چگونگی و شرایط اهدای پلاکت خون

گروه سلامت:معاون فنی اداره‌کل انتقال خون استان تهران درباره چگونگی اهدای پلاکت در مراکز اهدای خون توضیح داد.دکتر ناظمی  درباره وضعیت اهدای پلاکت در انتقال خون تهران و مزایای آن، ‌ گفت: یکی از روش‌های اهدای فرآورده‌های خونی، روش اهدای پلاکت است که به آن پلاکت فرزیس می‌گویند. در این روش اهداکنندگان مانند اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه کرده و پذیرش می‌شوند. البته اهدای پلاکت با اهدای خون چند تفاوت دارد؛ یکی از تفاوت‌ها بحث زمان اهدا است که نسبت به اهدای پلاکت، وقت بیشتری از اهداکننده نسبت به اهدای خون گرفته می‌شود. در عین حال در روش اهدای پلاکت، خون کامل از اهداکننده گرفته می‌شود، سپس پلاکت از خون جدا شده و مابقی خون به بدن اهداکننده بازمی‌گردد.

وی افزود: در عین حال یکی از فواید اهدای پلاکت این است که هر کیسه‌ای که به این صورت تهیه می‌شود، معادل شش تا هشت واحد پلاکت در اهدای خون معمولی است و این باعث می‌شود در افرادی که به هر علتی نیاز پلاکت در آنها زیاد است، مانند بیماران دچار مشکلات مغز استخوان و … یک واحد از این نوع پلاکت تزریق کنید و این کار احتمال عارضه را در بیمار کاهش می‌دهد. زیرا در این روش بیمار با پلاکت یک فرد مواجه می‌شود، نه پلاکت‌های شش نفر.

ناظمی درباره بیمارانی که نیازمند استفاده از پلاکت هستند، گفت: بیماران نیازمند پلاکت، بیمارانی هستند که به هر علتی مغز استخوان‌شان قادر به تولید پلاکت نیست. یک گروه از بیماران، بیمارانی هستند که ساخت پلاکت در مغز استخوان‌شان کاهش یافته که عمدتا به دلیل بیماری‌های بدخیمی مانند سرطان‌ها و … اتفاق می‌افتد. دومین گروه بیماران، افرادی هستند که ممکن است مغز استخوان‌شان سالم باشد، اما تخریب محیطی‌شان زیاد است و در این گروه نیز مصرف پلاکت زیاد است.

معاون فنی انتقال خون استان تهران گفت: در انتقال خون استان تهران روزانه حدود ۳۰ تا ۴۰ واحد پلاکت به روش فرزیس تولید می‌کنیم و باتوجه به اینکه تولید پلاکت با این روش مقداری زمان‌بر است، بنابراین تولید ما هم در طول روز محدود است. البته خداراشکر تا به امروز توانستیم به درخواست‌های بیمارستان‌ها در این زمینه به صورت ۱۰۰ درصدی پاسخ دهیم. در عین حال ما بانک اطلاعاتی از افرادی داریم که سابقه اهدای پلاکت داشته‌اند، داریم و هر زمان نیاز به پلاکت داشته باشیم، با این افراد تماس می‌گیریم که خوشبختانه همکاری می‌کنند.

وی با بیان اینکه طول عمر پلاکت سه تا پنج روز است، گفت: بنابراین نمی‌توانیم پلاکت را به مدت طولانی نگه داریم. یکی از چالش‌های سازمان انتقال خون هم این است که زمانیکه خون‌گیری و اهدای خون کاهش پیدا می‌کند، از آنجایی که مصرف پلاکت در بیمارستان‌ها زیاد است، محدودیت‌هایی برایمان ایجاد می‌شود و بر همین اساس امیدواریم که اهدای خون و همچنین اهدای پلاکت به صورت مستمر و همیشگی مورد توجه مردم قرار گیرد.

به گزارش ایسنا، باید توجه کرد که طبق اعلام سازمان انتقال خون موارد مصرف پلاکت فرزیس شامل بیماران مبتلا به سرطان خون، مبتلایان به کم‌خونی ناشی از نقص عملکرد مغز استخوان، بیمارانی که پیوند مغز استخوان انجام داده یا تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند، بیماران شیمی درمانی یا رادیوتراپی، افرادی که بیماری‌های خونریزی‌دهنده یا اختلالات انعقادی دارند و… است. در عین حال باید توجه کرد که بدن انسان به سرعت پلاکت‌ها را جایگزین می‌کند. بنابراین هر ۴۸ ساعت (دو روز) یک بار می‌توان پلاکت اهدا کرد. البته به شرطی که بیشتر از دو بار در هفته و ۲۴ بار در یک سال نشود.

در عین حال کسانی که شرایط اهدای خون کامل داشته باشند، از لحاظ سلامتی در صحت کامل باشند، حداقل ۱۸ سال تمام و وزن بالای ۵۰ کیلوگرم داشته باشند، از اهدای خون کامل قبلی‌شان حداقل هشت هفته گذشته باشد، آسپرین و داروهای شبیه آسپرین از ۷۲ ساعت قبل مصرف نکرده باشند و… می‌توانند اهدای پلاکت را انجام دهند.