چرا سقوط شدید دلار بعید است؟

گروه اقتصادی: بازار ارز ایران در روزهای اخیر متأثر از سفر بایدن به خاورمیانه است. تحلیل‌های گوناگونی از سفر بایدن مطرح شده است و تعدادی از معامله گران معتقدند، سفر بایدن به خاورمیانه فشار سیاسی به ایران را افزایش خواهد داد. در نتیجه دلار گران می‌شود. از سویی عده‌ای مدعی هستند که دلار رشد سنگین خود را داشته است و افزایش قیمت بعید به نظر می‌رسد.

فرشاد پرویزیان؛ نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران پیرامون این موضوع  گفت: ارتباط اقتصاد ایران با کشور امریکا و شخص رئیس‌جمهور باید از طریق ضوابط ایران و در چارچوب برجام باشد. به صورت عادی سفر رئیس‌جمهور امریکا به هر جا ارتباطی با ایران ندارد. البته نوع برخورد بایدن و اظهارنظرهای او مؤثر است. میز مذاکره برجام ایران و ۱+۵ است. اگر در منطقه سفر بایدن به جهت بررسی مسائل منطقه‌ای و نقش ایران در منطقه و لابی کشورهای منطقه باشد، اثرگذار بر برجام خواهد بود. هرگونه اتفاقی در مذاکرات برجامی بر بازارهای مالی اثرگذار است.

پرویزیان اظهار کرد: مذاکرات برجامی نوعی از انتظارات تورمی ایجاد کرده است. هر زمان خبرهای خوشایند از این نشست ها مخابره می‌شود، قیمت دلار و سکه در بازار کاهش پیدا می‌کند. همچنین با مخابره اخبار توقف مذاکرات یا به نتیجه نرسیدن، قیمت دلار و سکه صعودی می‌شود. این روند زنجیره‌وار بر بازارهای دیگر نیز اثرگذار است.

تأثیر کشورهای منطقه بر اقتصاد ایران
وی افزود: عربستان کشوری تأثیرگذار در منطقه است و حسن روابط ایران با کشورهای منطقه بر آرامش بازارهای ایران اثرگذار است. همچنین دیپلماسی کشورهای منطقه بر مذاکرات برجامی تأثیرگذار هستند. شاید عده‌ای فکر کنند که مذاکرات تنها بین ایران و کشورهای ۱+۵ است اما عملاً این کشورها درخواست‌هایی دارند و متحد کشورهای هستند که پای میز مذاکره با ایران نشسته‌اند. عربستان متحد پایدار تأمین انرژی کشورهای غربی است. در نتیجه این کشور بابت روابط خود و تأمین انرژی امتیازاتی از غربی‌ها می‌خواهد. عربستان متغیر سیاسی تأثیرگذار بر برجام است.

نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران تأکید کرد: تحریم آثار زیادی بر جامعه ما داشت اما مدیریت داخلی نیز تأثیرگذار بود. این امکان داشتیم که مدیریت بهتری شود. از زمان دولت احمدی‌نژاد تا به امروز تیم اقتصادی می‌توانست بهتر از این عمل کند. ایران نفت دارد و اگر فروش نفت و انتقال پول دچار مشکل شود، اقتصاد ایران بر هم می‌ریزد. نفت ارزان شود، مجدداً در اقتصاد ایران تأثیر منفی دارد. اگر در همه این سال‌ها به تولید و تلاش برای رونق صنعت توجه کرده بودیم و در بازار جهانی حضور داشتیم. نمی‌توانستند به راحتی ایران را تحریم کنند.

پیش‌بینی ۳ سناریو احتمالی برای اقتصاد
پرویزیان خاطرنشان کرد: اگر روند مذاکرات به خوبی پیش برود و ریسک‌های سیاسی برطرف شود، روند رشد نقدینگی و نرخ بلندمدت دلار به نرخ etf می‌رسد. در واقعیت اقتصادی ایران دلار ۱۰ یا ۷ هزارتومانی را نخواهیم دید. شاید به صورت تسننی ارز پاشی کنند و این قیمت را مشاهده کنیم اما واقعیت اقتصاد ایران این ارقام نیست. این اعداد برای تولید داخلی به صرفه نخواهد بود. عملاً در این شرایط صنعت زدایی می‌شود.

وی افزود: در شرایط بهبود کامل هم نباید انتظار سقوط دلار را داشته باشیم. انتظارات تورمی برطرف می‌شود و کاهش را خواهیم داد. اگر روند فرسایشی فعلی ادامه داشته باشد، اقتصاد فرسوده خواهد شد. در صورتی که شکست کامل مذاکرات به صورت رسمی اعلام شود، باید در لحظه، شرایط ایران بررسی شود تا وضعیت کشور قابل پیش‌بینی باشد. البته بعید به نظر می‌رسد که هر دو طرف مذاکره تمایل به اعلام این موضوع داشته باشند. اعلام احتمالی این خبر اثر روانی بر بازار می‌گذارد. در نتیجه افزایش قیمت دلار را در بازار آزاد مشاهده خواهیم کرد.
نائب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران گفت: در نهایت به خبرنگاران توصیه می‌کنم که برای تحلیل‌های اقتصادی از متغیرهای واقعی علم اقتصاد استفاده کنند. همچنین از گمانه‌زنی‌های ژورنالیستی پرهیز کنند.

خبرنگاران علاقه‌مند به گمانه‌زنی و ارائه اطلاعات جذابی به مخاطب هستند. در این شرایط باید بدانیم که انتظارات تورمی، نرخ تورم مورد انتظار مردم محسوب می‌شود و تورم واقعی نیست. به طور مثال قرار تورم ۴۰ درصد باشد اما مردم تا ۵۰ درصد را انتظار دارند. معاملات اقتصادی خود را بر اساس ۵۰ درصد تنظیم می‌کنند. در نتیجه خود به خود تورم به ۵۰ درصد می‌رسد. انتظارات ذهنی مردم بر اساس دریافت اطلاعاتی از خارج از اقتصاد مثل اطلاعات خبرنگاران شکل می‌گیرد. در نتیجه باید از گمانه‌زنی، تعیین نرخ عجیب و غریب و پیشگویی خودداری کنیم. دامنه زدن به انتظار تورمی مدیریت اقتصاد را با مشکل مواجه می‌کند.