و دایی او در میان گذاشته است. آن‌ها نیز پس از پی بردن به این موضوع بلافاصله به خانه آمده و پس از مشاجره با دختر اقدام به ضرب و شتم او کردند تا جایی که دخترشان بیهوش و پس از تماس با نیرو‌های امدادی به بیمارستان منتقل شد، اما این دختر در بیمارستان جانش را از دست داد. پس از انتقال جسد متوفی به سردخانه با دستور مقام قضایی متهمان بازداشت و با تشکیل پرونده برای سیر مراحل قانونی به دستگاه قضایی معرفی شدند.»
اظهارات برخی اهالی خمین
اولی در پاسخ به سوالاتم: «خبر را شنیدم. چه بگویم. وقتی یکی را می‌کُشند، هزار تا انگ هم به او می‌زنند. آن‌طورکه در شهر پیچیده مادر این دختر می‌فهمد که قصد فرار از خانه را دارد با دایی و پدر دختر تماس می‌گیرد و این اتفاق می‌افتد. ما شنیدیم که این دختر با یک مرد سن بالا در اینستاگرام آشنا شده بود.»
دومی: «ما مرکز شهر خمین هستیم و در بازار کار می‌کنیم ولی تا الان این خبری که شما می‌گویید را نشنیدیم، اما حدود یک ماه پیش یک دختر ۱۶ ساله در همسایگی ما خودش را داخل اتاقش حلق‌آویز کرد. این دختر همان نیست که خودش را حلق‌آویز کرد؟»
سومی: نام خانوادگی دختر را می‌گوید ولی بنا به دلایلی نام خانوادگی آن‌ها منتشر نمی‌شود. او در ادامه توضیح می‌دهد: «این‌ها از طایفه بختیاری و لر هستند. این مسائل برای‌شان مهم است و روی ناموس حساس هستند. به شما هم پیشنهاد می‌کنم با احتیاط این موضوع را پیگیری کنید تا مبادا برای‌تان دردسر شود.»
چهارمی: «ما شنیدیم پدر و دایی دختر با گوشت‌کوب به سر او ضربه زدند و دختر از حال رفته است. بعد هم او را به بیمارستان رساندند، اما دختر همان جا جانش را از دست داده است. زن، زندگی و آزادی در خمین معنا ندارد. چون شهر ما بسیار سنتی است. حالا مشخص نیست آن مرد چه کسی بوده و در کجا ساکن است.»
یکی از اقوام این دختر از روز حادثه به «اعتماد» می‌گوید
این مرد در پاسخ به سوالاتی که از او می‌پرسم به شرح زیر پاسخ می‌دهد.
اسم این دختر را می‌توانید بگویید.
شرمنده، نمی‌توانم. سوالات دیگری اگر دارید جواب می‌دهم.
این دختر مدرسه می‌رفت یا تمایلی به رفتن مدرسه نداشت؟
مدرسه می‌رفت. زمان زیادی نبود که با آن مرد آشنا شده بود.
مقتول، خواهر یا برادری دارد؟
مقتول فرزند اول خانواده بود. خواهر که ندارد ولی دو برادر دارد. یکی از آن‌ها ۱۲ سال دارد و دیگری حدودا یکساله است.
آیا خانواده این دختر مذهبی بودند؟
نه مذهبی هستند، نه آزاد. منتها خیلی سنتی‌اند، چون بختیاری هستند و اصالتا از لر‌های شهرستان الیگودرز، ولی ساکن شهرستان خمین بودند.
از روز حادثه بگویید.
مادر این دختر متوجه شده بود او با یک مرد در رابطه است. گفته بود که ارتباطت را با او قطع کن وگرنه به پدرت می‌گویم. بار‌ها هم به دخترش گفته بود که اگر این مرد تو را دوست دارد بگو بیاید خواستگاری و تا خواستگاری نیامده با هم ارتباط نداشته باشید. آن روز مجدد پسر به مقتول پیام می‌دهد. مادر دختر پیام را می‌بیند و عصبانی می‌شود، به پدر و دایی او اطلاع می‌دهد و آن‌ها هم به خانه می‌آیند و او را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند و به محض اینکه دختر بیهوش می‌شود او را به بیمارستان می‌رسانند.
یعنی اگر مادر این دختر به پدر و دایی او اطلاع نداده بود، این اتفاق نمی‌افتاد؟
بله. درست است. شاید اگر مادر او موضوع را سریع اطلاع نمی‌داد این حادثه هم اتفاق نمی‌افتاد.
خبر مبنی بر این است که دختر قصد فرار داشته، درست است؟
وقتی پلیس به بیمارستان می‌آید و با مادر او صحبت می‌کند مادرش می‌گوید که دخترش در روز حادثه قصد فرار از خانه را داشته است.
آیا دایی دختر با آن‌ها زندگی می‌کرد؟ چطور شد که روز حادثه خانه آن‌ها بود؟
نه. دایی او متاهل است و فقط آن روز خانه آن‌ها مهمان بودند.
دختر را به کدام بیمارستان منتقل می‌کنند؟
او را به بیمارستان امام خمینی شهرستان خمین می‌برند ولی در بیمارستان ایست قلبی می‌کند.
من شنیدم که پدر و دایی او با گوشت‌کوب بر سر دختر کوبیدند؟ آیا این موضوع صحت دارد؟
(می‌خندد)؛ نه. این موضوع دروغ است و خرافات. ببینید، پلیس هم قرار بود مقتول را به پزشکی قانونی انتقال دهد تا کالبدشکافی صورت بگیرد. چون هنوز مشخص نشده علت مرگ به دلیل ضرب و شتم بوده یا سکته قلبی! جسد را هم تا الان تحویل ما ندادند.
می‌خواهید بگویید در شرایط عادی هم ممکن بود این دختر سکته قلبی کند؟ مگر این دختر ۱۶ ساله سابقه بیماری قلبی یا بیماری خاصی داشت؟‌
نمی‌دانم ولی هیچ چیز هنوز مشخص نیست.
هویت آن مرد مشخص شده است؟
تاکنون اصلا هویت این مرد برای ما مشخص نشده است. حتی نمی‌دانیم چه کسی است و در کجا زندگی می‌کند یا چند سال دارد. بعدا پلیس از روی پیام‌ها و ارتباط آن‌ها متوجه شد که این فرد غریبه مقتول را به فرار از خانه تحریک می‌کرده است.
پدر و دایی دختر بازداشت هستند یا به قید وثیقه آزاد شدند؟
نه هنوز هر دوی آن‌ها بازداشت هستند.
اگر قانون با مساله قتل‌های ناموسی یا خانوادگی برخورد شدید داشته باشد، آمارشان کمتر خواهد شد
«امان‌الله قرایی مقدم» جامعه‌شناس و آسیب شناس اجتماعی در خصوص قتل‌های ناموسی یا خانوادگی به «اعتماد» می‌گوید: «اصولا قتل‌های ناموسی در کشورمان به انواع گوناگون وجود دارد. در خوزستان با نام «نهوه کردن» وجود دارد. سال ۱۳۷۸ بنده در تحقیقی که انجام دادم و در مجله ۳ قوه قضاییه منتشر شد در همین مورد نهوه کردن در قبایل عرب و استان خوزستان بود.
در کردستان و لرستان هم قتل‌های ناموسی به خاطر فرهنگ‌های آن‌ها که بسیار سنتی هستند زیاد مشاهده می‌شود. ببینید، در لرستان، کردستان و خوزستان اگر دختری با یک پسر دوست شود یا اسم او به غلط میان شهر محل سکونت‌شان بپیچد، برادر، پسرعمو یا پدر دختر، او را می‌کشند.
در خوزستان میان طوایف عرب دیه دختر را به شیخ قبیله پرداخت می‌کنند و شیخ قبیله هم آن را به دولت می‌دهد و، چون ولی دم هم شاکی نیست، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و موضوع پایان می‌یابد. در لرستان و کردستان هم قتل‌های ناموسی به کرات رخ می‌دهد. در شهر‌های دیگر کشور هم قتل‌های ناموسی وجود دارد. مثلا چند سال پیش در تالش پدری دختر خود را با داس سر برید. منظورم «رومینا اشرفی» است. البته در مورد رومینا باید بگویم که قاضی مقصر بود چرا که بدون آگاهی از منطقه و سنت آنجا دختر را نزد پدرش برگرداند.
خب معلوم است پدر نمی‌تواند جلوی عصبانیت خود را بگیرد و دخترش را به خاطر اینکه بدنام شدند و از خانه فرار کرده به قتل می‌رساند، اما اگر قاضی با سنت و فرهنگ منطقه آشنا بود این کار را نمی‌کرد. در این مناطق، چون ناموس برای‌شان مساله مهمی است وقتی موضوع فرار یا رابطه زن خانواده یا دخترشان به میان می‌آید به دلیل اینکه از شرف و آبروی‌شان دفاع کنند بنا به یک سری سنت‌های فرهنگی متاسفانه دختر را می‌کشند.
صرفا قتل‌های ناموسی به خاطر فقر فرهنگی صورت می‌گیرد؛ چون به دختر یا زن در کشور ما به عنوان آبرو، ارزش، شرف و ناموس نگاه می‌کنند و روی این قضیه حساسیت وجود دارد. اگر خانواده در این مواقع، ناموس خودشان را به قتل نرسانند دیگر جلوی مردم نمی‌توانند ظاهر شوند و اعتبارشان از بین می‌رود. چون خانواده انگشت‌نما می‌شود و برای دخترشان خواستگار نمی‌آید. به پسرشان دختر نمی‌دهند. حتی اگر پدر این خانواده در محل کارش مشکلی پیش آید مردم به او می‌گویند؛ تو بی‌غیرتی و از این قبیل حرف‌هایی که می‌دانید. در نتیجه قتل‌های ناموسی پدیده فرهنگی است که راه‌حل آن هم آموزش است. آموزش هم به وسیله رسانه‌ها و فضای مجازی صورت می‌گیرد، اما قانون در مورد قتل‌های ناموسی ضعیف عمل می‌کند.
یکی از واژه‌هایی که در همین اعتراضات اخیر به کار می‌برند زن، زندگی، آزادی است، چون زن هیچ ارزشی در جامعه ما ندارد. قانون برای پدر رومینا اشرفی فقط حکم ۱۰ سال زندان را صادر کرد.
برای پدر این دختر هم همین طور، چون اعتقاد دارند این پدر از حیثیت خانواده دفاع کرده است؛ در نتیجه قانون در این موضوع هم به نفع زن نیست. اگر قانون با مساله قتل‌های ناموسی شدید برخورد کند یا اگر قانون قتل‌های خانوادگی یا ناموسی را جزو قتل‌های نفس به حساب بیاورد صد در‌صد آمار این نوع قتل‌ها هم کم می‌شود. حالا امکان دارد سریع از بین نرود، اما آمار آن کاهش پیدا می‌کند.
این موضوع یک مساله فرهنگی است و قانون هم یک نوع فرهنگ است. فرهنگ مساله‌ای است که در کشور ما ریشه دارد ولی از طریق آموزش و پرورش، رسانه‌ها و فضای مجازی می‌توان آن را اصلاح کرد.»
برخی از واکنش‌های افکار عمومی در فضای مجازی به قتل این دختر ۱۶ ساله
در کامنت‌هایی که برخی افراد در زیر پست‌های مربوط به خبر قتل این دختر ۱۶‌ساله در اینستاگرام گذاشته‌اند، آمده است
الان مددکار اجتماعی هست. اورژانس اجتماعی هست. مشاور هست. صحبت و تبادل و گفتگو هست همه‌چیز برای این است که ما دست به کار اشتباه نزنیم که باعث آسیب به خانواده و جامعه و عذاب وجدان خودمون تا آخر عمرمون بشه. کاش قبل از هر اقدامی کمی تفکر کنیم. واقعا تاسف آوره این اتفاقات
برای مغز‌های کوچک زنگ زده…
واقعا باعث تاسف هست. با حرف زدن می‌شد درستش کرد
فرهنگ بد، فرهنگ خراب و فرهنگ تعصبات جاهلی… سوال اینکه اگر پسری در خانواده با زنی یا دختری رابطه اینچنینی داشت آیا توسط پدر، دایی، عمو، برادر یا بستگان دیگرش کشته می‌شد؟
اینا همش تقصیر خودشه بچه ۱۶‌ساله چرا باید شبکه مجازی داشته باشه چی می‌فهمه آخه! این فضای مجازیه که دختر رو کشت نه پدر و دایی او کاش پدر و مادرش بچه نداشتند
دختر به محبت و علاقه و توجه جنس مخالف شدیدا احتیاج داره. توصیه من به داداش‌ها و پدر‌ها اینه که با خواهر و دختر خودشون دوست و رفیق باشن تمام کمبودای احساسی رو برای دخترا جبران کنن تا دختر انتخاب جنس مخالفش بابا یا داداشش باشه. امیدوارم این افکار متحجر ۱۴۰۰ سال پیش هرچه زودتر به پایان برسه که باعث نابودی و از بین رفتن ۹۰ درصد دخترای کشورمون شده دختر بی‌گناهم همون بهتر که از دست همچین خانواده‌ای راحت شدی
اینایی که نوشتن بچه ۱۶ ساله گوشی و مجازی می‌خواد چی کار، توی شهری که دختر ۱۶، ۱۷ ساله رو شوهر می‌دن اصل روشن‌فکریه، داشتن گوشی و مجازی گناهه و باید کشته بشه؟ آخه خمین چه جایی داره برای سرگرمی که گوشی دست گرفتن بچه ۱۶ ساله گناه محسوب بشه؟‌ای کاش به جای درگیری باهاش حرف می‌زدند تا ببینند ایراد کار کجا بوده که این کارو کرده. بعدشم الان دوره ۴۰ سال پیش نیست. دختر و پسر همه تو یک سطح هستند. واقعا بعضی از مردم ما کی می‌خوان به درک و فهم بالا برسن. رها کنید این افکار عقب افتاده رو برید خودتونو به روز کنید. هزاران بار تاسف
اون دختر درگیر عاطفه جوانیش بود. خیلی بهتر می‌شد قضیه رو مدیریت کرد. مادر چرا باید به همچین افرادی که زود عصبانی می‌شوند موضوع را اطلاع می‌داد! وای بر تعصب بی‌جا خدایا چرا دختر مردم باید به دست پدرش کشته بشه؟