استفاده از دو گیاه برای تصفیه پساب‌های شهری

با توجه به این‌که گیاهان لویی و علف هفت‌بند، با آب‌وهوای منطقه گرمسیری استان خوزستان سازگاری دارند، پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی اهواز با انجام یک مطالعه از این گیاهان برای تصفیه و گیاه پالایی فاضلاب شهر اهواز استفاده کردند.برای انجام این تحقیق در فصل بهار گیاهان لویی و علف هفت‌بند جوان و بالغ از تالاب شادگان و رودخانه دز در استان خوزستان به صورت تمام ساقه و همراه با اندام‌های زیرزمینی برداشت شده و به آزمایشگاه منتقل شدند.

در این مطالعه درصد حذف پارامترهای اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن‌خواهی شیمیایی و نیترات و فسفات اندازه‌گیری شد و مقادیر به‌دست آمده با روش‌های آماری مورد بررسی قرار گرفت.بررسی‌های این مطالعه نشان داد که گیاهان لویی و علف هفت بند توانایی حذف نیترات موجود در پساب را دارند. طبق نتایج این مطالعه میانگین مقادیر نیترات در پساب‌ها با حضور این گیاهان حدود ۲ تا ۱۱ میلی‌گرم بر لیتر است. این مقادیر از آستانه مجاز آژانس حفاظت محیط‌زیست آمریکا پایین‌تر بود، ولی در مقایسه با حد مجاز سازمان جهانی بهداشت و سازمان غذا و کشاورزی جهانی بالاتر است.

نتایج این مطالعه نشان داد که دو گونه گیاه لویی و علف هفت‌بند می‌توانند به ترتیب با بازدهی حدود ۵۷ و ۷۴ درصد، نیترات را از فاضلاب شهری حذف کنند.طبق این نتایج این دو گیاه می‌توانند طی ۹۰ روز فسفات موجود در فاضلاب شهری را کاهش می‌دهند و بازدهی حذف فسفات برای گیاهان لویی و علف هفت بند به ترتیب حدود ۵۲ و ۶۰ درصد است.

همچنین این گیاهان در مقادیر اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی، اکسیژن‌خواهی شیمیایی پساب نیز موثر هستند. البته باید توجه داشت که مقادیر آن کم‌تر از استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران و آمریکا جهت کاربری آبیاری کشاورزی بود.به گفته پژوهشگران این مطالعه، با توجه به اطلاعات به‌دست آمده می‌توان گفت که گیاهان لویی و علف هفت‌بند توانایی گیاه‌پلایی پساب شهری را دارند. این محققان پیشنهاد می‌کنند در آینده درصد بازده حذف سایر فلزات سنگین مانند کادمیوم، مس، جیوه و کروم نیز توسط این گیاهان بررسی شود.

در انجام این تحقیق مهناز مترقی از گروه مهندسی محیط زیست و خوشناز پاینده، استادیار گروه خاک‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز با یکدیگر مشارکت داشتند.یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «به‌کارگیری گیاهان لویی (Typha Latifolica) و علف هفت‌بند (Polygonum aviculare) جهت تصفیه فاضلاب شهری اهواز در نشریه علمی اکوبیولوژی تالاب دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز منتشر شده است.