شیوه سهمیه‌بندی بنزین تغییر می‌کند؟

گروه اقتصادی: تولید روزانه بنزین تا پایان برنامه هفتم توسعه باید به ۱۲۹میلیون لیتر برسد. این حکم قانون برنامه هفتم توسعه است که درصورت تحقق، باز هم ایران در طول ۵سال آینده با بحران ناترازی بنزینی مواجه خواهد شد.
به گزارش همشهری آنلاین، تولید روزانه بنزین تا پایان برنامه هفتم توسعه باید به ۱۲۹میلیون لیتر برسد. این حکم قانون برنامه هفتم توسعه است که درصورت تحقق، باز هم ایران در طول ۵سال آینده با بحران ناترازی بنزینی مواجه خواهد شد؛ چه اینکه براساس آخرین برآوردها میزان روزانه مصرف بنزین در مرداد امسال به بالای ۱۲۷میلیون لیتر رسیده است.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری که در کارزار انتخاباتی‌اش درخصوص افزایش قیمت بنزین در دولت چهاردهم گفته بود: «مردم بدانند ما بدون رضایت مردم هیچ کاری نخواهیم کرد.» به‌تازگی نسبت به روند مصرف این فرآورده نفتی انتقاد کرده است. او می‌گوید: «هر انسان آگاه، هر انسان دانشمند و هر انسان دغدغه‌مندی، تصور نمی‌کنم این نوع سیاست و این نوع نگاه را بپذیرد و هیچ منطقی وجود ندارد که ما بنزین را به قیمت دلار آزاد بخریم و به قیمت سوبسیددار بفروشیم.»
وی تأکید کرد: «من (به‌عنوان دولت) پول گندم، پول دارو و پول نهاده و حقوق بازنشسته‌ها را ندارم، اما بنزین دلار ۵۰تومان را می‌فروشم ۱۰تومان.» محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت هم حل ناترازی بنزین را اولویت کاری خود اعلام و تأکید کرده که افزایش قیمت بنزین فعلا در برنامه دولت نیست و در حال حاضر اصلا راهکار قیمتی مدنظر نیست.
تغییر شیوه سهمیه‌بندی
علی قنبری، کارشناس اقتصاد گفت: وضعیت مصرف بنزین مناسب نیست و برای حل ناترازی بنزین باید شیوه سهمیه‌بندی تغییر کند و دولت باید در تصمیم‌گیری به تمام ابعاد زندگی مردم و تأثیراتی که بر جای می‌گذارد، دقت داشته باشد.
تصمیم دولت باید به‌گونه‌ای باشد که همه از این نعمت بهره‌مند شوند و حتی افرادی را هم که خودرو ندارند سهمیه بنزین دریافت کنند.
اما در ۴دهه گذشته سیاست اشتباهی اجرا شده و به جای اینکه این سیاستگذاری منجر به این شود که قشر محروم و دهک‌های اول، دوم، سوم و حتی چهارم را به سمت دهک‌های بالاتر هدایت کنیم کسی که در دهک‌های هشتم، نهم و دهم است از این یارانه‌های مستقیم بهره برده است.
دولت درصورتی که درنظر دارد قیمت بنزین را افزایش دهد ابتدا باید برای مردم سهمیه مشخصی درنظر بگیرد و سپس راهکار قیمتی را اعمال کند که این مسئله نیازمند یک اقدام کارشناسی شده دقیق است.
آینده بنزین در دولت چهاردهم
میزان مصرف روزانه بنزین در ایران در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۳ با رشدی بیش از ۸۷درصدی از ۶۸میلیون لیتر به بالای ۱۲۷میلیون لیتر در مرداد سال‌جاری رسیده و پیش‌بینی می‌شود که رشد مصرف از رشد تولید سبقت بگیرد و بر میزان ناترازی موجود بیفزاید. حال مهم‌ترین چالش پیش روی دولت چهاردهم این است که چگونه می‌خواهد بر این چالش فائق آید؟
رئیس‌جمهور گفته که قانون برنامه هفتم توسعه را اجرا خواهد کرد، اما این قانون درباره بنزین و دیگر حامل‌های انرژی چه می‌گوید؟ نخستین حکم این است که میزان روزانه تولید بنزین تا ۵سال آینده به ۱۲۹میلیون لیتر و نفت و گاز به ۱۳۰میلیون لیتر برسد.
حکم مهم دیگر قانون این است که برای رفع ناترازی بنزین، ایجاد تنوع در سبد سوختی کشور و اجرای تکالیف پدافند غیرعامل و قانون هوای پاک سازمان برنامه و بودجه مکلف است با همکاری وزارتخانه‌های نفت، کشور و صنعت، معدن و تجارت، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان ملی استاندارد ایران، برنامه جامع تأمین و تخصیص حامل‌های انرژی شبکه حمل‌ونقل کشور را شامل بنزین، نفت‌گاز، گازمایع، برق و گازطبیعی فشرده حداکثر ظرف ۶ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون تهیه کند و به تصویب هیأت وزیران برساند. با این حساب یکی از ماموریت‌های مهم دولت چهاردهم آماده‌سازی این برنامه جامع خواهد بود که باید دید در نیمه دوم امسال رونمایی می‌شود؟
افزایش قیمت؛ آری یا خیر؟
نرسی قربان، کارشناس انرژی:
حل بحران ناترازی بنزین راهکارهای متفاوتی دارد و اکنون به‌دلیل افزایش جمعیت، تقاضا روزبه‌روز افزایش پیدا کرده؛ درحالی‌که عرضه همان است. ازسوی دیگر خودروهای موجود در بازار چند برابر میانگین جهانی مصرف دارند؛ به همین دلیل تقاضا روند صعودی به‌خود گرفته است؛ افزون بر اینکه متأسفانه به‌دلیل تحریم‌ها نتوانسته‌ایم عرضه تولید بنزین را بالا ببریم که این امر منجر به ناترازی بنزین شده است.
در این شرایط ۲راهکار برای حل ناترازی بنزین وجود دارد؛ یکی افزایش تولید و دیگری افزایش قیمت آن هم به‌گونه‌ای که با افت تقاضا مواجه شویم. به‌دلیل اینکه نمی‌توان قیمت‌ها را افزایش داد مجبور به در پیش گرفتن راهکارهای غیرقیمتی هستیم؛ به‌عنوان مثال خودروهای برقی را جایگزین خودروهای بنزینی کنیم که به زمان طولانی نیاز دارد. از سوی دیگر افزایش تولید بنزین هم راهکار ساده‌ای نیست؛ زیرا نیازمند سرمایه و تکنولوژی است؛ نتیجه اینکه تنها راهکار سریع حل ناترازی بنزین افزایش قیمت است که آن هم به‌دلیل تبعات اجتماعی مدنظر نیست.
واکنش مجلس به معمای بنزین
رمضانعلی سنگدوینی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس:
مجلس اجازه افزایش قیمت بنزین را نمی‌دهد. هر کاری که قرار است انجام شود، نباید اجازه داد به طبقات پایین و ضعیف جامعه خسارت وارد شود. وقتی انرژی و سوخت گران می‌شود، روی همه مسیرها تأثیر می‌گذارد. هر سیاستی که دولت می‌خواهد اجرا کند حتما با هماهنگی مجلس و مردم خواهد بود. دولت باید به مردم بگوید اگر در مصرف بنزین صرفه‌جویی کنند، متناسب با آن، به آن‌ها پاداش خواهد داد و مقدار صرفه‌جویی شده‌شان، به آن‌ها برگردانده خواهد شد و وارد خزانه شخصی‌شان می‌شود. ما نباید یک‌طرفه و تنها برای مردم وظیفه‌ای درنظر بگیریم.