به خاطر نفت جان هورالعظیم را گرفتند

محمد درویش درباره اوضاع هورالعظیم اظهار داشت: تالاب هورالعظیم مهمترین و راهبردی‌ترین تالاب نه تنها در ایران که به جرات می‌توان گفت در خاورمیانه و آسیای جنوب‌غربی است، وسعت این تالاب یک میلیون هکتار بوده که در یک توافق اعلام نشده و خاموش بین دولت ایران و عراق از قبل از انقلاب تلاش شد، محدود شود تا بتوانند اکتشافات نفتی داشته باشند، سوال اصلی این است که چرا تالاب هورالعظیم حتی در دوران قبل از انقلاب در سال ۱۳۴۹ که دولت شاه ایران و اسکندر فیروز کنوانسیون جهانی رامسر را به تصویب رساندند در سیاهه ثبت جهانی بیش از ۲۰ تالاب قرار نگرفت؟ 
 

 وی افزود: اکنون همانگونه که بخش بزرگی از تالاب در سمت ایران خشک شده سمت عراق هم در همان میادین مشترک نفتی کاملا تالاب را خشک کرده‌اند تا بتوانند با هزینه کمتر نفت استخراج کنند، متاسفانه سد کرخه نیز به این ماجرا کمک کرد و با سکوت سازمان حفاظت محیط زیست در زمان دولت هاشمی رفسنجانی تاکنون این مسئله تدوام پیدا کرد.   وسعت تالاب در سمت ایران حدود ۴۰۰ هزار هکتار بوده که سازمان حفاظت محیط زیست به ۱۲۵ هزار هکتار قناعت کرده و اکنون تبدیل به ۵ حوضچه شده و در وداقع ماهیت طبیعی تالاب از بین رفته است. در سمت عراق نیز از ۶۰۰ هزار هکتار به ۳۶۰ هزار هکتار قناعت شده است.  تالاب هورالعظیم حدود ۵ میلیارد متر مکعب به عنوان حقابه از سمت ایران و عراق نیاز دارد تا بتواند تاب‌آور شود که حدود ۱.۵ میلیارد متر مکعب را باید ایران از محل کرخه و بقیه را دولت عراق از محل دجله و فرات بپردازد. 
 

درویش توضیح داد: دولت عراق در زمان جنگ به بهانه توسعه اراضی کشاورزی در شمال بصره کانالی به نام نهر پنجم و یا کانال صدام احداث کرد اما از ترس پیشروی سپاهیان ایران، صدام حسین اولین کلنگ خشک شدن هوراالعظیم را بر زمین زد، سپس دولت ترکیه با ساخت سدهای متعدد در بالادست عملا حقابه ورودی تالاب و عراق و سوریه را کاهش داد. 
 

وی با تاکید بر اینکه باید یک کمیته مشترک از کشورهای ترکیه، سوریه، عراق و ایران برای مطالبه حقابه هورالعظیم شکل بگیرد تا بتوانیم در یک برنامه میان‌مدت ۵ ساله و با برداشتن دایک مرزی، همه دیواره‌ها و جاده‌های درون تالاب دوباره هویت واقعی تالاب را احیا کنیم، گفت: با توجه به اینکه آورد کرخه حدود ۷.۸ میلیارد متر مکعب در سال است به راحتی می‌تواند حقابه ۱.۵ میلیارد متر مکعب هور را تامین کند، اما نکته‌ این است که آنقدر در بالادست کرخه بارگذاری شده که این امکان فراهم نیست، حتی امسال وزارت نیرو بیش از یک میلیارد متر مکعب رهاسازی کرده اما به دلیل افزایش شالیکاری‌ها و کشت پرمصرف در منطقه سوسنگرد و بستان کشاورزان اجازه نمی‌دهند آب به تالاب برسد که باعث ایجاد بحران امسال شده است. 

 
عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات مراتع و جنگل‌ها یادآور شد: بحران امروز تالاب ربطی به وزارت نفت ندارد، وزارت نفت دو سال پیش یکی از مقصران جدی بود، آن زمان سیل بی‌سابقه را داشتیم که می‌توانستیم یک بار برای همیشه در محدوده رویایی ۴۰۰ هزار هکتاری تالاب را آبگیری کنیم اما از ترس خسارت به تاسیسات نفتی دیوار حائل مرزی را برداشتند و حجم بزرگی از آب کرخه را روانه کشور عراق و شط‌العرب کردند، در هر حال بحران امسال تالاب به خاطر خشکسالی است که میزان آورد آب کم شده و آن میزان آبی هم که رهاسازی شده کشاورزان برمی‌دارند و اجازه رسیدن به تالاب نمی‌دهند.

 
وی در ادامه درباره نقش ترکیه و دیگر کشورهای مرتبط در خشک شدن هور گفت: ترکیه ۱۲۰ میلیارد متر مکعب مخزن روی دجله و فرات احداث کرده و ورودی آب را به دجله و فرات از ۶۵۰ متر مکعب در ثانیه به یک‌سوم کاهش داده است، کشورهای سوریه و عراق هم با سدسازی‌های متعدد و بارگذاری‌های بالادست و نهر پنجم مقصرند و بعد از آنها دولت ایران مقصر است که تنها آب باریکه‌ یعنی رودخانه کرخه را با احداث سد و افزایش اراضی کشاورزی در بالادست و همچنین توسعه میادین نفتی با ارزان‌ترین قیمت بسته است، در حالی که با انعقاد قرارداد ۲۰ درصد گران‌تر با چینی‌ها و اجرای پروژه‌های نفتی در محیط آبی؛ نیازی نبود که هور خشک و تبدیل به حوضچه شود.