سایه مسکن بر سر افراد دارای معلولیت

گروه جامعه: تقویم ملی را که ورق بزنیم، هفته‌ای به نامشان است و هرساله همین موضوع بهانه‌ای می‌شود که آن‌ها نه تنها درد‌ها و مشکلات یک ساله بلکه چند ساله شان را به زبان بیاورند تا بلکه تریبونی، تمام قد از مطالبات آن‌ها دفاع کند و در این میان، دستگاه‌ها هم از این فرصت برای اقدامات انجام شده و یا در حال انجام خود برای این افراد استفاده کرده و تلاش می‌کنند که با لایحه، ماده و تبصره‌های پیشنهادی و تصویب شده خود، گره‌ای از مشکلات آن‌ها باز کنند، اما کافی است که گوش و چشم شویم و پای قصه پر غصه آن‌ها بنشینیم تا متوجه زخم‌های سرباز کرده آن‌ها شویم؛ به طوری که نرگس، دختر جوانی که می‌گوید او و خواهرش هر دو معلول هستند و سهمشان از حقوقی که به آن تعلق می‌گیرد ۳۰۰ هزار تومان است که کفاف زندگیشان را نمی‌دهد و به هر دری می‌زند که بتواند شغلی را پیدا کند که بلکه حقوق آن, آب باریکه مخارج زندگیشان شود اما طبق گفته خودش, به دلیل معلولیتش هیچ کجا به او شغلی نمی‌دهند و با بغض می‌گوید: ” نمی‌دونم سرنوشت ما و شغلمون چی میشه و حقیقتا هیشکی به فکر ما نیست. “

پدر و مادر یک پسر ۱۳ ساله، از دیگر افرادی هستند که از معلولیت جسمی حرکتی و ذهنی شدید فرزند خود خبر می‌دهند و گلایه شان را با یک سوال مطرح می‌کنند و آن هم این است که ” به نظرتون مستمری که تازه شده ۳۵۰ هزارتومن برای هزینه یه معلول جسمی حرکتی و ذهنی کافیه؟ “

و رضا یکی دیگر از معلولان جوانی است که فارغ از تمام مشکلات موجود، تمام خواسته فعلی اش فقط یک چیز و آن هم لپ تاپ و یا تبلت است؛ به طوری که می‌گوید: ” با توجه به این که الان تو یکی از دانشگاه‌های دولتی دارم کارشناسی ارشد میخونم و کلاس‌ها مجازی شده، به خاطر شرایط نامناسب مالی نتونستم لپ تاپ یا تپلت بخرم و به خاطر مشکل بینایی خیلی ضعیفی که دارم سختمه که بخوام از گوشی استفاده کنم و دو ترم پشت سر هم مشروط شدم و الانم دارم اخراج میشم و هیچ کمکی از مسئولای مربوطه نشد و نگران آینده شغلیم هم هستم کاش فقط یکی به داد ما برسه. “

حسین نمونه دیگری از جوانان تحصیلکرده‌ای است که اگرچه معلولیت چندان شدیدی هم ندارد، اما باز هم قربانی برچسب برخی از افراد شده است که به زعم خود معلولیت را در هر سطحی محدودیت بر می‌شمارند و سنگ اندازی هایشان از استخدامی گرفته تا ارائه گواهی نامه رانندگی و معافیت پزشکی تمامی ندارد. این در حالی است که اگر به این جوانان فرصت داده شود که خود واقعی و توانمندی هایشان را نشان دهند به عالی‌ترین شکل ممکن می‌توانند کار کنند و برای صحت و سقم این حقیقت، کافی است به موفقیت‌های افرادی که دارای معلولیت هستند نگاهی بیندازیم.  

این‌ها تنها بخش کوچکی از دغدغه‌های جامعه معلولین است که اشتغال و معیشت و مسکن، بیش از هر موضوع دیگری برای آن‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است و در زندگی آن‌ها نقش پررنگ تری دارد چرا که آینده خود را در گرو این سه مسئله مهم و ضروری می‌دانند.

وحید قبادی دانا معاون وزیر و رئیس سازمان بهزیستی کشور, در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان در رابطه با قانون حمایت از معلولان و استخدام ۳ درصد معلولان در دستگاه های اداری و دولتی به صورت استخدامی, پیمانی و… اظهار کرد:سازمان بهزیستی سازمانی دولتی است و امکان استخدام نه برای معلولین و نه برای افراد غیر معلول ندارد و شرایط استخدام مانند سایر دستگاه‌های دولتی دیگر است و به طور مثال؛ در سال گذشته, ظرفیت استخدامی ۶۰۰ نفره داشتیم که این مهم, از طریق آزمون استخدامی برگزار شده, استخدام انجام می شود و طبق قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت صد درصد از شغل‌هایی که در جدول استخدامی وجود دارد به افراد معلول اختصاص دارد که معلولان با یک دیگر در این زمینه رقابت می‌کنند.

طبق قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت که در سال ۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی, لایحه دولت  مصوب و ابلاغ شد ۳ درصد استخدامی های جدید دولتی مربوط به افراد دارای معلولیت خواهد بود و همان طور که مستحضر هستید جذب استخدام ها توسط آزمون استخدامی که هر ساله برگزار می شود, انجام می گیرد و بر اساس دستورالعمل سازمان اداره استخدامی, کد شغل های ویژه افراد دارای معلولیت به صورت ستاره دار مشخص شده است و توسط سایر افراد قابل اشغال شدن نیست.

وی بیان کرد: افراد دارای معلولیت در این آزمون استخدامی با یکدیگر رقابت می کنند و با توجه به این که تعداد این افراد در مقایسه با پُست های ستاره دار محدودتر از سایر افرادی است که معلولیت ندارند. بنابراین, شانس آن ها برای قبولی بیشتر است اما نکته مهم این است که این موضوع ظرفیت بسیار محدودی را ایجاد می کند. یعنی تعداد افرادی که استخدام های جدید دولتی خواهند شد بسیار محدود و کم است و از اینرو, امیدواریم که برای سایر دستگاه های غیر دولتی هم بتوان چنین قانون و برنامه ای را در آینده داشته باشیم.

رئیس سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: حمایت ما از افراد دارای معلولیت برای ایجاد اشتغال, اشتغال های غیر دولتی است که اگر هر فرد دارای معلولیت، به صورت خویش فرمایی یا کارفرمایی مشغول به کار شود مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان به صورت وام قرض الحسنه دریافت می کند و اگر کارفرماهایی, افراد دارای معلولیت را به منظور کار جذب کنند این مورد به صورت تجمیعی در اختیارشان قرار خواهد گرفت.

وی گفت: اگر فردی از افراد دارای معلولیت به صورت خویش فرمایی یا کارفرمایی مشغول به کار شود برای او, مشوقی به عنوان حق بیمه سهم کارفرما, توسط دولت پرداخت می شود؛ به طوری که در سال گذشته برای ۲۶ هزار نفر پرداخت شد و در ارتباط با وام هم, در سال گذشته,۱۷۵۰ میلیارد تومان برای ۴۰ هزار نفر از افراد تحت پوشش بهزیستی جذب شد.

قبادی دانا ادامه داد: امیدواریم با توجه به مصوبه مجلس شورای اسلامی, در بودجه سال ۱۴۰۰ که مبلغ به ۳ هزار میلیارد تومان رسیده است بتوانیم عزیزان بیشتری را تحت پوشش اشتغال پایدار قرار دهیم و موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد و در قانون گنجانده شده است مسئله ای است که به عنوان جبران کارایی برای افراد دارای معلولیتی که بر اساس شدت معلولیت, بخشی از حقوق آن ها از درصدی از حق حقوق پایه به کارفرما پرداخت شود و میزان بودجه ای که برای این ماده قانونی داریم و جمعیت تحت پوشش هم خیلی محدود است و امیدواریم با افزایش بودجه اختصاص داده شده برای اجرای قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت  در این زمینه هم شاهد رشد چشمگیری باشیم.

 نکته شایان ذکر این است که علاوه بر اشتغال و معیشت، مسکن، از دیگر نیازهای مهم و مبرم افراد دارای معلولیت بالاخص متأهل است که به اذعان آن ها، دغدغه همیشگی شان است چراکه داشتن یک چاردیواری امن و مناسب می تواند تا حد زیادی از مشکلات آن ها کم کند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور, در رابطه با ساخت مسکن افراد دارای معلولیت نیز اظهار کرد:  از سال۸۵ تاکنون برای ساخت ۱۳۰هزار واحد مسکونی تسهیلگری شده تا در اختیار جامعه هدف سازمان بهزیستی قرار گیرد که  از این تعداد حدود۳۶هزار واحد مسکونی در ۲سال و نیم اخیر تسهیلگری و به جامعه هدف سازمان بهزیستی واگذار شده و ۳۵ هزار واحد مسکونی دیگر در دست احداث است.

وی عنوان کرد: یکی از مسائل به وجود آمده این بود که طرح‌های ما به خانواده‌هایی تعلق می‌گرفت که زمین مناسب برای احداث مسکن را داشته اند و آورده اولیه آن‌ها زمین مناسب برای احداث منزل مسکونی بوده است و برای کسانی که زمین نداشته اند این امکان فراهم نبود.

قبادی دانا گفت: با رایزنی‌هایی که با وزارت مسکن و شهرسازی داشتیم در پی این هستیم که بتوانیم برای حدود۸۰هزار خانوار که دارای زمین مناسب برای مسکن نیستند این امکان را فراهم کنیم که زمین مناسب برای این افراد اختصاص داده شود.وی در پایان خاطرنشان کرد: با همه این فعالیت‌ها، بودجه مسکن سازمان بهزیستی در سال فقط ۶۵ میلیارد تومان است و این یعنی در حد بیش از ۲۰ الی ۳۰ منزل در کلانشهر‌ها نمی‌شود ساخت، اما امروز ۱۳۰هزار خانوار دیگر در نوبت دریافت مسکن و تسهیلات برای خرید یا احداث مسکن هستند.