وقوع موج گرما در دنیا جان صدها نفر را گرفت

گروه جامعه: بالا رفتن دمای هوای مناطق شمال غربی آمریکا و کانادا و رکوردشکنی‌های تازه در خاورمیانه، هم شوکه‌کننده بود، هم ترسناک. هفته گذشته گرمای شدید در آمریکای شمالی که آتش‌سوزی‌هایی را در پی داشت، جان صد‌ها نفر را گرفت و تخمین‌ها نشان می‌دهد که میلیارد‌ها آبزی نیز از بین رفته‌اند. تحقیقات اولیه رد پای انسان را پررنگ نشان می‌دهد.

در برخی مناطق رکورد دمای ثبت شده در روز با بیش از ۵ درجه سلسیوس اختلاف شکسته شد. در لیتون، روستایی در جنوب بریتیش کلمبیا دمای هوا به ۴۹.۶ درجه سلسیوس رسید. آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای که شهر را در برگرفته شرایط آب‌وهوایی را تغییر می‌دهد، رعد و برق ایجاد می‌کند و هزاران صاعقه که باز هم منجر به وقوع آتش‌سوزی‌های بیشتر می‌شود.

فراتر از بدترین سناریو‌ها
تحقیقات اولیه نقش فعالیت‌های انسان در شکل‌گیری این گنبد حرارتی را با احتمال قوی‌تری نشان می‌دهد. وقتی گنبد حرارتی شکل می‌گیرد موجی از فشار بالا مانند درپوشی عمل می‌کند که اجازه نمی‌دهد هوای گرم خارج شود. دانشمندان «گروه اسناد آب و هوای جهان» که از مدل‌های کامپیوتری برای شناسایی روند گرم شدن جهانی و آب و هوای غیرطبیعی استفاده می‌کنند، هشدار دادند که گرمای هفته گذشته حتی از بدترین سناریو‌های پیش‌بینی شده نیز فراتر رفته بود. با اینکه سال‌هاست می‌دانیم آستانه سیستم آب‌وهوایی به مرزی رسیده که انسان نمی‌تواند پیامد‌های آن را کنترل کنند، دانشمندان نیز هیچ‌گاه این هشدار را پنهان نکردند که مناطق معمولا خنک شمال غربی اقیانوس آرام که شامل سه ایالت اورگان، واشنگتن و آیداهو و استان بریتیش کلمبیا در کانادا می‌شود به کوره تبدیل شده‌اند. یکی از کارشناسان آب‌وهوایی می‌گوید که این گنبد حرارتی دورنمای شوکه‌کننده‌ای را برایش به تصویر کشیده است.

نشانه‌های مخرب تغییرات آب‌وهوایی تنها به آمریکای شمالی ختم نمی‌شوند. افزایش دمای هوا در پاکستان و سیبری نیز در چند هفته اخیر رکورد زده است. دمای هوای مسکو، هلسینکی و استونی نیز همینطور. ماداگاسکار با بدترین خشکسالی در چهل سال اخیر روبه‌رو شده و میلیون‌ها نفر را با قطحی تنها گذاشته است. شرایطی که به گفته دیوید والاس ولز، خبرنگار آمریکایی محیط زیست، «شرایط فوق‌العاده ماندگار» است.

صحنه‌های آخرالزمانی در ساحل
کاترین آین‌هورن، خبرنگار محیط زیست نیویورک‌تایمز می‌نویسد تمام صخره‌های مناطق ساحلی پوشیده از صدف‌های دوکفه‌ای و صدف‌های سیاه مرده است؛ انگار که جوشیده باشند پوسته‌هایشان از هم باز شده بود. ستاره‌های دریایی تنور شده بودند. سالمون‌های قرمز جانی برای شنا کردن در رودخانه داغ واشنگتن را نداشتند، حالا که مسئولان حیات‌وحش قصد دارند آن‌ها را به مناطق خنک‌تری منتقل کنند.

ترکیب خشکسالی و افزایش دمای هوا که غرب آمریکا و کانادا را طی دو سال گذشته در بر گرفته صد‌ها میلیون از جمعیت آبزیان را از بین برده و همواره جان دیگر جانداران آب‌های شیرین را تهدید می‌کند.دکتر کریستوفر هارلی، بیولوژیست موجودات دریایی در دانشگاه بریتیش کلمبیا که درباره اثرات تغییرات اقلیمی بر اکوسیستم مناطق ساحلی تحقیق می‌کند این صحنه‌ها را آخرالزمانی توصیف می‌کند. محاسبات و تخمین‌های هارلی نشان می‌دهد که صد‌ها میلیون صدف دوکفه‌ای در موج گرما از بین رفته‌اند و اگر جمعیت از بین رفته کشتی‌چسب‌ها، خرچنگ‌های گوشه‌گیر و دیگر سخت‌پوستان، کرم‌های گوناگون، خیار‌های کوچک دریایی و موجودات دیگری که در بستر‌های مشترک با صدف‌ها زندگی می‌کنند را حساب کنیم میزان مرگ و میر را به بیش از یک میلیارد می‌رساند.

دانشمندان می‌گویند تغییرات اقلیمی که به‌واسطه استفاده از سوخت‌های فسیلی به‌وجود آمده باعث وقوع بیشتر اتفاق‌هایی از این دست خواهد شد که اثرات ویران‌کننده مشابهی بر زندگی انسان و موجودات زنده دارد. صد‌ها نفر جان خود را در موج گرما از دست دادند. هارلی با چک کردن پیش‌بینی هواشناسی متوجه شده که در اواسط روز آب به پایین‌ترین سطح خود می‌رسد و در نتیجه صدف‌ها، ستاره‌های دریایی و بارناکل‌ها زیر آفتاب می‌پزند.
ستاره‌های دریایی بی‌جان اولین موجوداتی هستند که چشم‌ها را خیره می‌کنند، اما میزان قربانیان صدف‌های کبود بیشتر از بقیه موجودات است؛ گونه‌ای مهم از لحاظ محیط زیستی که غذای ستاره‌های دریایی و اردک‌های دریایی را و زیستگاه موجودات دیگر را تامین می‌کند.

دانشمندان هشدار می‌دهند
نتایج یک تحقیق نشان می‌دهند که کشته‌شدن صد‌ها نفر در آمریکای شمالی به دلیل موج گرمایی بود که اگر تغییرات اقلیمی نبود چنین اتفاقی «عملا غیرممکن» بود. تحقیقات اولیه مربوط به موج گرما به تغییرات اقلیمی مربوط می‌شود که احتمال وجود موج گرما در مناطق شمال‌غربی اقیانوس آرام را ۱۵۰ برابر کرده است. دانشمندان تخمین می‌زنند که این افزایش دمای شدید اتفاقی است که ممکن است هر هزار سال یک بار رخ دهد. اما آن‌ها همچنین هشدار می‌دهند که اگر انتشار گاز‌های گلخانه‌ای ادامه پیدا کند، تا سال ۲۰۴۰ هر ۵ تا ۱۰ سال یک بار شاهد وقوع اتفاق‌هایی از این دست خواهیم بود.

موج گرما در روز‌های پایانی ماه ژوئن در بسیاری از شهر‌های آمریکا و کانادا رکورد زد. کابل‌های برق ذوب شدند، جاده‌ها بسته شدند. دمای هوا برای سومین بار با ۴۹.۶ درجه سلسیوس رکورد را زد که ۴.۶ درجه سلسیوس از رکورد قبلی افزایش دما داشته است.در سال‌های اخیر پیشرفت علم باعث شده تا محققان ارتباط تغییرات شدید آب‌وهوایی به تغییرات اقلیمی را درک کنند. دانیال سواین، دانشمند اقلیم‌شناسی در دانشگاه یو‌سی‌ال‌ای می‌گوید که «ردپای انسان به طور واضح» در وقوع موج گرمای شدید در آمریکای شمالی و هر جایی دیگر دنیا دیده می‌شود. این اتفاق برای همه تجربه شوکه‌کننده‌ای بود. چون در تاریخ مدرن بشر چنین اتفاقی نیفتاده است. اما به گفته سواین می‌تواند به روندی متداول تبدیل شود.

اگر نکته مثبتی از این اطلاعات و گزارش‌های جدید درباره نابودی و رنج ناشی از گرما وجود داشته باشد این است که فشار روی سیاست‌گذاران برای اقدام هر چه زودتر بیشتر می‌شود. برای جلوگیری از وقوع گنبد‌های حرارتی، کشور‌ها به ویژه کانادا و آمریکا باید پمپ کردن انرژی به محیط زیست را متوقف کنند.