ایلان‌ماسک از بازی با رمزارزها تا رویای تسخیر فضا

گروه اقتصادی: حالا دیگر بسیاری از شهروندان جامعه مجازی جهانی که به صورت روزانه در معرض اخبار هستند، احتمالا یک نام مشهور را شنیده اند. دیگر مهم نیست که حالا لزوما از خریداران و استخراج کنندگان بیت کوین باشید یا از طرفداران خودرو‌های تسلا باشید، شنیدن نام و خواندن خبری درباره مورد ایلان ماسک (Elon Musk) در اخبار روزانه بیشتر از همیشه تکرار می‌شود.

نام او حالا در اخبار طوری تکرار می‌شود که به نظر می‌رسد انگار همه‌جا حضور دارد. ماسک از یک سو با «اسپیس‌ایکس (SpaceX) رویای تسخیر فضا را در سر می‌پروراند و از سوی دیگر با «تسلا موتورز» می‌خواهد انقلابی در صنعت خودروسازی راه بیندازد. از سوی دیگر نامش برای بخشی از ایرانیان از زمانی دارای اهمیت شد که مساله اینترنت فرادولتی و جهانی و پرسرعت توسط شرکت این میلیاردر مطرح شد. مساله‌ای که ایرانیان را حتی واداشت که به صفحه تویتر ایلان ماسک بروند و از او درخواست کنند به ایرانیان زودتر اینترنت ماهواره‌ای را برسانند.

ماجرای اینترنت ماهواره‌ای و شهرت مضاعف ماسک
در این میان یک کاربر ایرانی با ابراز نگرانی درباره محدود شدن اینترنت، درباره دسترسی ایرانیان به اینترنت ماهواره‌ای در تویتر از این میلیارد پرسیده بود که: «آیا ما ایرانی‌ها می‌توانیم از استارلینک استفاده کنیم؟»
ایلان ماسک نیز در پاسخ برای این کاربر نوشت که: «ما تا جایی که بتوانیم، به بهترین شکل ممکن پشتیبانی خواهیم کرد.»

در حقیقت اشاره کاربر و ایلان ماسک به پروژه استارلینک است. استارلینک می‌تواند دسترسی به اینترنت را عملا در هر نقطه از کره خاکی مهیا کند. هدف پروژه استارلینک ایلان ماسک این است که هزاران ماهواره کوچک به فضا پرتاب شده و در مدار پایینی زمین جای بگیرند. سپس همین ماهواره‌ها قادر به مخابره سیگنال‌های سریع اینترنتی به زمین خواهند بود. برای دریافت این اینترنت فضایی، به یک دستگاه فرستنده و گیرنده، یک آنتن مخصوص و یک حساب کاربری نیاز است.استارلینک به خوبی نشان می‌دهد که چطور ایلان ماسک در بسیاری از کشور‌ها و برای میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان به چهره‌ای حتی مشهورتر از بزرگ‌ترین سیاستمداران نیز تبدیل شده است. اما «ایلان ماسک» کیست و از کجا آمده و طلوعش از کجاست؟

ایلان در آغاز راه
در ۲۸ ژوئن سال ۱۹۷۱ در پرتوریا آفریقای جنوبی در یک خانواده مهاجر و جذاب به دنیا آمد. مادرش «می‌ماسک» یک متخصص علوم تغذیه‌ای و مدل کانادایی و پدرش «ارول ماسک» یک مهندس الکترونیک بود.او دوران کودکی و نوجوانی خود را در آفریقای جنوبی سپری کرد. ایلان در ۱۰ سالگی صاحب اولین کامپیوتر خودش شد و وقتی ۱۲ سالش شد توانست اولین بازی کامپیوتری خود را بسازد. این بازی، بلستر (Blaster) نام داشت و جالب این که مجله PC and Office Technology این بازی را به قیمت ۵۰۰ دلار از او خرید.

ایلان در ۱۹ سالگی، برای تحصیل به کانادا مهاجرت کرد. پس از گذراندن دو سال در دانشگاه کویینز، در سال ۱۹۹۱ این دانشگاه را رها کرد و به دانشگاه پنسیلوانیا رفت. در آمریکا دو مدرک لیسانس متفاوت در رشته‌های کسب و کار و فیزیک گرفت. تصمیم به اخذ دکترای فیزیک دردانشگاه استنفورد گرفت، به کالیفرنیا مهاجرت کرد به دانشگاه رفت، اما فقط دو روز دوام آورد.در آن زمان شرکت‌های اینترنتی نوپا در حال رشد بودند. ایلان جوان نیز به این موج پیوست. او به همراه برادرش کیمبال، ۲۸ هزار دلار از پدرشان قرض گرفتند و اولین شرکت خود را به نام Zip۲ تاسیس کرد.ماسک در سن ۲۸ سالگی با فروش استارتاپ کوچک Zip۲ به شرکت کامپک (Compaq) تبدیل به یک میلیونر شد. ایلان ماسک در سال ۱۹۹۹ شرکت X.com را راه انداخت. سال ۲۰۰۲ نوبت به Space X رسید و سال ۲۰۰۳ هم او مدیرعامل تسلا موتورز شد.

اسپایس ایکس چگونه متولد شد؟
در سال ۲۰۰۱ ماسک به همراه دو تن از دوستان خود به مسکو رفت تا برای پروژه‌های فضایی خود تعدادی موشک قاره پیمای دست دوم از روسیه خریداری کند. بعد‌ها دوست ماسک گفته بود که روس‌ها به او به چشم یک تازه‌کار نگاه می‌کردند و او را مسخره می‌کردند. در نتیجه ماسک و دوستانش دست خالی به آمریکا باز می‌گردند.

یک سال بعد ماسک به همراه «مایک گریفین» که تجربه کار برای CIA، ناسا، اوربیتال ساینس و چند شرکت و سازمان معتبر دیگر را در کارنامه خود داشت، برای خرید ۳ موشک قاره پیما به روسیه بازگشت. پس از این که ماسک متوجه شد روس‌ها قیمت گزاف ۸ میلیون دلار را برای هر راکت مطالبه می‌کنند، تصمیم گرفت خودش شرکتی برای تولید موشک‌های ارزان‌قیمت تأسیس کند و این‌گونه بود که سومین شرکت ماسک با نام «Space Exploration Technologies Corporation» یا به اختصار SpaceX، تأسیس شد.اولین ماهواره او اما نام فالکون را برخود داشت؛ نامی که از « جنگ ستارگان» آمده بود و به نظر می رسد از علاقه او به این مجموعه فیلم ها نیز حکایت داشت.

رویای اینترنت بدون نظارت دولت ها
اما جهش بزرگ ایلان ماسک ۱۰ سال بعد بود که رقم خورد. سال ۲۰۱۲ ایلان ماسک اولین فضاپیمای تجاری را به ایستگاه بین‌الملی فضایی فرستاد. جاه‌طلبی‌های ایلان، اما به این چند مورد محدود نیست و او رویای شکستن مرز‌های زمان و مکان را در سر دارد.بخشی از این رویا البته بدون تردید برای ایلان ماسک مساله دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای است که او سودای آن را دارد. موردی که باعث شده است بحث‌های زیادی در جوامع دانشگاهی غرب نیز به راه بیافتد. این که ایلان ماسک با دسترسی به موشک‌های خصوصی و ماهواره شخصی و در کنار آن رسیدن به اینترنت ماهواره‌ای فرا دولتی چه قدرتی را به صاحب این امکانات در نهایت خواهد داد.

این که سازوکار دسترسی به اینترنت اکنون سازوکار دولتی است و بسیاری مواقع دولت‌ها توان قطع اینترنت را دارند. برای نمونه اتفاق قطع شدن اینترنت توسط دولت ها، حداقل در کشور‌های خاورمیانه در دو سال اخیر و به خصوص در ایران در همین سال‌ها چندین بار تکرار شده است. اما حالا سودای بزرگ ایلان ماسک که می‌تواند دسترسی به اینترنت را از قدرت دولت‌ها خارج کند در چه شرایطی در راستای خدمت به شهروندان خواهد بود؟ سوالاتی از این دست و البته بحث‌های جدی در این باره حالا دیگر مدت هاست محل گفتگو‌های جدی قرار گرفته است.

تاثیرگذاری افسانه‌ای ایلان ماسک بر بازار رمز ارزها
اما فارغ از این بحث‌ها تنها مساله اینترنت نیست که ایلان ماسک را به چالشی جدی در پیش روی دولت‌ها تبدیل کرده است. عملکرد «ایلان ماسک» در مساله رمز‌های دیجیتالی و رمزارز‌ها نیز به شکلی عجیب به یکی از عجیب‌ترین روند‌های پیش روی فعالان این بازار تبدیل شده است.

برای درک توان ایلان ماسک در میان افکار عمومی شاید اشاره‌ای به تاثیرگذاری او اکنون لازم باشد.
ایلان ماسک اخیرا با کسب دارایی خالص ۱۹۵میلیارد دلاری از اوایل ژانویه گذشته به ثروتمندترین فرد جهان بدل شده است، اما تاثیرگذاری مالک و مدیرعامل خودروسازی تسلا بر بازار‌های مالی با اتکا به ۴۷میلیون دنبال‌کننده (فالوئر) او در توییتر رخ می‌دهد.

شبکه‌ای که پیامدهای کوچک‌ترین پیام های ایلان ماسک را در چندین دقیقه از طریق وارد آوردن شوک قیمتی به بازار‌های سهام و رمز ارز‌ها معادل‌سازی دلاری می‌کند.مقایسه ساده بین تویت های ایلان ماسک با جو بایدن ، رییس جمهور آمریکا و «جف بزوس»، میلیاردر آمریکایی نشان می دهد که چطور تویت های ساده و گاه روزمره نویسی ماسک می تواند هزار برابر بیش از توییت های درباره آموزش و بهداشت در دوران کرونا «بایدن» و انرژی های پاک «بزوس» دیده شود و تاثیرگذار باشد و ارزش و سهام شرکت ها را تغییر دهد.

تویت‌های مجازی و تاثیر گذاری واقعی
در همین رابطه، یورونیوز در گزارشی به توان ایلان ماسک اشاره می‌کند و در بخشی از گزارش آمده است که ایلان ماسک در اوایل سال جاری میلادی توییتی را با این محتوا که «از سیگنال استفاده کنید» منتشر کرده است. هر چند هدف او توصیه استفاده از پیام‌رسان سیگنال (Signal) بود، ولی قیمت سهام شرکت سیگنال که یک شرکت کوچک فعال در تگزاس است، ۵۱۰۰ درصد افزایش یافت.

اما این همه ماجرا نبود، پس از آن که ایلان ماسک علاقه خود به شرکت اتسی (Etsy Inc) را بیان می‌کند، ارزش جاری سهام این شرکت بیش از ۲ میلیارد دلار افزایش یافت. اتسی یک وب‌سایت آمریکایی فعال در حوزه تجارت الکترونیکی آمریکایی است که روی فروش محصولات دست ساز و صنایع دستی متمرکز شده است.

ماسک کمی بعدتر در یک پیام توییتری در مورد شرکت گیم‌استاپ (GameStop Corp) نوشت: «گیمِ کار درست!» همین توییت کافی بود تا بهای سهام این شرکت در جریان معاملات همان روز ۹۲ درصد افزایش یابد. گیم‌استاپ یک مجموعه مغازه‌های خرده فروشی بازی‌های ویدیویی است.ایلان ماسک در آخرین روز‌های ژانویه نیز از زمان حضورش در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس (Clubhouse) خبر داد، در نتیجه انتشار این توییت قیمت هر سهم شرکت رسانه‌ای کلاب‌هاوس که هیچ ارتباطی با این شبکه اجتماعی ندارد، از حدود ۸ دلار به ۱۳ دلار جهش کرد و در حال حاضر نیز بالای ۱۵ دلار معامله می‌شود.

اگر فکر کردید لیست اظهار نظر‌ها و تغییر قیمت‌ها تمام شده در اشتباه هستید. هنوز بزرگ‌ترین تغییراتی که ماسک تنها با یک تویت رقم زده است باقی مانده است.ثروتمندترین فرد جهان روز چهارم فوریه در پیام توییتری کوتاه نوشت: «سنداستورم یک شاهکار است» و پس از آن نه تنها روند نزولی قیمت هر سهم شرکت سنداستورم گولد (Sandstorm Gold) برای یک روز متوقف شد بلکه برای دقایقی از ۶ دلار به بالای ۸ دلار صعود کرد. هر چند که در نهایت به نظر می‌رسد اشاره او به آهنگی به همین نام است که توسط تونی-ویل هنریک ویرتانن، دی‌جی فنلاندی ساخته شده است. آقای ویرتانن با نام هنری دارود شناخته شده است.

ماسک چطور ارزش دوج کوین را تا ۱۵۰۰ درصد افزایش داد؟
اما زمانی بیشترین فشار تنها با یک تویت ایلان ماسک به بیت کوین وارد شد که ایلان ماسک از خرید رمزارزِ دوج‌کوین برای پسر تازه متولد شده خود خبر داد. اقدامی که قیمت این رمزارز کمتر شناخت شده را تا ۱۵۰۰ درصد بالا برد.‌ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا فقط در توییتر خود از دوج کوین حمایت کرد. توییت‌های او با پست میم (meme) از فیلم ارباب حلقه‌ها شروع شد و به دوج کوین کشیده شد.

‌پس از آن ایلان ماسک در مورد پسر خود صحبت کرد. ماسک که پسرش را به یک هولدر دوج کوین تبدیل کرده است به فرزندش لقب toddler hodler داده است.او در پاسخ به توییتی در مورد پسرش نوشت: «پسرم مانند یک قهرمان دوج کوین‌هایش را هولد کرده است. او تاکنون نامی از فروش نیاورده است!»
بلافاصله پس از این توییت بود که «دوج کوین» با رشد قیمت تا ۰.۲ دلار همراه شد و کندل سبز روزانه خود را تشکیل داد.

بازی ماسک با بیت کوین
اما این همه ماجرا نبود. در اواسط خرداد ماه سال جاری، ایلان ماسک زلزله‌ای تمام عیار در بازار بیت کوین به راه انداخت.در خرداد سال جاری پس از یک توییت دیگر از طرف ایلان ماسک، بیت کوین تا ۳.۴ درصد کاهش یافت و بزرگ‌ترین ارز مجازی دنیا ۳۷۷۹۰ دلار در هنگ‌کنگ به فروش رسید. شاخص ارز مجازی گلکسی بلومبرگ هم ۳.۹ درصد عقب نشست.

ماسک بار‌ها بیت کوین و سایر ارز‌های مجازی را با اظهارات خود در رسانه‌های اجتماعی تخریب کرده است. وی بهار امسال تصمیم خود برای استفاده از بیت کوین جهت خرید خودرو‌های برقی تسلا را به خاطر نگرانی‌های محیط زیستی لغو کرد. این اقدام ماسک به همراه تشدید اقدامات نظارتی چین باعث سقوط ارز‌های مجازی شد.

ماسک در تویت مورد اشاره خود هشتگ بیت کوین را با ایموجی یک قلب شکسته توییت کرده و به جمله‌ای از آهنگ معروف «پایان» نیز اشاره کرده بود.طرفداران ارز مجازی در آن زمان عقیده داشتند که بیت کوین در آستانه رکورد‌های جدید قرار دارد، ولی تاکید ماسک بر خطرات محیط زیستی و بی ثباتی که اظهارات او در قیمت بیت کوین به وجود آورده، این دورنما را تحت تاثیر قرار داده است. ماسک به دنبال لغو تصمیم پرداخت بیت کوین برای خرید محصولات تسلا در آن زمان گفته بود که هیچ کدام از سرمایه‌های ارز دیجیتال خود را به فروش نرسانده است.
مالک شرکت تسلا پیش از این اعلام کرده بود که ۱.۵ میلیارد دلار در رمزارز بیت‌کوین سرمایه‌گذاری می‌کند و احتمالا آن را به عنوان یک روش پرداخت خواهد پذیرفت.

پادرمیانی «دوروسی»برای «بیت کوین» پیش «ایلان ماسک»
هر چند ضربه «ایلان ماسک» بر «بیت کوین» در خرداد سال جاری تا مرز بهم ریختگی عصبی سرمایه گذاران بازار این رمز ارز نیز پیش رفت و باعث تغییرات جدی در قیمت این ارز دیجیتالی شد، اما در نهایت در آخرین روز تیرماه امسال بود که ماسک بار دیگر دست مجازی خود را به سوی بازار بیت کوین دراز کرد.البته که در قانع کردن «ایلان ماسک» این بار پای «جک دورسی» وسط آمد. این دو میلیارد سرانجام در همایش The B Word درباره بیت کوین صحبت کردند.

ایلان ماسک در کنفرانس با تیتر «رویداد مجازی بیت کوین»، به همراه مدیرعامل توییتر جک دورسی، کتی وود از Ark Invest و استیو لی از اعضای تیم Square Crypto – از احتمال زیاد پذیرش دوباره‌ی رمزارز‌ها برای خرید خودرو‌های تسلا خبر داد.این گفتگو از تمام جهات مانند استفاده از انرژی توسط بیت کوین، مثبت بود و ایلان ماسک نیز گفت اکنون درباره این رمزارز خوش‌بین‌تر است.

این سه نفر صحبت خود را با این سوال شروع کردند که چه چیزی باعث شده است به بیت کوین علاقمند شوند.
در ادامه همین دیدار نیز بار دیگر ایلان ماسک در رابطه با استفاده از انرژی، توضیح داد که «دلیل اصلی توقف پذیرش بیت کوین توسط شرکت تسلا افزایش استفاده از سوخت‌های فسیلی توسط بیت کوین است.»
ایلان ماسک البته در همین نشست گفت که علاقه خاصی به دوج کوین دارد و پیشتر نگرانی خود را درمورد مصرف انرژی بیت کوین ابراز کرده بود.

با این حال ایلان ماسک اعلام کرد بیت کوین بیشتری نسبت به اتریوم و دوج کوین در اختیار دارد.
او هم چنین گفت که علاوه بر شرکت خودرو سازی تسلا، شرکت هوافضایی او به نام اسپیس‌ایکس نیز در پورتفولوی خود بیت کوین نگهداری می‌کند. وی پیش از این نیز اعلام کرده بود تسلا ۱.۵ میلیارد دلار بیت کوین خریداری کرده است.علاوه بر آن ماسک در جریان این همایش عنوان کرد اگر ماینر‌ها به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر روی بیاورند این احتمال وجود خواهد داشت تسلا به پذیرش بیت کوین ادامه دهد.

با این روند به نظر می‌رسد که باید منتظر ماند و دید «ایلان ماسک» میلیاردر جسور و تجربه گرا برای آینده چه خرگوش‌های دیگری از کلاه رمزارز‌ها بیرون خواهد آورد و هم چنان دولت‌ها را نیز در بازی راه نخواهد داد.