بهداشت گوش و ضرورت معاینه دوره ای گوش

گوش را می توان یکی از اعضای حیاتی بدن نامید که هر گونه اخلال در کارایی این عضو مهم، منجر به بروز تبعات و آسیب های جدی روحی و روانی می شود. در حقیقت اگر از چشم به عنوان سلطان بدن و یا از پا به عنوان قلب دوم یاد می شود، گوش را باید دروازه ورود اطلاعات و عواطف و احساسات بدن نامید. چرا که ارتباط کلامی با دیگران و نیوش کردن نواهای خوش دو موهبتی هستند که تنها کسانی که این حس را از دست داده اند، عظمت و ابهت آنها را درک می کنند.
بنابراین مراقبت از این عضو حیاتی یک ضرورت انکار نا پذیر است. در حقیقت گوش نیز همانند سایر اعضای بدن بسیار نیاز به مراقبت های ویژه دارد. عدم رعایت بهداشت، فرو کردن شیئی خارجی در گوش، سر و صدای بیش از حد، ضربه به سر و افزایش بیش از حد جرم گوش و … می توانند باعث آسیب های جدی در گوش شوند که در این صورت شنوایی و تعادل افراد دچار اختلال می شود.
به منظور آشنایی بیشتر با فرایند مراقبت از گوش و نحوه بهداشت این عضو حساس با « فرناز عجمی» کارشناس شنوایی سنجی و عضو انجمن شنوایی شناسان کشور هم کلام شدیم و راهکارهای مراقبت از گوش را جویا شدیم.
چرا باید از گوش با دقت و وسواس زیاد مراقبت کرد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت، گوش‌ها یکی از دروازه های ورود اطلاعات به بدن است و حفظ این شاهراه در تعاملات اجتماعی بسیار مهم است. اگر بخواهیم به طور صحیح و کامل با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنیم باید توانایی درست شنیدن را داشته باشیم. البته باید خاطر نشان کنیم که این به آن معنی نیست که اگر گوش سالمی دارید، بدون توجه و مراقبت تا ابد همین میزان از شنوایی و توانایی شنیدن در شما وجود خواهد داشت. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم به فکر آموختن نحوه مراقبت گوش خود باشید.

شیوه صحیح مراقبت گوش چگونه است؟

اولین و مهمترین نکته‌ای که باید در مورد شیوه صحیح مراقبت گوش بدان اشاره کرد مراقبت فیزیکی از گوش در برابر آسیب ها و بیماری ها است. در واقع مراقبت گوش و چگونگی نحوه اجرای آن در افراد سالم و افراد دارای گوش با پرده پاره دارای تفاوت‌هایی است و عدم توجه به این نکات می‌تواند نتیجه‌ای عکس را در بر داشته باشد.

برای پیشگیری از آسیب گوش در برابر سر و صدا چه باید کرد؟
اینکه تصور کنیم دنیای پیرامون مان دنیای ساکتی است و هیچ صدای مزاحمی وجود ندارد، یک فرضیه خنده دار است. در دنیای پیرامون ما انواع و اقسام آلاینده های صوتی وجود دارند که ما باید با دور اندیشی از آنها پرهیز کنیم و و حتی الامکان مکان از قرار گیری در معرض سر و صدا خودداری نماید.
در کنسرت‌ها، تالارهای سخنرانی و یا میهمانی‌ها کنار بلندگوها ننشینید.
حجم صدا را کاهش دهید. چنانچه از هدست و یا هدفن استفاده می‌کنید و یا در یک فضای محبوس به موسیقی گوش می‌دهید (داخل اتومبیل) حجم صدا را کاهش دهید.
صدای هدست یا هدفون خود را در حد استاندارد نگه دارید؛ اگر فردی که در ۹۰ سانتی‌متری شما ایستاده قادر به شنیدن صدای موسیقی از هدست و یا هدفن شما می‌باشد، صدای موسیقی شما یقیناً بسیار بالاست.
در مکانهای پر سر و صدا حتما از گوشی‌های محافظتی استفاده کنید. گوشی های محافظتی به میزان ۳۰-۱۵ دسی بل از شدت سروصدا می‌کاهند. قراردادن پنبه در گوش تنها ۷-۵ دسی بل شدت سر و صدا را کاهش می دهد.
هنگام استفاده از استریو و سیستم های سینمای خانگی، از میزان صدای زیاد خودداری کنید.
اگر در مکان های پر سر و صدا مثل یک باشگاه ورزشی و یا کنسرت برای مدتی طولانی حضور دارید، برای مراقبت از گوش هایتان سعی کنید در طول مدتی که در آنجا هستید چند باری حداقل ۵ دقیقه بیرون آمده و به گوش های خود استراحت بدهید.

بهداشت گوش در حمام و پس از آن چه شرایطی دارد؟
شستشوی گوش در حمام بسیار مهم است. توصیه‌ی اصلی برای تمیز کردن گوش این است که به جز قسمت‌های بیرونی گوش که باید به‌ آرامی و با احتیاط تمیز کنید، به قسمت‌های دیگر گوشتان کاری نباید داشته باشید.
شما می‌توانید در هنگام دوش گرفتن، لاله‌ی گوش و قسمت های چین خورده را با یک صابون ملایم و آب و یک لیف نرم، وقتی موهایتان را می‌شویید، تمیز کنید.
شاید به نظرتان اشکالی نداشته باشد انگشت کوچکتان را وارد کانال گوشتان کنید و کمی از جرم را که در ابتدای این کانال است تمیز کنید، اما به هیچ عنوان نباید این کار را نکنید؛ چون این‌گونه تمیز کردن گوش می‌تواند عوارض زیادی داشته باشد. ممکن است جرم گوشتان را به سمت داخل هُل دهید و در نتیجه، انسداد ایجاد شود.

به هیچ عنوان از گوش پاک و سنجاق و اشیا ء تیز برای تمیز کردن گوش استفاده نکنید.

برای پاک کردن جرم گوش نیازی به استفاده از گوش پاکن ندارید؛ استفاده از گوش پاک‌کن در واقع جرم گوش را به داخل گوش هُل می‌دهد.
وقتی بدن شما موم یا جرم جدید تولید می‌کند، جرم‌های قبلی و قدیمی‌تر از داخل گوش به سمت بیرون رانده شده و به طور طبیعی خارج می‌شوند. شما خودتان هم بدون این که بدانید و متوجه شوید، گوش‌هایتان را تمیز می‌کنید.
به هیچ عنوان برای تمیز کردن گوش خود از سنجاق ها یا اشیای نوک تیز استفاده نکنید. این اجسام ممکن است مجرای گوش یا لاله گوش را آسیب برساند.

معاینات دوره ای گوش چگونه باید باشد؟
مراجعه به متخصص گوش و شرکت در تست سنجش شنوایی یکی از مهم ترین راهکارهای حفاظت از گوش است و به همه افراد توصیه می شود حداقل هر دو سال یکبار به پزشک متخصص مراجعه کنند. البته اگر در محیط‌های پرسروصدا زندگی می‌کنید و یا مشغول به کار می‌باشید. لازم است هر سال در تست شنوایی سنجی شرکت کنید.
سخن پایانی
دانستن قدر موهبت های الهی نظیر دیدن ، شنیدن ، حس کردن و … شکرانه دارد و شکرانه این موهبت ها مراقبت و دقت از اندام هایی است که خداوند به ودیعه نزد ما نهاده است. ذکر این نکته ضروری است که اگر مراقبت از گوش در دوران جوانی و میانسالی با دقت انجام نشود، در سالمندی با مشکلات عدیده ای مواجه خواهید شد. فلذا توصیه می شود علاوه بر مراجعه منظم به پزشک متخصص گوش جهت بررسی وضعیت داخلی گوش و میزان شنوایی، با مشاهده یا احساس کوچکترین عارضه در گوش بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید و درمان را به تاخیر نیندازید.