اغلب کودکان زباله‌گرد برای پیمانکاران حوزه خدمات شهری کار می‌کنند

گروه جامعه: مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت: با اتکا به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، باید جلوی استثمار کودکان توسط کارفرمایان و پیمانکاران کلان و خرد را گرفت.

به گزارش ایلنا، «احمد هنری» مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه در خصوص زباله‌گردی کودکان و برخورد با پیمانکارانی که کودکان را به کار گرفته‌اند، گفت: در خصوص پیمانکارانی که  از کودکان و نوجوانان در بحث زباله گردی سوءاستفاده می‌کردند، در شهرهای تهران و کرج شاهد ورود جدی قوه قضاییه به عنوان مدعی‌العموم به این موضوع بودیم و پیگیری‌هایی از سوی دفاتر حمایت و دادستانی‌ها صورت گرفت و همچنین تذکر جدی به شهرداری‌ها داده شد. در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان نیز تاکید شده، افرادی که از کودکان سوءاستفاده اقتصادی می‌کنند، مورد تعقیب قضایی قرار خواهند گرفت.

وی ادامه داد: در گذشته نیز در ارتباط با کودکان و نوجوانان اقداماتی صورت گرفته است، اما خیلی پراکنده و بدون هماهنگی. به همین دلیل این برنامه‌ها اثربخشی لازم را نداشته است. در ارتباط با ساماندهی کودکان کار و خیابان هم تا به حال با همین مشکل روبه‌رو بوده‌ایم. مسئولیت ساماندهی کودکان کار و خیابان برعهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده است.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت:  براساس این آیین‌نامه که در سال ۱۳۸۴ تصویب شد برای ۱۲ دستگاه وظایفی در نظر گرفته شد، اما به دلیل عدم وجود ضمانت اجرایی روشن، اثربخشی لازم را نداشت. همچنین این آیین‌نامه به لحاظ حقوقی نیز ضعف‌های بسیاری داشت و تکالیف، وظایف و نقش دقیق و روشن دستگاه‌ها در آن مشخص نبود، اما به دنبال ایجاد دفتر حمایت از حقوق اطفال و نوجوانان در قوه قضاییه که وظیفه هماهنگی اقدامات دستگاه‌های مختلف، نظارت بر حسن اجرای قانون و پیگیری تکالیف قانونی دستگاه‌ها را بر عهده دارد، دستگاه‌های مختلف با جدیت بیشتری به موضوع کودکان و نوجوانان از جمله کودکان و نوجوان کار و متکدی ورود کرده‌اند.

هنری درخصوص مقابله با کار کودک گفت: معاونت اجتماعی بنا به وظیفه‌ی ذاتی خود در امر پیشگیری از بروز و گسترش این پدیده‌ گام برداشته و اقدامات آن حول علت‌های اولیه است تا معلولات. از همین رو اقدام به طراحی برنامه‌ی جامعی بنام الگوی مواجهه صحیح با کودکان کار و خیابان کرده است که هم اکنون در مرحله پایلوت قرار داد.

وی ادامه داد: از منظر پیشگیری، این مشکل با خشکاندن علت‌های اولیه‌ رفع خواهد شد و لازم است که با آموزش‌های لازم، تبعات پدیده کوکان کار را اطلاع‌رسانی کرد و از سوی دیگر با اتکا به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، جلوی استثمار کودکان توسط کارفرمایان و پیمانکاران کلان و خرد را گرفت.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه تصریح کرد: موسسات دولتی نیز باید در این امر فعال باشند زیرا دیده شده است که اغلب کودکان کار زباله‌گرد، بصورت مستقیم یا غیرمستقیم برای پیمان‌کاران فعال در حوزه خدمات شهری کار می‌کنند. لذا آموزش و اطلاع رسانی و مقابله با کارفرمایان راهبر اصلی معاونت است.

هنری همچنین درباره تکدی گری کودکان گفت: وظیفه جمع‌آوری متکدیان با شهرداری‌ها است، اما اگر کودکان به زباله‌گردی و تکدی‌گری مشغول باشند، به طوری‌ که ما آن را تحت عنوان کودک کار یا کودک آزاری تلقی کنیم، قانون برای سامان‌دهی این مقوله برای سازمان‌های مختلف تکالیف معینی را مشخص کرده است.

وی ادامه داد: طبق قانون وظیفه شناسایی این کودکان با ارگان‌های مختلفی همچون بهزیستی، نیروی انتظامی و شهرداری‌ها است.ضمنا مردم، سازمان‌های مردم نهاد و به ویژه اصحاب رسانه در این زمینه نقش تاثیرگذاری دارند.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه درخصوص ساماندهی کودکان کار و خیابان اتباع تصریح کرد: یک موضوع مهمی که در بحث کودکان کار از آن غفلت می‌شود، این است که به شهادت سازمان‌های مردم‌نهاد و شهرداری که در خط مقدم مواجهه با کودکان و نوجوانان کار و خیابان هستند، بخش عمده‌ای از این کودکان از اتباع بیگانه‌اند. درصد بسیار بزرگی از این کودکان اصلیت افغانستانی و پاکستانی دارند. بنابراین نمی‌توان فقط با مداخلات ملی و بدون در نظر گرفتن ملاحظات بین‌المللی، ورود جدی و نتیجه‌بخش به این پدیده داشت.

هنری خاطرنشان کرد: اکنون ما به عنوان دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان قوه قضائیه بر آنیم که با بهره گیری از تجربیات موفق ملی و بین المللی و بکارگیری یک الگوی استاندارد و علمی مواجهه صحیح با کودکان کار و خیابان، در بستر ظرفیت‌های مرتبط قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و با همکاری و مشارکت دستگاه‌های ذینفع از جمله وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مداخلات مؤثرتر و جامع تری در حمایت از کودکان کار و خیابان به عمل آوریم.

وی درباره درخواست شهرداری تهران درباره پذیرش مسئولیت ساماندهی صفر تا صد کودکان کار تصریح کرد: سازمان بهزیستی موظف است سرپناه کودکان رها شده و فاقد خانواده را تامین  و در مکانی آنها را نگهداری کند.سازمان بهزیستی بعد از شناسایی، جمع‌آوری و اسکان این کودکان در گام بعدی در پی یافتن خانواده‌ این کودکان است تا در صورتی‌ که  این کودکان از خانواده توانمندی برخوردار بود، بعد از اخذ تعهدات لازم از اولیا آنها کودک به نزد خانواده خود باز گردانده ‌شود.

مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده و پیشگیری‌های فرهنگی و اجتماعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت: در سوی دیگر این ماجرا شهرداری قرار دارد. شهرداری طبق مصوبه هیات وزیران در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابان موظف است در راستای تخصیص و تجهیز فضای فیزیکی مناسب برای اجرای مراحل ساماندهی و تامین امکانات مورد نیاز ساماندهی و اجرا گام بردارد.

هنری تاکید کرد: فلذا همانگونه که اشاره شد با توجه به گستردگی و تنوع مداخلات و اقدامات لازم برای مدیریت پدیده کودکان کار و خیابان، شهرداری تهران بدون هماهنگی سایر دستگاه‌های دارای تکلیف ساماندهی کودکان کار و خیابان، در حل این چالش توفیق کامل نخواهد داشت.