خواب عمیق به پاکسازی مغز کمک می‌کند

کلمه نیوز_ فاطمه نوشادی کارشناس و روانشناس خانواده در این خصوص گفت: از آنجا که با افزایش سن،‌ خواب افراد معمولاً سبک تر و با اختلال بیشتری همراه می‌شود،‌ پژوهش جدیدی انجام شده است که رابطه‌ ی بین پیری،‌ بی‌خوابی و خطر بالای ابتلا به بیماری آلزایمر را توضیح می‌دهد.

وی ادامه داد: خواب نقش مهمی در عملکرد سیستم پاکسازی ضایعات مغز دارد و پژوهش مذکور نشان می‌دهد که هرچه خواب عمیق‌ تر باشد،‌ برای انسان بهتر است. این یافته‌ ها مهر تأییدی بر شواهد گذشته هستند که کیفیت خواب یا بی‌خوابی می‌تواند آغاز آلزایمر و زوال عقل را مشخص کند.

او می‌گوید: براساس یافته‌ محققان، نورون ها در طول خواب نیز فعال هستند و از این دوره برای دفع ضایعات مغزی که در ساعات بیداری انباشته شده‌اند، استفاده می‌کنند. هنگامی که ما بیدار هستیم، نورون های مغز به انرژی نیاز دارند تا وظایف پیچیده‌ ای مانند حل مسئله و یادآوری وقایع را انجام دهند.

به گفته نوشادی، مغز پس از مصرف مواد مغذی و تأمین انرژی، ضایعاتی به‌جا می‌گذارد. سپس در هنگام خواب است که نورون‌ ها از امواجی ریتمیک برای کمک به حرکت مایع مغزی-نخاعی در بافت مغز برای دفع ضایعات متابولیک استفاده می‌کنند.

خواب و فرایند پاکسازی مغز

این روانشناس خانواده در این خصوص گفت: در طول روز و زمان بیداری، پیش ساز های پروتئین های بنام سنبله آمیلوئید بتا در مغز تشکیل می شوند که تجمع بیش از حد آنها می تواند منجر به آسیب سلول های عصبی در مغز شود؛ اما مغز در هنگام خواب با فرایند پاکسازی خود این آمیلوئیدبتاها را دفع کرده و از تجمع آنها و تشکیل لخته های خونی جلوگیری می کند.

وی ادامه داد: هر گونه اختلالات خواب و عدم خواب کافی و مناسب ممکن است بر روی فرایند دفع پروتئین ها اثر منفی بگذارد و منجر به آسیب دیدگی نورون های عصبی شود. تجمع پروتئین ها ناشی از نورون های آسیب دیده می تواند احتمال خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد.

مدت زمان مورد نیاز به خواب

نوشادی خاطرنشان کرد: یک خواب مناسب و کافی هم از نظر کمیت و هم کیفیت باید از ویژگی های لازم برخوردار و متناسب با سن افراد باشد. این در حالی است که برخی ها به اشتباه فکر می کنند که نیاز افراد به خواب با افزایش سن آنها کمتر می شود. نیازهای خواب در سنین مختلف، متفاوت است. میزان آن، به عوامل مختلفی از جمله سن، سبک زندگی و وضعیت سلامتی بستگی دارد.

او همچنین به این نکته اشاره کرد و افزود: توصیه های کلی برای میزان خواب، عبارت است از: نوزادان ۱۶-۱۸ ساعت در روز، کودکان در سن پیش دبستانی ۱۱-۱۲ ساعت در روز، کودکان در سن مدرسه حداقل ۱۰ ساعت در روز، نوجوانان ۹-۱۰ ساعت در روز و بزرگسالان ۷-۸ ساعت در روز می‌توان اشاره کرد.

وی در پایان افزود: افزایش سطح استرس می تواند تاثیر منفی بر روند خواب با کیفیت داشته باشد و منجر به بروز اختلال در خواب شود. افزایش استرس در محل کار، نگرانی در مورد امور مالی و استرس ابتلا به کرونا ویروس و سایر عوامل استرس زا می توانند اختلال در خواب ایجاد کنند. بهترین راه برای کاهش استرس یا توانایی مقابله با مدیریت استرس، داشتن خواب کافی و با کیفیت است.

خبرنگار/ فاطمه شعبانی