چالش‌های بزرگترین موجود زنده کره‌زمین

به گزارش ایسنا، نهنگ‌ها، پستانداران بسیار بزرگ دریایی هستند که لایه ضخیمی از چربی از آن‌ها در برابر سرما محافظت می‌کند. بدن آن‌ها مانند دلفین‌ها دارای باله‌هایی در قسمت جلویی است که شنا کردن بهتر را ممکن می‌سازد. دم نهنگ بسیار پهن و برخلاف سایر ماهی‌ها عمودی است. نهنگ‌ها برخلاف سایر ماهی‌ها برای تنفس به سطح آب می‌آیند. آن‌ها قبل از استنشاق هوا، هوای مصرف شده درون بدن خود را از راه شکاف‌های بالای سر خود با فشار به بالا می‌فرستند. بچه نهنگ‌ها درون آب متولد می‌شوند و بلافاصله برای تنفس به سطح آب می‌آیند.

نهنگ‌ها دارای دو دسته هستند؛ نوع اول مانند دلفین از سایر ماهی‌های کوچک تغذیه می‌کند و نوع دوم نهنگ‌های درنده هستند که به هر جنبنده دیگر دریایی مانند خوک‌های دریایی، پنگوئن‌ها و حتی سایر نهنگ‌ها حمله می‌کند. بالن‌ها گروه دیگری از راسته نهنگ‌ها هستند که شامل نهنگ‌های عظیم‌الجثه آبی هم هستند. آن‌ها موجودات شبیه میگو را با اندام عاجی شکلی به نام استخوان نهنگ و یا استخوان بالن صید می‌کنند. هنگامی که یک نهنگ دهان خود را باز می‌کند دندان‌های بلند و صفحه مانندش همچون دندان‌های یک شانه‌ی بسیار بزرگ از فک بالایی آویزان می‌مانند.

یک نهنگ عظیم‌الجثه هربار در حدود یک تن مواد غذایی را می‌بلعد. شکار بی‌رویه آن‌ها به وسیله انسان نسل نهنگ‌های بزرگ را رو به انقراض کامل کشانده است.ضخامت چربی زیر پوست یک نهنگ بزرگ به حدود نیم متر می‌رسد و قرن‌هاست که نهنگ‌ها به دلیل وجود همین چربی صید می‌شوند. در گذشته بیشتر از این چربی برای تهیه روغن و مارگارین استفاده می‌شد.

نهنگ‌ آبی بزرگ‌ترین پستاندار جهان است که طول آن به حدود ۳۰ متر می‌رسد. کوچکترین نهنگ نیز نهنگ اسپرم کوتوله دندانه دار است. نهنگ درنده گوشتخوار است و از خوک‌های آبی، پنگوئن و سایر ماهی‌ها تغذیه می‌کند. آن‌ها در دسته‌های ۵۰تایی به گردش می‌پردازند. همچنین نهنگ‌های کوهان‌دار نیز ماهی‌ها و پلانکتون‌ها را مورد مصرف غذایی قرار می‌دهند.

ایران و نهنگ‌هایش
نهنگ بزرگ یا وال آبی، بزرگ‌ترین موجود زنده روی کره زمین است که در خانواده وال‌ها و راسته نهنگ‌ها طبقه‌بندی می‌شود. این موجود عظیم‌الجثه خارق‌العاده در همه اقیانوس‌ها زیست می‌کند و ازجمله در خلیج‌فارس، دریای عمان و دریای خزر هم که به آب‌های آزاد متصل است، پراکندگی دارد. جزیره قشم و بندرعباس ازجمله مناطقی هستند که حضور مستند این گونه در آنها به ثبت رسیده است.

از دست دادن زیستگاه، نقطه عطف روز جهانی نهنگ‌ها
اقیانوس‌های آبی بزرگ خانه برخی از شگفت‌انگیزترین موجودات هستند که برای قرن‌ها به دلایل مختلف شکار می‌شوند. اکنون آنها با چالش دیگری روبرو هستند و آن از دست دادن زیستگاه‌شان است.به همین منظور، در سال ۱۹۸۰، روز جهانی نهنگ در مائوئی، هاوایی، برای گرامیداشت نهنگ‌های گوژپشت که در سواحل این جزیره گرمسیری شنا می‌کردند، برای اولین بار گرامی داشته شد.  این روز از ایده گرگ کافمن -، بنیان‌گذار بنیاد نهنگ اقیانوس آرام – سرچشمه می‌گیرد.  او می خواست آگاهی را در مورد خطر انقراض نهنگ‌های گوژپشت افزایش دهد.

آنچه با افزایش آگاهی در مورد نهنگ‌های گوژپشت در هاوایی آغاز شد، اکنون فراتر از آن رفته است و به دنبال ارتقای آگاهی از اقیانوس‌هایی است که مانند گذشته سالم نیستند بنابراین لازم است یک اقدام جدی برای برخورداری نهنگ‌ها از مکانی امن برای زندگی انجام شود.

نهنگ‌ها قربانیان آلودگی پلاستیکی در اقیانوس‌ها
گروهی از دانشمندان محاسبه کرده‌اند که نهنگ‌های گوژپشت در تکاپوی یافتن غذای روزانه، میلیون‌ها تکه ریزپلاستیک‌ها را می‌خورند.به گفته نویسندگان این مطالعه، این نتایج به نگرانی در مورد سلامت نهنگ‌ها دامن می‌زند و نگاهی هشداردهنده به وسعت آلودگی ریزپلاستیکی در اقیانوس‌های جهان دارد.طبق یافته‌های این تحقیق، نهنگ‌های آبی احتمالا روزانه تا ۱۰ میلیون تکه مجزا ریزپلاستیک می‌بلعند. نهنگ تیغ‌باله نیز روزی سه تا ۱۰ میلیون و نهنگ گوژپشت بیش از یک میلیون تکه می‌بلعند و این تبدیل به معضل دیگری برای نهنگ‌ها شده است‌.

کشتی‌های بزرگ بلای جان نهنگ‌ها
برخورد کشتی ها با نهنگ‌ها تهدید جدی برای این گونه جانوری به حساب می آید، به طوری‌که این پتانسیل را دارد که باعث انقراض این گونه در معرض خطر شود.۱.۳ میلیون قطعه نهنگ در اقیانوس‌های جهان زندگی می کنند که هنگام آمدن به سطح آب و نقل مکان به مناطق دیگر برای تامین غذا یا تولید مثل، با حجم فزاینده‌ای از تردد کشتی‌ها روبرو هستند. برخورد نهنگ ها با کشتی‌های بزرگ اغلب مورد توجه قرار نمی‌گیرد و گزارش نمی‌شود همچنین بسیاری از نهنگ‌ها به دلیل جراحات وارد شده ناشی از برخورد با کشتی در ساحل به گل نشسته‌اند.

تهدید جدیِ فعالیت‌های انسانی برای نهنگ‌های قاتل
نهنگ‌های قاتل یا اورکاها در بیشتر اقیانوس‌های جهان یافت می شوند. بر اساس یافته‌های علمی، این نهنگ‌ها در گروه‌هایی به نام “غلاف” زندگی می‌کنند و زبان ارتباطی خاص خود را دارند.کارشناسان حیات وحش هشدار می دهند زنجیره های تامین مواد غذایی برای انسان به ویژه در شرایط کنترل نشده، حیات دیگر جانوران از جمله “نهنگ های قاتل” را به مخاطره می‌اندازد، به طوری‌که به دلیل شکار نهنگ‌های قاتل توسط انسان، این آبزیان در حال حاضر در برخی نقاط دنیا در گروه جانوران “در معرض خطر” طبقه بندی شده‌اند.به گزارش ایسنا، لازم است در این روز به این نگرانی توجه بیشتزی بکنیم و برای حفظ زیستگاه طبیعی نهنگ‌ها اقدامات لازم صورت گیرد.