استیضاحی که با ریش سفیدی ختم به خیر شد

گروه اقتصادی: یک روز تا اولین استیضاح وزیر دولت رئیسی باقی مانده است، جلسه ای که قرار بود یکشنبه برگزار شود اما بنا به گفته هیات رئیسه به فردا سه شنبه ۱۰ آبان موکول شد.فردا سه شنبه فاطمی امین باید باردیگر برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان استیضاح کننده و قانع کردن آنها برای ماندگار شدن در وزارت صمت به بهارستان بیاید. او که بار اول با ریش سفیدی و پادرمیانی قالیباف و گرفتن فرصت دو ماهه از خطر استیضاح و پیاده شدن از قطار دولت دور شده بود اینبار آیا در سمت خود ابقا می شود یا باید اولین خروجی استیضاحی کابینه لقب گیرد؟

استیضاحی که با ریش سفیدی ختم به خیر شد
عملکرد وزرای اقتصادی دولت رئیسی مدتی است که مورد انتقاد حتی حامیان این دولت قرار دارد، در این میان وزیر صمت بیش از دیگر وزرا به خاطر اوضاع نابسامان بازار خودرو از یک سو و آشفتگی بازار کالاها و گرانی روز افزون زیر تیغ نقد است و چند ماه پیش نیز کار به تهیه طرح استیضاح کشیده شد. طرحی که بعد از بارها ممانعت هیات رئیسه بالاخره در تابستان عملیاتی شد و وزیر پشت میز استیضاح قرار گرفت. همان روز اما باز هم رئیس مجلس در قامت میانجی گر فرصتی دوماهه از نمایندگان گرفت تا در این فاصله با احیای وزارت بازرگانی و تفکیک در وزارت صمت کارها به سمت سروسامان گرفتن برود.از آن فرصت دوماهه، دو ماه بیشتر نیز گذشت و بی تفاوتی دولت و وزیر به تحقق این وعده سبب شد که باردیگر فاطمی امین برای استیضاح به صحن فراخوانده شود. 

فاطمی امین چند روز پیش با اعتماد به نفس از حضورش در جلسه استیضاح سخن گفت و اینکه دستش برای قانع کردن نمایندگان پر است.فاطمی امین البته برخی موافقان هم در مجلس دارد که این روزها پشت سر او ایستاده و از او دفاع می کنند. چه آنکه برخی نمایندگان نیز معتقدند که باید به وزیر صمت فرصت داد و مشکلات بازار خودرو طی یک سال حل و فصل نمی شود. جالبتر آنجاست که این طیف از حامیان وزیر صمت برخلاف گذشته که اثر تحریم ها بر اقتصاد کشور را انکار می کردند این روزها علت وضعیت آشفته بازارها را تحریم ها می دانند. برخی دیگر از نمایندگان هم شرایط فعلی خصوصا بعد از اعتراضات را فضای مناسبی برای استیضاح وزیر نمی دانند.موافقان استیضاح اما معتقدند که فاطمی‌امین در نحوه هدایت بخش تولید و تجارت چهار ایراد بزرگ دارد. ناتوانی در مدیریت بخش خودرو، ضعف در تنظیم بازار، ناتوانی در احیای بخش معدن و نارضایتی بخش فولاد از سیاست‌‌‌های کنونی صمت.

چند سناریو از آینده استیضاح وزیر صمت
اما وزیر صمت دوباره به پاستور برمی گردد یا از قطار دولت پیاده می شود؟ چند سناریو وجود دارد؛شواهد حاکی از آن است که دولت رئیسی تمایل به حفظ فاطمی امین دارد و تلاش ها و لابی های زیادی را برای حفظ او آغاز کرده است. در این میان رسانه های نزدیک به دولت هم در حال تبلیغ برای فاطمی امین و جا انداختن این گزاره هستند که استیضاح فاطمی امین رأی نمی آورد. آنچنان که روزنامه ایران در گزارش روز گذشته خود در گفتگو با چند نماینده تلاش کرد عملکرد فاطمی امین را مثبت جلوه داده و بر ضرورت دادن فرصت به وزیر صمت تاکید کند.

موافقان استیضاح اما عزم خود را جزم کرده اند و معتقدند که وزیر صمت جدا ازاینکه عملکرد درستی نداشته است بلکه به وعده دوماهه خود عمل نکرده است. برخی حتی معتقدند وعده داده شده مصداق وعده خرمن بیشتر نبوده است.آنچنان که برخی نمایندگان نظیر علی جدی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از دلیل منتفی شدن استیضاح دربار اول روایت کرده و از رد و بدل شدن امتیازاتی گفته که میان رئیس‌جمهور و رئیس مجلس بر سر وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گرفته است. طبق گفته این نماینده، اساسا مساله تفکیک وزارتخانه «صمت» به دو بخش «تجارت و امور بازرگانی» و «صنایع و معادن» با هدف انحراف اذهان و مجلس از عملکرد فاطمی‌امین و خریدن زمان برای این عضو کابینه صورت گرفته و دولت تصمیمی برای تفکیک وزارتخانه ندارد. ضمن اینکه اساسا کمیسیون صنایع و معادن موافقتی با جدایی دوبخش وزارتخانه از یکدیگر ندارد.گزاره سوم اما می گوید فاطمی امین چندساعت قبل از استیضاح، با نامه استعفا از دولت خداحافظی می کند. اتفاقی که پیشتر هم افتاده بود و عبدالملکی پیش از استیضاح با سیگنال هایی که درباره برکناری دریافت کرده بود با استعفا از دولت جدا شد. 

وزیر صمت زیر فشار است؟
اما در فاصله چند ساعته تا استیضاح وزیر صمت خبری درباره فشار به وزیر رسانه ای شد. پیش‌تر نیز برخی نمایندگان مجلس از جمله احمدحسین فلاحی و علی جدی روایتی از نشست تیرماه امسال وزیر صمت با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس رسانه‌ای کردند که وزیر در آن جلسه فشارهای وارده به خود را جهت انتصابات خاص تایید کرده بود.

در همین راستا مالک شریعتی نیاسر نماینده مردم تهران در تذکر شفاهی خود در نشست علنی دیروز مجلس گفت: حدود سه ماه قبل تعدادی از نمایندگان نامه‌ای را امضا و به هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان ارسال کردند و مواردی از تخلفات و غرض‌ورزی‌های شخصی در مورد استیضاح وزیر صمت را مطرح کردند که نشان می‌دهد مسئله اصلی له یا علیه اشخاص نیست که دفاع از حیثیت مجلس انقلابی و برخورد با هرگونه خطای احتمالی چه از ناحیه وزارت صمت و چه از ناحیه برخی نمایندگان است.

وی می گوید؛«متأسفانه این مسئله تاکنون رسیدگی نشده است. آقای رئیس از جناب‌عالی به عنوان عضو هیات نظارت بر رفتار نمایندگان تقاضا می‌کنم ظرف امروز یا فردا جلسه بگذارید و شخص آقای وزیر صمت را دعوت نمایید که هرگونه خطای احتمالی چه از ناحیه وزارت صمت و یا از ناحیه من نوعی سرزده را برخورد نمایید. رهبر انقلاب اخیراً فرمودند ید واحده باشید نباید بگذاریم مسائل اختلافی و حاشیه‌ای در تریبون علنی مطرح شود و ذهن مردم در شرایط کنونی مشوش شود»

در ادامه علی نیکزاد رئیس جلسه مجلس در پاسخ به شریعتی گفت: «من از جایگاه هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان نامه همکاران عزیزم را دیدم و این مورد در جلسه هیئت نظارت مطرح شد و با شخص آقای وزیر صمت نیز صحبت کردم که اگر فشار روی شما بوده و مشکلی بوده‌است شما نام نماینده موردنظر را بدهید تا ما با وی صحبت کنیم و به تخلفات رسیدگی نماییم. آقای فاطمی امین بررسی کرد و به خود من گفت که هیچ فشاری روی شخص ایشان در این باب نبوده است. بنابراین عزیزانی که این نامه را امضا فرموده بودند مستحضر باشند که من درخواست عزیزان را پیگیری کردم و آقای فاطمی‌امین چنین موضوعی را به بنده به‌صورت شفاهی گفتند.»