تفرش کانون اصلی تعزیه در کشور به حساب می آید

اسماعیل مجللی در تکیه ششناو تفرش در حاشیه اجرای برنامه های تعزیه خوانی به مناسبت هفته فرهنگی تفرش در جمع خبرنگاران اظهار داشت: تکایایی همچون ششناو، خلچان، میانده که هر کدام از ظرافت و معماری عجیبی برخوردار هستند باعث آن شده که این شهر با عنوان شهر تعزیه به اشتهار برسد .

وی افزود: تکیه زاغرم که امسال صدو شصت و پنجمین سال فعالیت خود را پشت سر گذاشته شاهد صدها هزار تعزیه بوده و از در و دیوار آن صدای چندین هزار شبیه خوان شنیده میشود که این موضوع در هیچ کجای کشور جریان ندارد.

این پژوهشگر تعزیه که در سال ۱۴۰۰با کتاب تاریخ تعزیه در همدان عنوان ملی کتاب سال عاشورا را از آن خود نموده است در ادامه افزود: برای نگارش کتاب شبیه نامه شبیه خوانی در تمامی نقاط کشور را بررسی کرده ام و این تابلوی زیبای نقاشی که سیره ناب اهلبیت بر آن نقش بسته است توسط مناطق مختلف کشور و بر اساس زیست بوم هر منطقه رنگ آمیزی شده و مناطقی پر رنگ و مناطق دیگر کمرنگ تر هستند که همین کنتراست موجب زیبایی آن شده است و در این میان شهر تفرش پر رنگترین نقطه را به خود اختصاص داده است .

وی که در سال گذشته مجلس تعزیه وفات ام البنین را برای نخستین بار اجرا و نسخه ی آن را به سراسر کشور ارسال نموده است در ادامه افزود: تفرش از همان دوران قاجاریان که تعزیه از اعتبار ویژه ای برخوردار شد از مراکز مهم تعزیه خوانی بود و این روند فقط به دوره معاصر خلاصه نمیشود .

مجللی در ادامه افزود: در سفرنامه ادوارد پولاک آمده است که در عهد قاجاریان بسیاری از ملاکان ، خوانین طفرش با دربار قاجار به طور مستقیم در ارتباط بودند و بیشترین منشیان و نویسندگان دربار ناصری مناصب دیوانی و منشی گری را به عهده گرفتند و از آنجا که علاقه خاصی به شهر تفرش داشتند هر آنچه را که در دربار دیدند کپی آن را در شهر کوچکی مثل تفرش نیز به ارمغان آورده بودند که اصلی ترین آنها هنر شبیه خوانی بود .

نویسنده کتاب شبیه نامه در ادامه افزود:در عهد ناصری ساختن تکایا و فضاهای اختصاصی برای اجرای تعزیه مرسوم شد و پیش از آنکه تکیه ای اختصاصی توسط دولت وقت احداث بشود از همین مستوفی های تفرشی شخصی به نام سید کاظم مستوفی تکیه ای به نام زاغرم را در تفرش احداث کردند و این تکیه زیبا ۱۱سال پیش از تکیه دولت احداث شده بود .

این پژوهشگر تعزیه کشور در ادامه اذعان کرد:ارتباطی که بین طفرش و طهران ایجاد شده بود سبب آن شد که برخی از شبیه خوانان تکیه دولت در عهد ناصری و مظفری را از اهالی طفرش تشکیل بدهند افرادی همچون احمد طفرشی، یوسف طفرشی، میرزا حبیبب، میرزا بابا شاکر طفرشی و در نهایت حسینعلی خان مصفا که از موسیقیدانان دربار مظفرالدینشاه بود و این شاه قاجار طبق سنت خسروپرویز عنوان نکیسا که از موسیقیدانان و خنیاگران دربار ساسانی بود را به این شخص اهدا نمود .

وی افزود: گسترش و نشر تعزیه فقط منحصر به مختص شهر تفرش نبود بلکه این موضوع به روسشتاهای اطراف هم کشیده شد و تکایای زیبایی با قدمت حدود یک سده را در برخی از روستاها از قبیل فم، کبوران، بازرجان و… میتوان دید .

مجللی در ادامه با اشاره به اینکه طبق بررسی هایی که در هنر تعزیه داشته ام نسخه های تعزیه ای که در این منطقه دیده میشود دقیقا همان نسخ دوره قاجار و تکیه دولت هستند در پایان افزود: در تعزیه معاصر نیز شبیه خوانی در تفرش از اهمیت ویژه ای برخوردار است و هم اکنون شبیه خوانانی در این شهر حضور دارند که دامنه فعالیتشان در سطح کشور میباشد.