با محدود سازی مخالفیم/گرانی اینترنت قابل توجیه نیست

علیرضا سلیمی همچنین عملکرد برخی از وزرا را در تراز دولت جمهوری اسلامی ندانست و با انتقاد از نبود هماهنگی در بین برخی از وزارت خانه ها گفت که باید به سمت ترمیم کابینه حرکت کرد.

رییس فراکسیون ایرانیان خارج از کشور گذری به وضعیت ایرانیان مشغول به تحصیل در اوکراین داشت و وعده داد که وضعیت آن ها برای ادامه تحصیل در دانشگاه های داخل کشور پیگیری می شود.

حجت الاسلمی علیرضا سلیمی نماینده محلات و عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس شورای اسلامی با حضور در خبرگزاری ایسنا به سوالات خبرنگار ایسنا پاسخ داد که در زیر می خوانید:

اخیرا وزارت صنعت، معدن و تجارت در بخشنامه ای، عوارض بر محصولات صادرات محور تعیین کرده که این باعث انتقاد فعالان بازار سرمایه شده است؛ ارزیابی شما از این تصمیم چیست؟

در وهله اول باید تصمیم گیری ها بر اساس پیش بینی از بازار باشد نه اینکه به یکباره بدون پیش بینی، تصمیمات خلق الساعه گرفته شده و تولیدکنندگان و تجار را با مشکل مواجه نماید؛ نتیجه این رویکرد ، از دست دادن بازارهای جهانی و به دنبال آن رکود جدی در تولید است.

آسیب دیگر در بازار داخلی خودمان است که بازار پولی و مالی را دچار سونامی می کند، همان چیزی که باعث آسیب در بازار بورس شد. آسیب بعدی سردرگمی تولیدکنندگان است مثلا در بازار فولاد، حدود ۳۰ میلیون تن تولیدات داشته و مصرف داخلی بین ۱۴ تا حداکثر ۱۸میلیون تن است اما تکلیف تولید کننده معلوم نیست که با کدام ظرفیت باید تولید کند؛ این سردرگمی در تولیدکنندگان نتیجه اتخاذ تصمیمات یک باره و بدون پیش بینی بازار است. پس داشتن پیش بینی دقیق از بازارهای جهانی، بحث مهمی است.

این وضعیت را در موضوع خرید از بازارهای جهانی همچون برنج و گندم هم می بینیم، وقتی محصولی به موقع و در زمانی غیر از فصل آن، خریداری شود، کالا گران تر وارد کشور می شود.تصمیمات یک باره و خلق الساعه مشکلاتی در بازار داخلی ایجاد می کند و حتی می تواند باعث از دست دادن بازارهای جهانی هم شود

به هر حال در موضوع عوارض صادرات محور، استدلال وزارت خانه و دوستان دولت این است با این تصمیم در فصل قطعی برق، انبارها خالی نمی شود و در عین حال به دلیل افزایش قیمت جهانی هم ذخایر ارزی از دست نمی رود؛ حرف ما این است که چنین استدلال هایی درست است اما باید این تصمیمات در بازه زمانی دقیق و به موقع اعلام شود نه اینکه به یک باره تصمیم گیری شود؛ نمونه این رویکرد را در سردرگمی کامیون دارها در مرز به دلیل افزایش کرایه حمل و نقل مشاهده کردیم که اساسا مشخص نیست چرا باید به یکباره کرایه حمل و نقل به اروپا و برخی از بازارهای منطقه افزایش پیدا کند. شاید اگر از مبدا به کامیون داران اعلام می شد، چنین سردرگمی در مرز به وجود نمی آمد.

با این توضیحات، نظر شما این است که وضع عوارض صادراتی باعث خلل در بازار داخلی می شود؟

بازار داخلی را دچار مشکل می کند؛ البته افزایش داخلی قیمت فولاد دلایلی همچون افزایش قیمت جهانی دارد که در بازارهای منطقه همچون امارات و ترکیه دیده می شود. عامل دیگر افزایش حقوق کارگران است، وقتی ۵۷ درصد حقوق و مزایای کارگر افزایش پیدا می کند یعنی قیمت تمام شده هم زیاد می شود. عامل سوم بحث افزایش قیمت برق و گاز است که به تبع آن روی قیمت تمام شده تأثیر می گذارد.به هر حال به دلیل حساسیت فولاد، هر گونه نوسانی در آن، بازاردچار تلاطم شده و تمام حوزه های پایین دستی را تحت تأثیر قرار می دهد لذا باید دولت در این حوزه تصمیم گیری شفاف داشته باشد.

وقتی در بازار یک زنجیره دچار نوسان می شود، بر روی زنجیره های دیگر هم اثر می گذارد. این رویکرد اشتباهی است که یک وزارتخانه بدون پیش بینی تبعات تصمیمش اقدامی انجام دهد؛ برخی از وزارتخانه ها به صورت جزیره ای تصمیم گیری می کنند حال که باید تمام وزارت خانه ها در دولت، وارد گفت وگو و کنکاش شده و تحلیل از تبعات تصمیماتشان داشته باشند.

باید میزان تأثیر قیمت جهانی و افزایش قیمت انرژی و افزایش حقوق کارگر و تورم داخلی برای اتخاذ تصمیمات گرفته شد و همه چیز به صورت شفاف توضیح داده شود. دولت باید شفاف به مردم میزان تأثیر قیمت جهانی و سایر عوامل را توضیح دهد حال اینکه هیچ آماری در این حوزه در کشور وجود ندارد همچون اینکه قیمت جهانی چقدر بوده و افزایش قیمت کارگر و تورم چه میزان است.

شما به موضوع نبود هماهنگی بین وزارت خانه ها اشاره کردید، راهکار شما برای ایجاد هماهنگی در کابینه  دولت چیست؟

در موضوع فولا، باید آقایان در دولت با هماهنگی بیشتری عمل کنند.واقعیت این است که عملکرد وزرای کابینه دوازدهم متفاوت هستند. برخی قوی تر بوده و برخی در حد وزن وزارتخانه ظاهر نشدند و همین باعث شده که دولت حالت نامتوازن داشته باشد و باید دولت بالانس شود که راه آن ، ترمیم کابینه است. بعد از گذشت ۸ ماه از دولت دوازدهم ، وزیری که نتوانسته خود را به دولت برساند جایی در کابینه ندارد.برخی از وزرا در تراز دولت جمهورس اسلامی نیستند. باید سریع تر ترمیم کابینه انجام شود چون بعد از گذشت ۸ ماه این روند قابل قبول نیست

این وضعیت حتی درباره برخی از استانداران حکمفرماست که باید جای خود را به فردی بدهند که در تراز استانداری جمهوری اسلامی است پس باید موتور آن ها را روشن کرد؛ در هر حال دولت به هماهنگی بیشتری نیاز دارد. بخشی از هماهنگی مربوط به اتخاذ تصمیمات و بخش دیگر در نحوه فعالیت آن هاست؛ باید نحوه فعالیت وزرا هم در تراز جمهوری اسلامی باشد،  برخی در دولت خوب کار کرده و برخی کمتر کار می کنند که این رفتارها در تراز دولت جمهوری اسلامی نیست.

دولت نباید زمان را از دست دهد. باید سریع تر بحث ترمیم کابینه را پیش برده و تقویت کند. برخی از وزرا هنوز نتوانستند تیم خود را در سراسر کشور و حتی در سطح مدیران کل و معاونان مستقر کنند، این روند بعد از گذشت ۸ ماه قابل قبول نیست.

با این اوصاف می توان نتیجه گیری کرد که یکی از دلایل گرانی های فزاینده اخیر، نبود هماهنگی در بدنه دولت است؟

گرانی های اخیر دلایل متعددی دارد که بخشی از آن به نقدینگی در کشور بر می گردد،  در زمان آقای روحانی سیل از سر کوه راه افتاد، تنها صدای آن را شنیدیم و کم به کم این سیل به خانه ها راه پیدا می کند؛ آقای روحانی دولت را با ۴۶۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی تحویل داده است. دلیل دیگر گرانی ها، تورم انتظاری است وعامل دیگر افزایش قیمت جهانی محصولاتی مانند گندم، برنج، روغن و شکر است، این وضعیت را در بسیاری از کشورها همچون آلمان و کانادا مشاهده می شود. این ها ناشی از تأثیر جنگ روسیه و اوکراین است. اوکراین انبار گندم اروپا بود و این جنگ تأثیر خود را در بازار گذاشت.

پس گرانی ها عوامل متعددی همچون افزایش نقدینگی، تورم انتظاری، افزایش قیمت جهانی و عملکرد دولت گذشته داشته است که نتوانستیم نقدینگی را به سمت بازارهای مولد هدایت کنیم. بازارهای غیرمولد و دلالی حاشیه سود زیادی دارند چون باید بازارهای مولد مالیات می دهند اما بازارهای غیرمولد و دلالی سود زیادی گرفته و مشخص نیست چطور مالیات پرداخت می کنند.

بخشی از تورم هم به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه است. وقتی فولاد گران می شود نمی توان گفت که آقای لوازم خانگی قیمت را سرکوب کن، سرکوب قیمت معنایی ندارد یا اینکه وقتی قیمت خوراک دام افزایش پیدا می کند نمی توان توقع داشت که قیمت شیر ثابت بماند چون دامدار آسیب می بیند.وقتی فولاد گران می شود نمی توان گفت که آقای لوازم خانگی قیمت را سرکوب کن، سرکوب قیمت معنایی ندارد

از طرف دیگر ناهماهنگی در دولت باعث شده عوامل اصلی تورم بستری برای بروز بیشتر داشته باشند و بیش از قبل خودنمایی کنند. ناهماهنگی، تورم انتظاری را دامن می زند. وقتی کالا به موقع ترخیص نمی شود به خودی خود باعث افزایش قیمت در حوزه های دیگر می شود امیدواریم دولت بعد از این مدت هماهنگی بیشتری داشته باشد. ما به صراحت به وزرا گفته ایم که صبر مجلس تمام شده و اگر هماهنگی های وجود نداشته باشد، اتفاق دیگری رخ می دهد.

شما عوامل تورم را بر شمردید اما گران شدن برخی کالاها مثل گوجه و سیب زمینی چه ارتباطی به تورم جهانی دارد؟

این گرانی ها ناشی از ناهماهنگی بین وزارتخانه است. وزارت جهاد کشاورزی متولی بود و اختیار تام داشت اما هماهنگی بین این وزارتخانه و وزارت راه و شهرسازی وجود نداشت و کامیون ها به موقع بارگیری نکردند در نتیجه شاهد افزایش قیمت در گوجه و سیب زمینی بودیم. در جنوب گوجه فاسد می شود بعد در تهران و شهرهای دیگر شاهد افزایش قیمت گوجه هستیم.

آقایان می گویند که تعطیلات عید بود اما این چه بهانه ای است. آقایان مسئول شدند تا در همه ایام حتی تعطیلات به بهترین شکل کار کنند و در میدان حضور داشته باشند. مثل این است که وزارت بهداشت بگوید پزشکان می خواهند در ایام عید مرخصی بروند ، این یعنی بیمارستان ها باید تعطیل شوند؟ آقایان حضور دارند تا وضعیت را مدیریت کنند، این ناهماهنگی ها خود را اینجا نشان می دهد. یا در موضوع خوراک دام،در گمرک دپو شده و یا حتی فاسدمی شود چرا باید ناهماهنگی بین دو وزارت کشاورزی و اقتصاد وجود داشته که در نهایت با حکم قضایی کالا ترخیص شود. این یعنی یک بیماری وجود دارد که قوه قضاییه برای درمان آن وارد می شود.

در شرایطی که با کاهش سرعت اینترنت مواجه ایم، به یکباره تعرفه اینترنت ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است؛ دلیل افزایش قیمت چیست؟

از یک طرف آقایان می گویند تعرفه اینترنت افزایش پیدا نمی کند اما از طرف دیگر در عمل قیمت زیاد می شود، این همان ناهماهنگی است.

نمونه عینی دیگر در نبود هماهنگی در دولت در موضوع ارز ترجیحی است؛ رئیس جمهور می گوید هنوز تصمیم گیری برای حذف یا ماندن ارز ۴۲۰۰ گرفته نشده اما بلافاصله سازمان برنامه و بودجه در اطلاعیه ای اعلام می کند که ارز حذف خواهد شد چون فسادزاست. البته که مجلس چنین اختیاری به دولت داده که ارز را حذف نکند یا در صورت حذف، قیمت ها به نرخ شهریور ۱۴۰۰ باقی بماند اما هنوز در دولت تصمیم گیری صورت نگرفته است.

همین وضعیت درباره اینترنت هم دیده شد که در ابتدا گفتند بسته اینترنت گران نمی شود اما بعد به یک باره افزایش قیمت داشت. سوال این است که چه تمهیدات و بسته هایی برای دانش آموزان و دانشجویان و حتی افرادی که از بستر اینترنت کار می کنند، در نظر گرفته شده است. نزدیک یک میلیون شغل از طریق فضای مجازی ارتزاق می کنند، جدا از آن مردم به صورت روزمره به اینترنت احتیاج دارند و گرانی آن قابل توجیه نیست. باید وزارت ارتباطات در این زمینه توضیح دهد که به چه دلیلی تعرفه اینترنت افزایش پیدا کرده و چه تمهیدات حمایتی پیش بینی کردند نه اینکه هیچ توضیحی داده نشود.گرانی اینترنت قابل توجیه نیست، باید وزارت ارتباطات هم دلیل گرانی را توضیح دهد و هم تمهیداتی حمایتی را اعلام کند

از طرف دیگر اساسا قرار بود شبکه ملی اطلاعات راه اندازی شود اما چه شد؟ به جای این کارها بستر سریع و مطمئنی برای مردم فراهم کنید که کارهایشان را انجام دهند. نمونه آن را در چین می بینیم که شبکه داخلی دارد و کسی هم معترض نیست. مردم چین به راحتی اموراتشان را انجام می دهند. البته بخشی از مسئله به دولت قبل برمی گردد. وقتی زیرساخت نباشد مشکلات بوجود می آید. شاهد افزایش ترافیک در استفاده از  اینترنت هستیم اما زیرساختی برای تأمین ترافیک وجود ندارد. جالب آن است که وزیر ارتباطات دولت قبلی مدعی شده است یعنی کسی که کم کاری کرده و حالا با رفتارهای عوام فریبانه و پوپولیستی سرپوشی بر کم کاری اش می گذارد. از وزیر فعلی ارتباطات می خواهیم که مسیر دولت قبلی را طی نکند بلکه در یک بازه زمانی مشخص اقدامات را انجام دهد.

به طور بارز امسال رهبری نام سال را تولید دانش بنیان گذاشتند. وزیر باید توضیح دهد که هر شش ماه چه اقداماتی برای تحقق شعار سال انجام داده و گزارش را به صورت آماری و ارقام ارائه دهد. آقای زارع پور تا الان وزیر خوبی بوده اما باید به نحوی برنامه هایش را ارائه کند که قابل ارزیابی باشد، اقدامی که تاکنون انجام نشده است. این کار را باید سایر وزرا هم انجام داده و با اعداد و ارقام عملکردشان را بیان کنند. مثلا وزیر کشاورزی بگوید که اگر امسال هفت میلیون تن تولید گندم داشتیم سال بعد به چه میزان می رسد. یا اینکه رهبری درباره دانه های روغنی و خوراک دام تأکید داشتند اما هنوز برنامه ای از وزارت جهاد درباره کیفیت دانه های روغنی ارائه نشده است. همه این ها به امنیت غذایی برمی گردد که باید به آن توجه شود.

برخی معتقدند افزایش تعرفه اینترنت در کنار کاهش سرعت آن به نوعی پیش زمینه ای برای اجرای طرح صیانت است. آیا این موضوع درست است؟

این ظلم به طرح صیانت است  که آن را محدودسازی بدانیم. من با بررسی طرح صیانت در کمیسیون مشترک به صورت اصل ۸۵ ( بررسی در کمیسیون مشترک به جای صحن علنی) مخالف بودم اما در عین حال هم تأکید دارم که طرح صیانت به معنای محدودسازی نبود. این شایعاتی بود که آرام آرام بنزین روی آتش شایعه ریخته شد و همه جا را فرا گرفت.

واقعیت آن است که ما در فضای مجازی به قانون نیاز داریم. اگر کسی در فضای مجازی کلاهبرداری و پولشویی کند آیا قانونی برای مقابله با آن وجود دارد؟ باید فضای مجازی قانونمند شود. البته که طرح صیانت ایراداتی داشت که ما هم آن را قبول داریم. اما این یک تهمت است که بگوییم طرح صیانت به دنبال محدودسازی بوده است.

شاید نحوه طرح مسئله ایراداتی داشت که درباره آن در جلسه غیرعلنی صحبت و بعد رأی استمزاجی گرفته شد اما اینکه مجلس در ادامه چه تصمیمی می گیرد مشخص نیست. ما بر این موضوع تأکید داریم که باید چارچوب مشخصی در فضای مجازی وجود داشته باشد که این محدودسازی نیست. الان فضای مجازی قانون ندارد.باید قانون به گونه ای باشد که از حقوق مردم در فضای مجازی حفاظت شده و حق آن ها تضییع نشود. به هر حال ما با نبود توسعه زیرساخت مواجهیم که در کنار افزایش ترافیک باعث کندی سرعت اینترنت شده است.طرح صیانت به دنبال محدود سازی نبود؛ باید فضای مجازی قانونمند و نه محدود شود که ما با محدودسازی مخالفیم

آموزش هایی در فضای مجازی وجود دارد که نمی شود به راحتی از آن عبور کرد، از طرفی ممکن است کسی از فضای مجازی سوءاستفاده کند ولی راه جلوگیری از سوءاستفاده بستن فضا نیست. فضای مجازی را می توان همچون چاقویی تعبیر کرد که یک ابزار است. نمی توان گفت که چاقو تولید نشود چون ممکن است افراد خطاکار از آن استفاده کنند پس باید استفاده درست از چاقو را آموزش داد. ما با محدودسازی مخالفیم چون پاسخ نمی دهد. به جای محدودسازی باید فرهنگ استفاده درست از فضای مجازی را مورد تاکید قرار داده و قانونمند کرد.

با توجه به جنگ روسیه و اوکراین، مشکلاتی برای دانشجویان ایرانی در اوکراین به وجود آمد و آن ها متقاضی ادامه تحصیل در داخل کشور هستند، آیا چنین امکانی وجود دارد؟

در وهله اول پیگیری های بسیاری انجام شد تا ایرانیان در اوکراین در صورت تمایل به کشورمان برگردند که این اقدام بدون وارد شدن آسیب به کسی انجام شد. الان بحث انتقالی و ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی در اوکراین است که باید وزارت علوم تصمیم گیری کند.

ناهماهنگی در دولت باعث شده عوامل اصلی تورم بستری برای بروز بیشتر داشته باشند و بیش از قبل خودنمایی کنند. ناهماهنگی، تورم انتظاری را دامن می زند. وقتی کالا به موقع ترخیص نمی شود به خودی خود باعث افزایش قیمت در حوزه های دیگر می شودبرخی از دانشگاه های اوکراین مورد  تایید وزارت علوم است و فکر نمی کنم مشکلی برای ادامه تحصیل دانشجویان مشغول به تحصیل در آن دانشگاه ها وجود داشته باشد. موضوع بر سر دانشگاه هایی است که مورد تأیید وزارت خانه های علوم و بهداشت نیست. در این شرایط سوال این است که آیا عدالت است این دانشجویان انتقالی برای ادامه تحصیل بگیرند؟

بحث دیگر این است که این دانشجویان به دلیل شرایط جنگی با مشکل مواجه شده اند. باید فکری برای آن ها کرد ما هم در فراکسیون ایرانیان خارج از کشور پیگیری می کنیم چون معلوم نیست کی جنگ تمام می شود و نباید عمر این دانشجویان هم تلف شود.

کیفیت واردات خودرو با انتقاد بسیاری حتی مسوولان راهنمایی و رانندگی مواجه شده است. آیا وقت آن نرسیده گشایشی برای واردات خودرو صورت گیرد؟

طبق آخرین آمار در ایام عید امسال بیش از ۱۱۰۰ نفر به خاطر تصادفات جاده ای جان خود را از دست دادند. باید سهم هر کدام از عوامل یعنی میزان خطای انسانی، کیفیت خودرو و وضعیت جاده ها  در تصادفات مشخص شود نه اینکه همه تقصیر را بر گردن راننده مرحوم بی اندازند. کارشناسان فرمی تهیه کنند و در آن میزان تقصیر هر کدام از عوامل را مشخص کنند که در این صورت سازمان های بیمه گر می توانند از خودروساز خسارت بگیرند و آن زمان خودروساز خود را ملزم به حرکت و بهبود کیفیت می داند.همه تقصیر تصادفات جاده ای را به گردن راننده مرحوم می اندازند. باید سهم کیفیت خودرو هم مشخص شود تا در صورت مقصر بودن خسارت دهد

واقعیت آن است که کیفیت برخی از خودروهای داخلی به شدت پایین است. ما در مجلس به دنبال این بودیم که خودرو با شرایطی و به صورت هدفمند وارد شود. اولا تعداد محدود بوده که به تولید خودرو آسیب وارد نکند و بعد بازار هم رقابتی شود. هدف شکسته شدن انحصار و انتقال تکنولوژی بود اما در نهایت هیئت عالی نظارت در مجمع تشخیص مصلحت نظام ایراد گرفت. البته اخیرا آیت الله آملی لاریجانی رییس مجمع اعلام کرده که هیات عالی نظارت مستندات خود را ارائه کرده تا در صحن مجمع مورد بررسی قرار گیرد.

از طرف دیگر برخی از نمایندگان این سوال حقوقی را مطرح می کنند که وقتی هنوز آیین نامه هیئت عالی نظارت در صحن مجمع تصویب نشده ، نظراتش نافذ است؟ هنوز به این سوال پاسخ نداده اند. به هر حال نظر مجلس روشن است، ما در مجلس به دنبال شکستن انحصار هستیم.

از مصوبه مجلس درباره واردات خودرو در بودجه دو برداشت می شود که قابل تفسیر است. یکی اینکه واردات خودرو آزاد شده و دیگر اینکه واردات خودرو متوقف شده است. در مصوبه مجلس تنها کلمه سواری حذف شده و تعداد واردات خودرو برای خودروهای غیرسواری با عدد و رقم مشخص است پس یک تفسیر آن است که واردات سواری آزاد است چون عددی برای آن در بودجه قید نشده ، برداشت دیگر آن است که وقتی اسمی از خودرو سواری نیامده پس واردات منتفی است. نمایندگان هم براساس این دو برداشت اظهار نظر می کنند.

وقتی مردم اعتراض و انتقادی به موضوع دارند، در کجا می توانند اعتراضشان را بیان کنند؟

یکی از مشکلات کشور ما این است که مکانی برای اعتراض مردم وجود ندارد؛ در برخی از کشورها مکانی برای بیان اعتراضات مردم وجود دارد و چند سالی است  که در کشور ما این مکان به کنار مجلس تعبیر می شود.

وقتی عده ای جلوی مجلس تجمع می کنند یک نماینده بین آن ها حضور پیدا کرده و حرفشان را می شنود؛ نمایندگان صدا و زبان مردم هستند. مجلس قوه مستقلی است و به صراحت دغدغه های مردم را بیان می کند. نمایندگان از تریبون مجلس مشکلات مرذم را بیان می کنند تا مسوولان نسبت به مشکل به وجود آمده هوشیار باشند. همچنین در تذکرات شفاهی و کتبی به طرح موضوعات پرداخته می شود و وزارتخانه ها هم به تذکرات نمایندگان پاسخ می دهند. از این طریق مردم می توانند اعتراضاتشان را بیان کند.

انتهای پیام