خوزستان و واکسن مهم تر است یا محدودسازی اینترنت؟

گروه سیاسی: مجلسی‌ها در روزهایی به سراغ مسدودسازی فضای مجازی در ایران رفتند که از یک سو کشور درگیر کرونا و عواقب جنگ اقتصادی است و از سوی دیگر جنوب ایران در خشکسالی و بی آبی و بی برقی گرفتار شده است.
 یک سال و چندماه گذشت از آن زمانی که ترکیب سیاسی پارلمان به نفع اصولگرایان تغییر کرد و نمایندگانی روی کار آمدند که نه برخواسته از جریان اصلاحات و طیف عقلا و میانه روهای اصولگرا که اکثریت از طیف تندرو اصولگرایان بودند.
نمایندگانی که با رأی حداقلی آمدند و در این مدت هرجا که توانستند به دولت تاختند، هرجا که توانستند دولت را تهدید کردند، هرچقدر از دستشان برآمد کارت زرد، اخطار و تذکر دادند، هرجا که می‌شد چوب لای چرخ دولت گذاشتند چه هسته ای چه بودجه چه…و حال این روزها که به پایان عمر دولت روحانی نزدیک می‌شویم اقدامات این مجلس از اقدام علیه دولت به سمت اقدام علیه ملت رفته است.
مجلسی که مدعی حل مشکلات معیشتی بود، این روزها دغدغه اش فضای مجازی و اینترنت و محدودسازی این فضا برای مردم شده است. آنهم درست در روزهایی که کرونا می‌تازد و مردم دغدغه واکسیناسیون دارند، برق می‌رود و مردم دغدغه گرما و بی برقی را دارند، خشکسالی امان مردم جنوب کشور را بریده است و نمایندگان تنها بازدید میدانی می‌روند، عکس می‌گیرند و تمام.
«طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی» در چنین فضای تلخ و تلنبار شده از مشکلات، جنجالی در کل کشور برپا کرده است. طیفی از نمایندگان با لیدری جبهه پایداری از چند هفته قبل زمزمه محدودسازی فضای مجازی و اینترنت را مطرح کردند. زمزمه‌های این طرح هم با واکنش‌هایی زیادی همراه بود و موج بلندی از اعتراضات را در فضای رسانه ای، سیاسی، افکار عمومی، فضای مجازی و …ایجاد کرد و حتی طوماری بلند علیه آن امضا شد.زمزمه‌ها اما تبدیل به واقعیت شد و طرحی که تصور می‌شد با عقب نشینی نمایندگان بخاطر اعتراضات همراه شود، در نهایت روز چهارشنبه به صحن رسید و با رأی نمایندگان اصل هشتادوپنجی شد تا اولین گام برای محدودسازی فضای مجازی در ایران برداشته شود. آنهم در روزی که برخی آن را روز تلخ مجلس و برخی چون نماینده تندرو مجلس روز عید نمایندگان نامید.
براساس این طرح تقریبا همه پلتفرم‌های مشهور خارجی درصورتی‌که پس از گذشت ۴ماه از اجرایی شدن این طرح اقدام به اخذ مجوز و معرفی نماینده در کشور نکنند درصورت معرفی جایگزین باید فیلتر شوند.همچنین خدمات پایه کاربردی که اثرگذار بوده‌اند اگر به دریافت مجوز و معرفی نماینده ظرف ۴‌ ماه اقدام نکنند تا زمان معرفی جایگزین حداکثر تا ۸‌ ماه بعد از این مهلت امکان فعالیت دارند و در غیراین صورت فیلتر خواهند شد. بر این اساس اگر کمیسیون عالی تنظیم مقررات جایگزین داخلی سرویس‌هایی مثل گوگل، اینستاگرام، واتساپ و… را مصوب کند این سرویس‌ها پس از ۴‌ ماه بلافاصله باید فیلتر شوند.هر چند برخی حامیان این طرح برای کم کردن انتقادات گسترده کاربران می‌گویند قرار نیست سرویس‌های مورد استفاده مردم فیلتر شود اما شواهد و قرائن مسائل دیگری را نشان می‌دهد. در حرف و صحبت گفته می‌شود خبری از فیلترینگ نیست اما درصورت تصویب این طرح عملا راه برای فیلترینگ گسترده و دیوار کشیدن به دور شبکه ارتباطی کشور به‌صورت قانونی مهیا می‌شود.طرح ضداینترنت پارلمان نشینان یازدهم در روزی به صحن رسید که قالیباف در پارلمان حضور نداشت و ریاست مجلس در دست نایب رئیس نزدیک به جبهه پایداری بود. ریاست او کار را برای حامیان این طرح که برخواسته از جبهه پایداری و وزرای احمدی نژاد بودند راحت تر کرد و بعد از اینکه مجلس ابتدا غیرعلنی شد در نهایت در جلسه ای علنی و به سرعت تصمیم گیری شد تا با مهر اصل ۸۵ راهی کمیسیونی خاص شود، مباحث غیرعلنی شود و مستقیم به جای طرح در صحن به شورای نگهبان ارسال شود.
غیبت قالیباف در چهارشنبهِ تلخ مجلس اما علامت سوالی بود که با پاسخ‌ها و گمانه‌هایی همراه بود. برخی این غیبت و همزمانی بررسی این طرح در صحن با سفر قالیباف به سوریه را عمدی و برای خلاص شدن قالیباف از فشارها می‌دانند.
خاصه آنکه برخی اطرافیان او چون مجتبی توانگر طی روزهای اخیر این طرح را دامی پیش پای دولت رئیسی توصیف کرده بود و تصویب آن در روزهایی که مشکلاتی جدی تر پیش روی زندگی مردم وجود دارد را واجب و فوری ندانسته بود.این اظهارات توانگر تعبیر به مخالفت قالیباف با طرح صیانت شده بود.
این گمانه آنجا تقویب می‌شود که اسامی حامیان این طرح را مرور کنیم. اسامی که همه اکثریت نزدیکی فکری و سیاسی به پایداری‌ها دارند، طیفی از نمایندگان که از قبل از ورود به پارلمان تا همین روزهای حضورشان درحال چالش آفرینی برای قالیباف و باج گرفتن از او بوده اند تا در بزنگاه انتخابات هیات رئیسه رأی شان را به سبد او بریزند یا دردسری در صحن برای ریاست او ایجاد نکنند.توئیت علی خضریان از چهره‌های عضو جبهه پایداری و تندروهای مجلس درباره حمایت قالیباف از این طرح در فراکسیون انقلاب اسلامی اما تیر خلاص به قالیباف بود و ورق را برگرداند. او با این توئیت، قالیباف را وارد بازی طرح ضداینترنت کرد تا فشارها از روی این جبهه تا حدی برداشته و به سمت آقای رئیس مجلس روانه شود.
شاید همین توئیت بود که قالیباف را مجبور کرد قبل از بازگشت به ایران و در سوریه علنا موضع خود را اعلام کند. او البته در پستی که منتشر کرد ضمن تایید این طرح توجیهاتی مبنی براینکه این طرح به دنبال مسدودسازی نیست را مطرح کرد.
قالیباف اما با این اقدام خود به نوعی نشان داد که رئیس روزهای سخت و بحرانی پارلمان نیست و ترجیحش خالی کردن صندلی به جای مدیریت صحن و مقابله با طیف تندروهاست.
اما تنها غیب قالیباف نبود که جای سوال داشت. در روزی که طرح مهم و پرسروصدا در صحن مطرح می‌شد ۸۱ نماینده مجلس هم غایب بودند. در این جلسه تنها ۲۰۹ نماینده حضور داشتند و ۷۴ نماینده رأی منفی به اصل هشتادوپنجی شدن این طرح دارند، چه بسا حضور این ۸۱ نماینده می‌توانست بازی را تغییر دهد اما نمایندگان گویا ترجیح شان بر خالی کردن صحنه و غایب بودن در روز مهم و تصمیم ساز مجلس بوده است.
تصویب این طرح از همان دقایق ابتدایی موج گسترده ای از واکنش‌ها را از طیف‌های مختلف به همراه داشت. اعتراضات به بررسی مخفیانه این طرح و تنها در یک کمیسیون که از قضا پایداری‌ها در آن دست برتر را دارند آنقدر بالا گرفت که هیات رئیسه وارد صحنه شد و گفت این طرح قرار نیست تنها در کمیسیون فرهنگی بررسی شود و کمیسیونی مشترک از نمایندگان آن را بررسی می‌کنند. حتی برخی اعضای هیات رئیسه و بعدتر رئیس مجلس مدعی شدند جلسات علنی و مذاکرات رسانه ای خواهند شد. او هم بررسی این طرح در کمیسیون مشترک از کمیسیون‌های مختلف را تکرار کرد تا برخی از این تصمیم تعبیر به عقب نشینی مجلس کنند.اما یک سوال مهم دیگر رویکرد دولت آینده به این طرح نمایندگان است. درحالیکه برخی چون آقاتهرانی مدعی شده اند که نهادهای حاکمیتی موافق این طرح هستند اما موج مخالفت‌ها آنقدر بالا گرفته است که کار به هشدار دادن به ابراهیم رئیسی هم رسیده است.
از نگاه این طیف از سیاسیون و تحلیلگران این اقدام مجلسی‌ها دامی جلوی دولت رئیسی است و به اعتراضات عمومی نسبت به این دولت در همان شروع کار منجر می‌شود، آنچنان که محسن رضایی نیزاین طرح را برای دولت مساله ساز دانست و حتی خبر داد که این طرح در کمسیون عالی نظارت مجمع تشخیص بررسی خواهد شد.
در این میان برخی حتی مدعی شدند که رئیسی موافق چنین طرحی است اما ساعاتی بعد فیلمی از اظهارات ابراهیم رئیسی در فضای مجازی و مربوط به ایام تبلیغات انتخاباتی منتشر شد که در آن می‌گوید بستن فضای مجازی اتهامی است که برخی آقایان می‌زنند این فضا محل کسب و کار مردم و کسب درآمد آنها است و کسی نمی‌آید درآمد مردم را قطع کند. او حتی می‌گوید دخترانش نیز از این فضا خرید می‌کنند.حال باید منتظر ماند و دید که چنین طرحی به چه سرانجامی خواهد رسید، آیا واقعا ایرانی‌ها در دولت رئیسی با مسدودسازی فضای مجازی روبرو خواهند شد یا رئیس جمهور جدید بر عهد خود بر مردم درباره فضای مجازی باقی خواهد ماند.