در ایران نگاه‌ به تجارت منفی است

گروه اقتصادی: رییس اتاق بازرگانی ایران و عراق اظهار داشت: ۱۵ کشور همسایه ما به طور سالانه ۱۲۰۰ میلیارد دلار تعامل اقتصادی و تجاری دارند. از این ظرفیت ۱۲۰۰ میلیارد دلاری، بر اساس همین توانایی‌های موجود خود می‌توان سهم ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار داشته باشیم. در حالیکه کل صادرات و واردات ما کمتر از ۱۰۰ میلیارد دلار و مراوداتمان با کشورهای همسایه ۲۰ میلیارد دلار است. یعنی از این ظرفیت ۳۰۰ میلیارد دلاری آنچه عملا محقق کرده‌ایم کمتر از ۱۰ درصد بوده است.
یحیی آل اسحاق، در مورد راه‌های افزایش تجارت با همسایگان اظهار کرد: تجارت خارجی ما یعنی مجموع سیستم واردات و صادرات، ارتباطات و سرمایه‌گذاری‌ها در منطقه و جهان یکی از عوامل توسعه و حتی امنیت ملی یک کشور است. یک بخشی از توسعه و امنیت کشور ما به چگونگی روابط اقتصادی و تجاری ما با منطقه و جهان مربوط می‌شود. لذا صحبت‌های آقای رئیسی مبنی بر ارتباط با همسایگان کاملا درست است.  
وی تصریح کرد: بر اساس شاخص‌های جهانی نیز، سهم ما از تجارت جهانی با توجه به شاخص‌های اقتصادی که داریم باید حدود ۱ درصد بود اما الان حدود ‌۰/۰۳ است. بنابراین روابط اقتصادی و تجاری با منطقه و جهان در حوزه اقتصاد در ۴۰ سال گذشته مغفول بوده درحالی که بر همه حوزه‌ها مانند اشتغال، رفاه، توسعه، جایگاه ما در منطقه و… تاثیرگذار است، لذا این موضوع کاملا مهم است و امیدواریم که آقای رئیسی با برنامه‌های عملی این نقیصه را از اقتصاد کشور رفع کنند.
وی با اشاره به دلایل این موضوع گفت: دلیل موضوع این است که یک تصور و برخورد غلط در مورد روابط اقتصادی و تجاری در کشور وجود دارد و ما واردات و صادرات را غیرمولد می‌دانیم. یعنی ذهنیت تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان اینطور است که تجارت را غیرمولد می‌دانند و فکر می‌کنند فعالیت مولد اقتصادی تنها زیر سقف کارخانه و درآمدن محصول از آن است، یعنی باید یک مواد اولیه تبدیل به محصول شود. این تصور نه علمی و نه مطابق با معیارهای جهانی است. بعضی کشورهای پیشرفته تا ۷۰ یا ۸۰ درصد از درآمد خود را از بازرگانی و خدمات بازرگانی و امور زیربنایی آن مانند بندر، کشتیرانی، حمل و نقل، بیمه و.‌.. تامین می‌کنند ولی در کشورهای عقب افتاده و در حال توسعه کمتر به روابط اقتصادی توجه می‌شود.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با اشاره به اهمیت رقابت بیان کرد: وقتی کالاهای ما در بازارهای بین‌المللی رقابت کنند، کیفیت و بهره‌وری کالا، خدمات پس از فروش و همچنین تمام شاخص‌‌های رشد و توسعه اقتصادی پیشرفت می‌کند چراکه مجبور به رقابت هستند. حتی باعث جلوگیری از قاچاق کالا می‌شود، اگر بتوانیم کالای خود را در منطقه و جهان بفروشیم دیگر نیازی به وارد شدن کالا قاچاق نیست. همه اینها به خاطر عدم توجه به جایگاه اقتصادی و تجاری است.
وی افزود: بنابراین اولین مشکل بر سر راه ارتباط تجاری موثر با همسایگان این است که رویکرد و نگاه به تعاملات تجاری در کشور منفی است. متاسفانه تصور بر این است که تجارت موجب اتلاف سرمایه و انرژی است. اگر ذهنیت ما از تجارت این باشد که نفت بفروشیم، کالا بخریم و مصرف کنیم ضربه می‌زند اما اگر استراتژی وجود داشته باشد که واردات در جهت تولید و صادرات باشد حرکت مثبتی است. یعنی مدیریت واردات ما به گونه‌ای باشد که مواد اولیه، ماشین‌آلات و قطعات وارد کنیم تا کالا تولید و آن را صادر کنیم، می‌توانیم علاوه بر اینکه نیاز داخل را تامین کنیم رشد صادرات و افزایش کیفیت نیز در پی خواهد داشت، پس مهم نگاه به واردات است. این نوع واردات به معنای افزایش اشتغال است. در این شرایط ۵۰۰ میلیون واردات به معنای ۵۰۰ میلیون دلار اشتغال، کیفیت و بهره‌وری است. اما در شرایط محدود نمی‌توان از بازارهای منطقه‌ای استفاده کرد.