آسمان آبی تهرانی‌ها در فروردین ۱۴۰۲

آلاینده شاخص هوای فروردین‌ماه سال ۱۴۰۲ طی ۲۶ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، طی چهار روز دی‌اکسید نیتروژن و طی یک روز ازن بود اما سال گذشته ۲۷ روز آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود، یک روز دی‌اکسید نیتروژن، دو روز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون و یک روز ازن ثبت شده بود.کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در سال جاری عدد ۴۰ و بیشینه آن عدد ۱۱۲ را نشان می‌دهد.

کیفیت هوای پایتخت در فروردین‌ماه ۹۸ تا ۱۴۰۱
آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره وضعیت آلودگی هوای تهران طی فروردین‌ماه سال ۹۸ تا ۱۴۰۱ نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران طی فروردین سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ تعداد روزهای آلوده بیشتری را ‌داشت چراکه کیفیت هوای پایتخت طی فروردین سال گذشته دو روز در شرایط پاک، ۲۲ روز در وضعیت قابل قبول، پنج روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس، یک روز ناسالم برای تمامی گروه‌ها و یک روز در شرایط خطرناک قرار داشت؛ اما در فروردین سال ۱۴۰۰ کیفیت هوای تهران دو روز پاک، ۲۵ روز در وضعیت قابل قبول، چهار روز در شرایط آلوده برای گروه‌های حساس بود.

آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون طی ۲۷ روز، آلاینده دی‌اکسید نیتروژن طی یک روز، آلاینده ازن طی یک روز  و ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون نیز به مدت دو روز آلاینده شاخص هوای فروردین سال ۱۴۰۱ بود این در حالیست که فروردین‌ماه سال ۱۴۰۰ نیز  آلاینده شاخص هوای تهران برای ۲۴ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، برای چهار روز دی‌اکسید نیتروژن و سه روز ازن بود.

طی اولین ماه بهار سال ۹۹ تهرانی‌ها ۱۴ روز هوای پاک و ۱۷ روز هوای قابل قبول را تنفس کردند. آلاینده شاخص در این بازه زمانی در ۲۳ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، در شش روز دی‌اکسید نیتروژن و در دو روز ازن بود. در اولین ماه این سال، تهران هیچ روزی هوای آلوده را به خود ندید.

 فروردین سال ۹۸ نیز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در ۲۶ روز و ازن در پنج روز آلاینده شاخص بود. تهرانی‌ها در این ماه ۲۱ روز هوای پاک و ۱۰ روز هوای قابل قبول را تنفس کرده‌اند همچنین در اولین ماه این سال نیز پایتخت هیچ روزی هوای آلوده را به خود ندید.

این اعداد و ارقام طی این پنج سال نشان می‌دهند با گذر زمان، نفس‌های تهران هر سال بیشتر به شماره افتاده است، به‌طوری که امسال تنها شش روز هوای پاک را تنفس‌کرده‌اند این در حالیست که در فروردین‌ماه ۹۸ تهرانی‌ها ۲۱ روز هوای پاک و به دور از هیچ‌گونه آلودگی را تجربه کردند.

آلاینده شاخص اولین ماه بهار چه بود؟
بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ آلاینده شاخص هوای تهران در روزهای سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر ۲.۵ میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال  سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

از اعداد و رنگ‌های شاخص کیفیت هوا چه می‌دانید؟
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.

گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.

در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.