زخمی که بر تن عروس غرب تهران افتاد

گروه جامعه روزنامه هم‌میهن در گزارشی به ماجرای تخریب کافه‌های خیابانیِ اکباتان پرداخت و نوشت: تمام اهالی محل صدای مهیبی که ساعت ۶ صبح روز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از محوطه کوچک بازارچه اکباتان بلند شد را شنیده‌ بودند؛ صدایی که آنها را وحشت‌زده به سمت پنجره‌ها کشانده بود. چشمان خواب‌زده‌شان آن حجم از آدم و ماشین […]

گروه جامعه روزنامه هم‌میهن در گزارشی به ماجرای تخریب کافه‌های خیابانیِ اکباتان پرداخت و نوشت: تمام اهالی محل صدای مهیبی که ساعت ۶ صبح روز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه از محوطه کوچک بازارچه اکباتان بلند شد را شنیده‌ بودند؛ صدایی که آنها را وحشت‌زده به سمت پنجره‌ها کشانده بود. چشمان خواب‌زده‌شان آن حجم از آدم و ماشین و جرثقیل و دستگاه برش در فضایی کوچک را باور نمی‌کرد. ماشین‌های سنگین برای تخریب آمده بودند؛ تخریبی که خبرش بمبی شد و در شبکه‌های اجتماعی ترکید. چهار روز بعد از اتفاق، حالا دیگر همه می‌دانند صاحبان کافه‌های بازارچه شهرک اکباتان که در دل بلوک‌های ۱۵ و ۱۶ شهرک قرار گرفته‌اند، چه روز سختی را گذرانده‌اند و حالا سه‌روز پس از تخریب، صبح سه‌شنبه با جمعی از مشتریان مواجه شدند که برای کمک و حمایت آمده بودند. دو روز قبلش هم افراد زیادی آمده بودند، برخی شیرینی دست‌شان بود و گروهی دسته‌گل. تعدادی هم از کافه‌داران خواسته بودند شماره کارت بانکی‌ بدهند تا بتوانند کمک مالی کنند. آقای چناری، فلاح و فراهانی و آشپز و قلیان‌زن که صبح روز یکشنبه شاهدان عینی تخریب‌ها بودند، می‌گویند که مردم از آنها خواسته‌اند همچنان فعالیت‌شان را ادامه دهند، حتی بدون میز و صندلی.
سازه‌ها تخریب شده؛ سازه‌هایی که در محوطه بیرونی کافه‌ها بودند. شهرداری می‌گوید اینها مشاعات بودند و کافه‌داران می‌گویند هیئت‌مدیره بازارچه اعتراضی به این سازه‌ها نداشته است. همان روز تخریب، شهرداری منطقه ۵ اعلام کرد که این کافه‌ها غیرمجاز بودند، دستور تخریب از مقام قضایی گرفته شده و آن روز، عوامل شهرداری ناحیه ۶ منطقه ۵ با همراهی عوامل یگان حفاظت و کلانتری ۱۳۵ آزادی این ۸-۷کافه غیرمجاز در مشاعات بازارچه شهرک اکباتان را تخریب کردند. این خبری بود که به‌نقل از روح‌الله حیدرزاده،  شهردار ناحیه ۶ منطقه ۵ شهرداری اعلام شد. او گفته که این اقدام بر اساس حکم دادستانی و با توجه به درخواست‌های مکرر اهالی و ساکنان بلوک‌های اطراف بازارچه و هیئت‌مدیره مرکزی شهرک اکباتان صورت گرفته است. شهرداری ناحیه ۶  اعلام کرده که این سازه‌ها ۸ سال پیش به‌صورت غیرفنی و غیرمجاز بدون رعایت موارد فنی و ایمنی ساخته شده‌اند و ریسک بالایی داشتند و  در کنار آن هم آلودگی صوتی و محیطی ایجاد کرده بودند. کافه‌داران اما در پاسخ به این اعلام شهرداری به هم‌میهن می‌گویند که اگر سازه ناایمن بود چرا نتوانستند با دستگاه برش آن را تخریب کنند؟ چرا برای تخریب از جرثقیل کمک گرفتند؟ چرا دو، سه ساعت طول کشید تا توانستند یک سازه را خراب کنند؟ هر یک از این سازه‌ها نزدیک به ۱۰۰میلیون تومان هزینه برده است، در سال‌های قبل این همه توفان در تهران آمده، درخت از ریشه درآمده اما این سازه‌ها تکان نخورده‌اند؛ چطور ناایمن می‌شوند؟ کافه‌داران این اقدام شهرداری را در واکنش به اتفاقاتی می‌دانند که طی ۸-۷ماه گذشته در شهرک اکباتان در قالب اعتراضات رقم خورد: «می‌خواستند با این کار گوش اکباتانی‌ها را بپیچانند.»
-فکر کردیم زلزله آمده، وقتی در را باز کردیم یک عالم نیروی شهرداری و چندین خودروی سنگین دیدیم. تا به خودمان بجنیم، دیدیم سقف‌مان را پایین آوردند. 
 واکنش شما چه بود؟
-هیچ. کاری نمی‌توانستیم بکنیم. گفتند هرکس مقاومت کند و جلوی کار را بگیرد، دستگیرش می‌کنیم. گفتیم کمی به ما زمان بدهید، وسایل‌مان را جمع کنیم. گفتند فقط ۱۰دقیقه!
کارگران داخل کافه‌ها خواب بودند که نیروها آمدند. آنها سراسمیه خودشان را به محوطه رساندند و از آن حجم خودروها وحشت‌زده شدند.
با اینکه احسان شریفی، شهردار منطقه ۵ گفته است که بارها نسبت به تجاوز به فضای عمومی شهرک به صاحبان این کافه‌ها هشدار داده شده بود اما کافه‌داران می‌گویند که تاکنون چندین‌بار از سوی ماموران شهرداری ناحیه ۶ به آنها تذکراتی درباره چیدمان سازه داده شده بود مثل اینکه گلدان‌ها را بردارند یا مشمع‌ها را پایین بیاورند و آنها هم هر بار این موارد را رعایت کرده بودند. آنها می‌گویند مشکل شهرداری با سازه‌ها و ساخت‌وسازها نبوده، با تجمع دختران و پسران بوده است.»
خسارت یک کافه؛ یک‌میلیارد تومان
آقای چناری، صاحب کافه کارون است، سازه‌اش به‌طور کامل تخریب شده، برآورد قیمت‌اش از میزان خسارت واردشده، یک میلیارد تومان است؛ سیستم صوتی، ویدئو پروجکشن، نورپردازی حرفه‌ای و چراغ‌های آویز به‌طور کامل تخریب شده و آکواریومی که ۲۰میلیون تومان هزینه‌اش کرده بود از بین رفته‌اند و ماهی‌های آکواریوم هم مرده‌اند. آقای فلاح میزان خسارت وارده به مغازه‌اش را ۵۰۰میلیون تومان اعلام می‌کند و مرد دیگری که آشپز کافه دوراک است، می‌گوید که هنوز خسارت‌ها مشخص نیست. اما شریفی، شهردار منطقه ۵ مدعی است که تخریب اموال در جریان جمع‌آوری این کافه‌ها انجام نشد، تمام اموال کافه‌داران توسط پلیس صورت جلسه و تحویل داده شد. فقط در بخش سازه ستون‌ها تخریب شد که به آهن‌ها هم دست زده نشد.
مردم به کمک آمدند
از هفت کافه بازارچه کوثر شهرک اکباتان، تنها کافه کارون، دوباره شروع به کار کرده است. آقای چناری، تمام زندگی‌اش را برای راه‌اندازی این کافه گذاشته و هفت‌ماه پیش آن را راه‌اندازی کرده: «وقتی مدعی‌العموم تصمیم‌گیری کند، هیچ رأی و ابلاغی نمی‌تواند جلویش را بگیرد. به ما گفتند همسایه‌ها شکایت کرده‌اند و شما مشاعات را اشغال کرده‌اید، سروصدا می‌کنید، اهالی نامه جمع کرده‌اند، به دادستان داده‌اند و دادستان به‌عنوان مدعی‌العموم دستور به تخریب داده است. این اتفاق در حالی افتاده که حتی یک ابلاغ هم برای‌مان نیامده است. بدون اینکه رأی بدوی بیاید، ما بتوانیم به آن اعتراض کنیم و اعتراض ما به تجدیدنظر برود و درنهایت فرجام‌خواهی کنیم و پرونده به دیوان عدالت برود. هیچ‌کدام از این اتفاقات نیفتاده است. فقط ساعت ۵:۳۰ با یک عالم ماشین و آدم آمدند و تخریب کردند. اول هم از ما شروع کردند.» او می‌گوید که شهرداری تاکید دارد این کافه‌ها آلودگی صوتی ایجاد کرده اند اما خودشان ساعت ۵ صبح آمدند و برای کل منطقه آزار و اذیت ایجاد کردند: «مردم وقتی صدای‌شان را شنیدند، جمع شدند و نگذاشتند تخریب را ادامه دهند. به همین دلیل هم آنها فقط یکی، دو سقف را پایین آوردند و رفتند.»
کافه‌داران از کمک‌ و همدلی مردم تعجب کرده‌اند، آنها می‌گویند غروب‌ها مردم جمع می‌شوند و لطف زیادی به آنها دارند. حتی به آنها می‌گویند که شما فقط کار کنید، ما قهوه و سفارش‌مان را لب جدول می‌خوریم.
«برخی از این کافه‌ها ۱۰سال است اینجا فعالند، اما به‌طور کلی از ۸ سال پیش کافه‌ها در این محوطه، رونق گرفتند.» اینها صحبت‌های آقای فلاح صاحب کافه طهرون است. او می‌گوید ظاهر قضیه تصرف مشاعات است، باطن اما برخورد با بدحجابی و واکنش به اعتراضات این شهرک است: «اینجا در شهرک اکباتان، هر بلوک و بازار و پاساژی، هیئت‌مدیره دارد. هزینه‌های نظافت، نگهبانی و عمرانی بازارچه و… همه ازطریق کرایه‌ای که داده می‌شود از سوی هیئت‌مدیره پرداخت می‌شود. شهرداری در سال‌های گذشته خیلی با ما تعامل داشته است، اما مسئله اینجاست که هر شهرداری که می‌آید سیاست خودش را دارد. ما با شهرداران قبلی به توافق رسیده بودیم؛ حتی قرار بود ما تحت پوشش خودشان برویم و مثل خیابان سی‌تیر شویم اما شهردار جدید، مخالفت کرده است.»
به گفته او، شهردار جدید پایش را در یک کفش کرده که باید اینجا جمع شود: «آن روز حدود ۱۶-۱۵خودرو سبک و سنگین بودند، چند ماشین شاسی‌بلند، دستگاه برش، لودر، چرثقیل و شاید نزدیک به ۳۰ موتور یگان امداد همراه با ماشین‌های کلانتری ۱۳۵٫ حکم را نشان دادند و تخریب کردند. گفتند هرکسی مقاومت کند، دستگیر می‌شود.»
با شادی مردم مخالفند
خانم الف ۳۰سال است که در شهرک اکباتان زندگی می‌کند. او می‌گوید که این کافه‌ها سروصدای خاصی نداشتند، به‌هرحال دختر و پسرها اینجا جمع می‌شدند و موسیقی پخش می‌شد. شاید به این دلیل و مسئله پوشش آنها این کار را کردند: «اکباتان از اول اینطور نبود، خاک و خل بود، حالا خیلی پیشرفت کرده است، البته کسانی که در این کافه می‌آیند و می‌روند همه‌شان از اهالی اکباتان نیستند؛ از محله‌های دیگر هم می‌آیند. مثل بچه‌های اکباتان که خودشان به کافه‌های محله‌های دیگر می‌روند. بچه‌های اکباتان اغلب بزرگند یا به خارج رفته‌اند یا سرکار هستند.» همسر او صبح روز یکشنبه صدای مهیب تخریب کافه‌ها را شنیده و می‌گوید: «همسرم نیروهای گاردی را دیده بود که چطور زنجیر ورودی را برداشته‌اند و با خودروهای زیادی وارد محوطه شده‌اند. به‌هرحال عده‌ای هم با شادی مردم مخالفند وگرنه ما که حرکت زشتی از این جوانان ندیده‌ایم.»
ما مجوزی برای تخریب ندیده‌ایم
تخریب فضای بیرونی بازارچه قدیمی شهرک اکباتان در حالی اتفاق افتاده که اعضای هیئت‌مدیره این شهرک می‌گویند تابه‌حال هیچ حکم و مجوزی برای این تخریب به این هیئت‌مدیره ارائه نشده است. ربابه تبریزی، رئیس هیئت‌مدیره مرکزی شهرک اکباتان و عضو و دبیر کارگروه برنامه و بودجه شورایاری شهرک اکباتان دراین‌باره می‌گوید: «ما به‌عنوان یک شهرک مسکونی، یک سری واحدهای تجاری داریم که تعریف خودشان را دارند. این کافه‌ها، فضاهای داخلی و خارجی دارند که با مدیریت بازارچه کار می‌کنند، ولی از هیئت‌مدیره مرکزی به هیچ‌عنوان تابه‌حال برای محوطه‌های بیرونی درخواست مجوز نشده است. تاکنون از طرف هیئت‌مدیره بازارچه‌ها برای ما هیچ‌گونه درخواستی برای مجوز نیامده است. باید دید این ساخت‌وسازها با کجا هماهنگ شده است.»
رئیس هیئت‌مدیره مرکزی شهرک اکباتان در ادامه می‌گوید که تابه‌حال هیچ استشهاد مردمی و محلی‌ای هم برای این موضوع به هیئت‌مدیره تحویل نشده است: «سه‌سال پیش بود که از یکی از بلوک‌ها درخواستی مبنی بر ایجاد سروصدای بازارچه به دست ما رسید و ما هم آن را به سازمان مربوطه ارسال کردیم. به هرحال تا همین الان هیچ مستند مکتوبی به ما داده نشده است. براساس اساسنامه، حفاظت از مشاعات بلوک‌ها به‌عهده هیئت‌مدیره گذاشته شده است. ما به‌هیچ‌عنوان نه حکم دادستانی دیده‌ایم، نه هیچ مجوزی. اگر هم این حکم را به هیئت‌مدیره بازارچه داده‌اند، ما از آن خبر نداریم.»