خوزستان لبِ چشمه است و تشنه

گروه جامعه: یک کارشناس حوزه آب گفت: علاوه بر معضل آب‌های مرزی؛ آب‌های داخلی هم مدیریت نمی‌شود، وقتی یک منطقه خشک است اقدام به احداث چند سد بروی یک رود کرده‌اند و آب بر اثر حرارت و گرما تبخیر شده، اینها به ندانم‌کاری، عدم مدیریت، عدم توجه به آمار و ارقام و در نهایت عدم دلسوزی برای آب برمی‌گردد. به گزارش ایلنا، فرامرز شینی  با بیان اینکه بنده نظر خوشی نسبت به انتقال آب بین حوضه‌ای ندارم، اظهار داشت: معتقدم موضوع و معضل آب خوزستان ناشی از انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به فلات مرکزی است. مشکل ما این است؛ تمام مناطقی که تقسیم‌بندی و مرزبندی جغرافیایی شده هیچ قرابتی با مرزبندی طبیعی ندارد. 

وی افزود: مثلا هریررود و یا هیرمند رودهایی بودند که ضمن اینکه مسیر خود را تامین آب می‌کردند وقتی هیرمند به هامون می‌رسید سیستان و بلوچستان را هم زنده می‌کرد، یعنی در تمام مسیر رود هیرمند جزء یک تقسیم‌بندی بود اکنون مرز کشیده‌اند. آب هیرمند از کوه‌های هندوکوش سرچشمه می‌گیرد، در افغانستان از آن برداشت می‌شود، افغان‌ها تصور می‌کنند که آب رود تنها متعلق به خودشان است، در نهایت وقتی به سیستان می‌رسد که آبی باقی نمانده، هریررود هم به همین شکل است. دجله و فرات نیز از کوه‌های آناتولی سرچشمه می‌گیرند، از سوریه و ترکیه عبور می‌کنند و به شط‌العرب و اروند می‌رسند، ترکیه خود را مالک این دو رود می‌داند، در نتیجه آب به پایین‌دست نمی‌رسد، برای کارون و کرخه هم همین اتفاق افتاده است. 

این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: تقسیم‌بندی‌ها که ظرف ۳۰۰ سال گذشته به هر دلیلی از جمله لشکرکشی‌های استعماری و غیراستعماری انجام شده به منابع آبی لطمه وارد کرده و اکنون اوضاع روزبروز بدتر می‌شود و با توجه به اینکه اقلیم در حال تغییر است این موضوعات ایجاد مشکل می‌کنند.

وی گفت: افغان‌ها بروی هریررود سد دوستی احداث کردند. خراسان از قدیم منطقه خشکی بود، برداشت از چاه‌ها هم درست مدیریت نشده و اکنون خشکسالی هم مزید بر علت شده و کسی هم مدیریت درست اعمال نکرده است.

شینی افزود: بدون اینکه برای آینده سد برنامه‌ریزی شود هر کس که علاقه داشته اقدام به ساخت سد کرد و این مسائل به این شکل خود را بروز داده و گریبان مناطق مختلف کشور را گرفته است. آنچه مسلم است دشت خوزستان به دلیل حاصلخیزی و دارا بودن رودهای بزرگی مثل، کارون، کرخه و دز می‌تواند غذای نه تنها ایران بلکه فراتر از مرزها را هم تامین کند، ولی تبدیل به بیابان شده زیرا درست مدیریت نشده است.

وی با اشاره به موضوع تعامل با کشورهای همسایه بیان داشت: اکنون باید با کشورهای همسایه مذاکره کنیم و قراردادها را تجدید کرده و چه در مورد هیرمند و هریررود و چه دجله و فرات تعامل کنیم تا منافع همه تحقق یابد، اگر هر کس دنبال منافع خود باشد، چالش‌ها شدت می‌گیرد. 

این کارشناس حوزه آب یادآور شد: اکنون اقلیم در حال تغییر است، بارندگی‌ها ناپایدار و سیل‌آسا است. هر کس خود اقدام به احداث چاه کرده، سطح آب زیرزمینی پایین رفته و فرونشست زمین‌ها ادامه دارد. علاوه بر معضل آب‌های مرزی؛ آبهای داخلی هم مدیریت نمی‌شود، وقتی یک منطقه خشک است اقدام به احداث چند سد بروی یک رود کرده‌اند و آب بر اثر حرارت و گرما تبخیر شده، اینها به ندانم‌کاری، عدم مدیریت، عدم توجه به آمار و ارقام و در نهایت عدم دلسوزی برای آب برمی‌گردد.