موج پنجم کرونا در جنوب کشور آغاز شده است

گروه جامعه: مسعود یونسیان، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران  اظهار کرد: موج پنجم کرونا از استان‌های جنوبی شروع شده است. ابتدا در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و سپس در بوشهر، خراسان جنوبی و تا حدی کرمان و یزد و حتی استان مرکزی نیز افزایش آمار مبتلایان را شاهد بودیم.
او افزود: با وجود اینکه در استان تهران و سایر استان‌ها هنوز شاهد افزایشی شدن روند بیماری نشده ایم اما چیزی که مهم است این است که روند نزولی که به سرعت در حال کاهش بود تقریبا در همه استان‌ها متوقف شده و اصلا دور از ذهن نیست که اعلام کنیم، موج پنجم آغاز شده است.

یونسیان ادامه داد: چند دلیل کنار هم جمع شدند و نتیجه شان آغاز موج پنجم شد. یک دلیل ثابت که همواره در مواجهه با همه امواج کرونا ثابت بوده است این است که بعد از افزایش موارد ابتلا و بستری، رعایت نکات پیشگیرانه هم توسط مردم و هم مسئولان به سرعت افزایش می‌یابد که منجر به کاهش موارد و به اصطلاح شاخه نزولی موج می‌شود اما مدتی که گذشت، هم مسئولان و هم مردم اقدامات و مراعاتشان سست می‌شود و به قولی در مواجهه با ویروس، عادی انگاری می‌کنند و در نتیجه، مجدداً آمار روند افزایشی پیدا می‌کند.

این متخصص اپیدمیولوژی تصریح کرد: متاسفانه نظام مراقبت‌های ژنتیک ویروس در کشور نداریم و تعداد آزمایشات توالی یابی ژنتیک که انجام می‌شود خیلی کم است و ناچاریم فراوانی واریانت‌ها (جهش ها)‌ی ویروس را صرفاً حدس بزنیم. یکی از این حدس‌ها در مورد بروز موج پنجم کووید در ایران، جایگزینی نوع هندی یا دلتا در کشور به جای نوع قبلی است. نمی‌توانیم دقیق این را اعلام کنیم، اما با بررسی شواهدی که از سایر کشور‌ها به چشم می‌خورد می‌شود این موضوع را حدس زد.

او بیان کرد: به طور مثال در انگلستان که خاستگاه ویروس انگلیسی بود، در یک ماه، فراوانی نوع هندی یا همان دلتا از ۲۰ درصد به بیش از ۹۵ درصد ویروس در گردش (مواردی که اکنون در کشور مبتلا به کرونا هستند) رسیده است. نکته مهمی که در انگلستان وجود دارد این است که تعداد موارد کلی ابتلا با توجه به واکسیناسیون، کاهش چشمگیری داشته است، اما همان تعداد و مواردی هم که وجود دارد عمدتاً از نوع دلتاست.

احتمال غلبه جهش هندی کرونا در کشور
یونسیان گفت: در کشور ما، به دلیل عدم حمایت مالی از مشاغلی که باید فعالیتشان محدود شود، عملاً شاهد محدویت جدی در فعالیت‌ها و در نتیجه کاهش تماس‌ها نبوده ایم و این اقدامات مقطعی و کوتاه مدت، موثر نبوده است زیرا هیچ اقدام سخت گیرانه‌ای در سطح جامعه انجام نشده است و به دلیل انتشار گسترده ویروس در جامعه، اگر در کشور خودمان هم شاهد ویروس هندی به عنوان ویروس غالب باشیم ، دور از انتظار نیست.
این متخصص اپیدمیولوژی ادامه داد: هنوز واکسیناسیون عمومی به طور جدی آغاز نشده و این میزانی که تاکنون واکسن را دریافت کرده اند، سالمندان و بیماران خاصی هستند که اگرچه ایمن شدن همین عده کم در برابر ویروس، بار بستری و مرگ را به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد اما نمی‌توانند نقشی در کنترل اپیدمی داشته باشند.

او افزود: دلیل دیگری که می‌توان به عنوان یکی از علت‌های آغاز زودهنگام احتمالی موج پنجم مطرح کرد، تجمعاتی است که در انتخابات و کمپین‌های انتخاباتی اتفاق افتاد و در روز انتخابات هم انتظار می‌رفت که رعایت فاصله گذاری‌ها به صورت صد درصدی صورت نگیرد و عملاً هم احتمال انتقال ویروس از افراد بدون علامت به افراد سالم در این وقایع دور از ذهن نیست.

موج پنجم کرونا در جنوب کشور آغاز شده است
یونسیان مطرح کرد: با جمع بندی همه این دلایل کاملا محتمل است که بگوییم موج پنجم شروع شده، اما چون ایران کشور بزرگی است تمام کشور همزمان درگیر یک موج نمی‌شود. چون هر استان از نظر آب و هوا و شرایط فرهنگی و رفتاری با استان‌های دیگر متفاوت است، می‌توان انتظار داشت استان‌های مختلف در مراحل مختلفی از موج جدید قرار داشته باشند.

این متخصص اپیدمیولوژی افزود: موج جدید از استان‌های جنوبی شروع و منتشر شده و در استان‌های همجوارش هم مشاهده می‌شود و حتی اگر همین الان هم اقدامی صورت بگیرد تا از سرایت ویروس به شهر‌های دیگر جلوگیری شود، دیر است و اغلب انتقال‌ها رخ داده و باید مد نظر داشت، بروز علائم با تاخیر رخ می‌دهد.
او گفت: هرچند، با کنترل شدیدتر تماس‌ها و رعایت نکات بهداشتی، می‌توانیم شدت و حتی شاید مدت موج جدید را کاهش دهیم، ولی اینکه این موج به چه ارتفاعی برسد به شدت به این بستگی دارد  که بدانیم چند درصد ویروس‌های ما از نوع دلتا هستند، زیرا نوع دلتا با سرعت بسیار بالایی منتشر می‌شود و سرایت پذیری بیشتری دارد.

این متخصص اپیدمیولوژی تصریح کرد: اصولاً جهش‌هایی از ویروس مورد توجه دانشمندان قرار می‌گیرد که در تشخیص بیماری، در انتقال آن از یک فرد به فرد دیگر، در شدت بیماری و یا در مقاومت نسبت به واکسن و یا ایمنی حاصل از ابتلای قبلی نقش داشته باشند.

یونسیان گفت: ویروس هندی یا دلتا نه تنها سرایت پذیری بالاتری دارد، بلکه تا حدودی مقاومت نسبت به واکسن‌های موجود (یا به اصطلاح فرار واکسن) نیز دارد و از این نظر قابل مقایسه با ویروس آفریقای جنوبی (بتا) است. این وجود که برخی از گونه‌های ویروس، نسبت به بعضی از واکسن‌ها مقاومت‌هایی نشان می دهند پدیده شناخته شده‌ای است اما این مقاومت هیچ گاه صد درصد نیست و همه واکسن‌های موجود در بازار جهانی درجاتی از ایمنی نسبت به همه ویروس‌ها ایجاد می‌کنند.

این متخصص اپیدمیولوژی تاکید کرد: هرچه سریع‌تر با واکسیناسیون جمعی، انتقال بیماری را کاهش دهیم، شانس جهش و در نتیجه احتمال بروز موارد مقاوم نیز کم می‌شود. بنابراین اگر ما سرعت واکسیناسیون را با هر کدام از واکسن‌های متعارفی که در دنیا موجود است و تاییدیه گرفته‌اند سرعت دهیم، حتی اگر برای جلوگیری از رخداد موج پنجم بی اثر باشد، می‌تواند باعث کاهش شدت این موج  شده و در جلوگیری از بروز موج‌های احتمالی دیگر تاثیر بسزایی داشته باشد.