آیا جراحی برای لاغر شدن موثر است؟

گروه سلامت:چاقی یک معضل جدی در سلامت مردم جهان است به طوری که میلیونها نفر در جهان در اثر چاقی و اضافه وزن با مشکلات و بیماری های مختلفی همچون دیابت ، بیماری های مفصلی و حرکتی و… روبرو هستند.چاقی یکی از علل مهم و تاثیر گذار در بروز و ابتلا به دیابت، سکته‌های قلبی و مغزی، فشار خون و … است؛ سالانه میلیونها دلار در جهان صرف مقابله با چاق شدن افراد می‌شود و هزاران متخصص تغذیه و غدد روزهای خود صرف آموزش و درمان افراد چاق می‌کنند.

چاقی کوچک و بزرگ و جوان و پیر نمی‌شناسد و در عصر زندگی ماشینی و بی تحرکی، این بیماری گریبانگیر بسیاری از افراد جوامع مختلف شده است.مصرف غذاهای چرب و پر کالری همچون فست فودها، بی تحرکی، ژنتیک، مصرف زیاد کربوهیدرات، نداشتن فعالیت بدنی مناسب و پر خوری و درهم خوری، از جمله عوامل موثر در بروز چاقی است.

مهران سهرابی،جراح لاپاراسکوپی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی درباره جراحی کوچک کردن معده با هدف کاهش وزن، توضیحاتی ارایه داد و اظهار کرد: بعد از اعمال جراحی چاقی به غیر از کاهش اشتها وسیری زودرس واحیانا کاهش جذب بسته به نوع جراحی متابولیسم تغییر می‌کند، معمولا یکسال تا ۱۸ ماه فرصت دارید که به وزن ایده آل برسید و سبک زندگی را تغییردهید چون بعد از یکسال تا یکسال و نیم متابولیسم به حالت قبل بر می‌گردد و ممکن است اگر کالری زیاد دریافت کنید و تحرک نداشته باشید دوباره چاق شوید.

وی با اشاره به اینکه جراحی‌ های لاغری توانسته‌اند به بسیاری از افراد مبتلا به بیماری چاقی کمک کنند، افزود: این جراحی‌ها با کاهش حجم معده و تغییراتی که بعد از آن در سیستم گوارش ایجادمی‌شود‌، طی مدت کوتاهی، فرد حجم زیادی وزن کم می‌کند.

وضعیت جسمی بیمار معیار اصلی در تعیین نوع جراحی
به گفته این جراح لاپاراسکوپی،در این میان جراحی‌های اسلیو معده و بای پس معده ازشناخته‌ شده‌ترین جراحی‌های کاهش وزن هستند که بسته به شرایط بیمار، جراح عمل مناسب را پیشنهاد می‌کند.سهرابی با تاکید بر اینکه پزشک با توجه به وضعیت بیمار عمل جراحی مناسب برای کاهش وزن را به شما توصیه می‌کند، توضیح داد: تفاوت اصلی این دو جراحی در این است که اسلیو معده فقط محدود کننده(دریافت کالری) است؛ در حالی که بای‌پس معده هم محدود کننده است و هم باعث سوء‌جذب می‌شود، با بای‌پس معده، وعده‌های غذایی شما کوچکتر می‌شود و بدن شما کالری کمتری جذب می‌کند.

وی با اشاره به اینکه برای ادامه روند کاهش وزن و سالم ماندن، وعده‌های غذایی سالم را انتخاب کنید توصیه کرد: در کنار رژیم غذایی سالم، باید ورزش کنید، از ریزه‌خواری و شیرینی خواری پرهیز کنید وبه طور کلی زندگی سالمی داشته باشید.

سهرابی افزود: جراحی‌های متداول لاغری بیش از چهل سال است که انجام می‌شود، اما در ۲۰ سال اخیر که تکنولوژی جراحی لاپاراسکوپی پیشرفت چشمگیری داشته، اقبال به عمل‌های جراحی لاغری به واسطه کم شدن خطرات و عواض، بیشتر شده است.

این فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی و چاقی با تاکید بر اینکه چاقی به عنوان بیماری بر تمام ارگان‌های بدن تاثیر منفی دارد خاطرنشان کرد:در دستورالعمل‌های اخیر اگر شاخص‌های توده بدنی یا اصطلاحاBMI بیش از ۳۵ باشد و فرد از سایر روش‌های لاغری مثل رژیم غذایی یا ورزش بازخورد مناسبی نگیرد، جراحی‌های کوچک کردن معده و لاغری مد نظر است.سهرابی ادامه داد: جراحی‌هایی که برای کاهش وزن انجام می‌شود در BMI بیش از ۴۰ کاملاجنبه درمانی دارد و تحت پوشش بیمه‌ها قرار می‌گیرد، چرا که در صورت عدم درمان این افرادهزینه‌های بیشتری به حوزه سلامت وارد خواهد شد.

چاقی؛ عامل وقفه‌های تنفسی در خواب تا نازایی
فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی و چاقی به برخی از مهم‌ترین عوارض چاقی اشاره کرده و افزود: دیابت نوع دو، وقفه تنفسی انسدادی حین خواب یا همان آپنه خواب، فشار خون بالا، نازایی، آرتروز مفاصل مانند آرتروز کمر و زانو از جمله عارضه‌های مبتلایان به چاقی است.وی درباره نحوه اندازه‌گیری شاخص توده بدنی نیز گفت: BMI یک شاخص بهداشتی برای تعیین چاقی و میزان آن به شمار می‌رود، برای اندازه‌گیری شاخص توده بدنی، وزن بر اساس واحد کیلوگرم را بر مجذور قد (قد به توان دو) بر اساس واحد متر (نه سانتی متر) تقسیم می‌کنند.

جراحی‌ های معده معمولا در چه بازه سنی انجام می‌شود؟
سهرابی در پاسخ یه این سوال که جراحی‌های معده معمولا در چه بازه سنی انجام می‌شود؟عنوان کرد: اندیکاسیون‌ها مدام در حال تغییر و بروزرسانی است، سابقا برای نوجوانان و افراد بالای۶۰ سال و نوجوانان این اعمال جراحی توصیه نمی‌شد ولی در سالهای اخیردرمان‌ها قائل به فرد است و حتی در مواردی استثناهایی هم وجود دارد، به طور کلی با نظر پزشک از(سن نوجوانی ،عدد حذف)۱۶ تا ۷۰ ساله تحت اعمال جراحی لاغری قرار می‌گیرند، این بازه سنی منوط بر این است که برای پزشک محرز شود علیرغم ریسک‌فاکتورهای مربوط به سن، سودمندی این جراحی برای فرد محرز باشد.

تهدید چاقی را جدی بگیرید
این فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی و چاقی در ادامه به عارضه‌های اعمال جراحی لاغری اشاره کرد و گفت: هیچ عمل جراحی بدون عارضه نیست؛ ضمن اینکه جراحی‌های دستگاه گوارش هم اعمال جراحی سبکی نیستند، ولی نکته اینجاست که اگر فردی چاقی و عارضه‌های آن را به دلیل خطرات جراحی بپذیرد قطعا در آینده با مشکلات جدی‌تری روبه‌رو خواهد شد؛ بنابراین کسی که به خطرات جراحی فکر می‌کند باید تهدید چاقی را هم جدی بگیرد.
وی با تاکید بر اینکه عوارض جراحی لاغری به مراتب از خود چاقی کمتر است،خاطرنشان کرد: زمانی که صحبت از عوارض جراحی‌های لاغری اسلیو یا بای‌پس می‌شود آمار و اعداد و حتی عوارض آن در تحقیقات متفاوت است، موضوع احتمال بروز یا عدم بروز این عوارض است.

درباره عوارض جراحی کوچک شدن معده بیشتر بدانید
سهرابی درباره عوارض اعمال جراحی دستگاه گوارش با هدف لاغری توضیحاتی داد و گفت: خونریزی در خط منگنه، کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، ریزش مو پس از اسلیو معده، ایجاد عارضه فتق هیاتل و افتادگی پوست از جمله عارضه‌های احتمالی این عمل جراحی است اما این به این معنی نیست که هر فردی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد این عوارض راتجربه می‌کند؛ ضمن اینکه هیچ پزشکی هم در سراسر دنیا نمی‌تواند صددرصد ادعا یا تضمین کند که بعد از این عمل هیچ عارضه‌ای متوجه شما نیست.

وی یادآوری کرد: هرکسی ادعا کند که هر جراحی بدون عارضه است، قطعا ادعایی‌ بی‌پایه و اساس کرده، تمام جراحی‌ها خطرات احتمالی خود را دارند و بسته به شرایط فرد با هم متفاوت و درصدهای مختلفی هم گزارش شده است.

جراح لاپاراسکوپی دانشگاه در ادامه با بیان اینکه چاقی مرضی سلامت و حتی جان فرد را تهدید می‌کند ادامه داد: به طور مثال دو خواهر و یا برادر دوقلوی همسان را درنظر بگیرید که یکی از آنها به هر دلایل محیطی مثل عدم تحرک و یا پرخوری چاق‌تر است، بدون تردید این فرد عارضه‌های بیشتری (مانند فشار خون دیابت و،..)را نسبت به قل همسان خود تجربه می‌کند.

سهرابی درباره مراکز معتبر جراحی‌های دستگاه گوارش با هدف درمان چاقی اظهار کرد: این اعمال جراحی باید توسط تیم متبحر درمانی و در مراکز مجهز بیمارستانی انجام شوند.فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی و چاقی دانشگاه تاکید کرد:آمارها نشان می‌دهد در جراحی اسلیو معده ۳۰ تا ۵۰ درصد و در بای‌پس معده ، ۱۰ درصد برگشت بعد از عمل وجود دارد، اما تعیین نوع جراحی باید توسط پزشک متخصص با توجه به شرایط بیمار انجام شود.سهرابی با اشاره به اینکه اضافه وزن (برگشت وزن)مجدد بعد از یکسال (مدتی)از گذشت جراحی معده تصادفی نیست، گفت: اگر توصیه‌های پزشک و سبک زندگی سالمی داشته باشید، چاقی مجدد بعد از عمل رد شده است.

جراحی معده با ابتلا به سرطان ارتباطی دارد؟
وی درباره میزان احتمال بروز سرطان معده پس از جراحی بای‌پس و اسلیو توضیح داد: قطعا درمان چاقی، کاهش انواع سرطان‌ها را در پی خواهد داشت؛ چرا که چاقی یکی از عوامل (عوامل خطر یا ریسک فاکتور)انواع سرطان‌ها مثل سرطان پستان یا کولون(یا حتی خود معده) است، ضمن اینکه طبق آمار رسمی میزان ابتلا به انواع سرطان در افرادی که جراحی معده برای لاغر شدن انجام داده‌اند از آمار نرم پایین‌‌تر گزارش شده است.