گمانه‌زنی‌ها درمورد دلیل ناپدید شدن و برکناری وزیر خارجه چین

گروه بین‌الملل: بی‌بی‌سی در گزارشی نوشت: گمانه‌زنی‌ها در مورد دلیل برکناری چین گانگ از سمت وزیر خارجه چین، تنها هفت ماه پس از انتصاب او به این سمت، همچنان ادامه دارد.
خبر برکناری چین پس از یک جلسه اضطراری در روز سه‌شنبه (۲۵ ژوئیه) بدون ارائه هیچ دلیلی توسط رسانه‌های دولتی چین اعلام شد. وانگ یی، وزیر خارجه پیشین، دوباره به این سمت منصوب شد.
سکوت مقامات رسمی در مورد ناپدید شدن چین از دید عموم در یک ماه گذشته و عدم توضیح در این مورد، گمانه‌زنی‌هایی را در چین و خارج از کشور برانگیخته بود.
حال شبکه‌های اجتماعی مملو از جستجوها و گمانه‌زنی‌ها در مورد دلیل اخراج ناگهانی چین است. بیانیه کوتاه روز سه‌شنبه در رسانه‌های دولتی که صرفا می‌گفت «پارلمان عالی چین (کنگره ملی خلق) به انتصاب وانگ یی به‌عنوان وزیر خارجه رای داد»، تنها در آتش گمانه‌زنی‌ها دمیده است.
ناظران می‌گویند این که شایعات در مورد چنین مقام ارشدی در اینترنت چین بدون سانسور کامل مورد بحث قرار گیرد، امری غیرعادی است.
ایان چونگ، از دانشگاه ملی سنگاپور، هفته گذشته به بی‌بی‌سی گفت: «عدم سانسور، مردم را به این فکر وامی‌دارد که آیا شایعات مربوط به جنگ قدرت، فساد، سوءاستفاده از قدرت و موقعیت‌ها، و روابط عاشقانه صحت دارد یا نه.»
این نوع گمانه‌زنی‌ها را می‌توان در بیشترین عبارات جستجو در ویبو – شبکه اجتماعی چینی معادل توییتر – دید که سوالاتی در مورد همسر و معشوقه ادعایی او مطرح می‌شود. چین گانگ، ۵۷ ساله، که به عنوان یکی از نزدیکان شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین شناخته می‌شود، یکی از جوان‌ترین افرادی بود که در تاریخ چین به این سمت منصوب می‌شد.
بیش از یک ماه پیش، او با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، در پکن ملاقات کرد؛ دیداری که با هدف بازگرداندن ارتباطات دیپلماتیک بین دو کشور در بالاترین سطح صورت گرفت.
دانیِیل راسل، از مؤسسه سیاست جامعه آسیا، می‌گوید که سقوط چین گانگ از آن لطف و موهبت به همان اندازه غیرمنتظره و ناگهانی بود که ارتقاء او به آن رفعت و مقام. راسل می‌گوید: «از آنجایی که هر دو حرکت به رهبر چین نسبت داده می‌شود، این رویداد به عنوان یک اشتباه شرم‌آور در تشخیص و قضاوت یک فرد در راس حکومت تلقی خواهد شد.»
صعود چین به سمت وزیر امور خارجه بسیار درخشان و زودگذر بود.
چین گانگ پس از کمتر از دو سال در سمت سفیر در ایالات متحده آمریکا، جایی که او به عنوان دیپلمات «گرگ جنگاور» (مقابله‌گر و ستیزه‌جو) با الفاظی محکم و زمخت شهرت یافت، دسامبر گذشته به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شد.
پیش از سمت سفارت، او سخنگوی وزارت خارجه بود و به سازماندهی سفرهای خارجی شی کمک می‌کرد – فرصتی برای او تا از نزدیک با رهبر چین همکاری کند.
ایان جانسون، کارشناس ارشد مطالعات چین در شورای روابط خارجی در واشنگتن، می‌گوید که دوره‌ای که چین وزیر امور خارجه بود به «رشته‌ای از مشکلات عمومی» افزود که شی در ۱۲ ماه گذشته با آن مواجه بوده است.
جانسون می‌گوید که احتمالا در ماه مارس سال آینده وزیر خارجه جدید توسط کنگره ملی خلق معرفی خواهد شد.
او می‌گوید: «این مدت به آنها فرصت می‌دهد تا شاید با دقت بیشتری همه افراد را بررسی کنند و شخص دیگری را منصوب کنند.»
در نظام حزب کمونیست چین، سیاست خارجی توسط یک مقام عالی‌رتبه تدوین می‌شود؛ این مقام سپس وزیر امور خارجه را مسئول اجرای آن سیاست می‌کند.
«ناپدید شدن»
چین گانگ یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های دولت چین بود.
یک ماه پیش، زمانی که او در وظایف عادی خود ظاهر نشد و در نشستی در اندونزی شرکت نکرد، توضیح رسمی بسیار مختصری مبنی بر مشکلات سلامتی، بدون تصریح مشکل، ارائه شد.
سپس دیدار او با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که ابتدا برای ۴ ژوئیه برنامه‌ریزی شده بود، توسط دولت چین بدون هیچ توضیحی به تاریخ دیرتری موکول شد، و این امر به شایعات دامن زد.
در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت چین در روز سه‌شنبه، ساعاتی قبل از انتشار خبر برکناری او، یک سخنگوی وزارت خارجه سخنان قبلی خود را تکرار کرد که «هیچ اطلاعی ندارد»؛ امری که بر پنهان‌کاری چین و ابهام و عدم شفافیت در نظام حکومتی آن تاکید می‌کرد.
او یکی از بلندپایه‌ترین مقامات حزب کمونیست چین است که برای چنین مدتی غایب بوده است. اما در چین امری غیرمعمول نیست که چهره‌های سرشناس برای مدت طولانی از دید عموم خارج شوند و بعدتر نامشان تحت تحقیقات جنایی عمومی شود؛ یا می‌توانند اصلا بدون هیچ توضیحی دوباره ظاهر شوند.
خود شی جین پینگ، در سال ۲۰۱۲، مدت کوتاهی پیش از انتصابش به رهبری چین، برای دو هفته ناپدید شد، که گمانه‌زنی‌هایی را در مورد سلامتی او و جنگ احتمالی قدرت در حزبش برانگیخت.
جایگزین چین گانگ کیست؟
وانگ یی، دیپلمات حرفه‌ای که ژاپنی هم صحبت می‌کند، به سمتی که بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۲۲ داشت، برگشته است. این مرد ۶۹ ساله در هفته‌های اخیر، در غیبت چین گانگ، عهده‌دار سمت او بوده است.
وانگ سال گذشته به عضویت کمیته مرکزی حزب حاکم کمونیست چین (پولیتبورو) ارتقا یافت؛ او همزمان رئیس کمیسیون مرکزی روابط خارجی حزب را برعهده دارد.
ناظران انتصاب او را اقدامی در جهت تثبیت دیپلماسی چین می‌دانند.
ایان جانسون می‌گوید: «وانگ یی، پیشتر این سمت [وزیر خارجه] را برعهده داشته است. او به وضوح یک آتش‌نشان یا سکانداری است که برای هدایت کشتی فرستاده شده است تا اوضاع را آرام کند و سیاست خارجی چین را به خوبی پیش ببرد. و من فکر می‌کنم که او از عهده این کار برخواهد آمد، چرا که یک مقام بسیار توانا و زبردست است.»
روری دانیِیلز، از کارشناسان ارشد مرکز تحلیل چین، می‌گوید که انتصاب وانگ «آینده خوبی را برای تداوم ثبات روابط آمریکا و چین نوید می‌دهد».
دانیِیلز می‌گوید: «یک سری نشست‌های بین‌المللی بزرگ در پیش رو است، و شی شخصی [وانگ یی] را که با بسیاری از همتایان خارجی خود رابطه دارد، در این سمت نداشت. در این روزگار مملو از عدم قطعیت و ثبات، چین خواهان تداوم و قابل پیش‌بینی بودن این سمت [وزارت خارجه] است.»