بحران ورود مهاجران غیرقانونی از مرز لیتوانی

مقامات لیتوانی گفته‌اند این گروه از مهاجران که همگی از عراق آمده و در حال تلاش برای گذر از مرز بلاروس به لیتوانی بودند، در یکی از مراکز نگهداری مهاجران در این کشور استقرار پیدا خواهند کرد. لیتوانی پیشتر مدرسه‌ای در یکی از روستاهای جنوب این کشور را به اردوگاهی برای اسکان پناهجویان تبدیل کرده بود.
مهاجرت غیرقانونی به لیتوانی پس از اعمال تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه مقامات دولتی کشور همسایه‌اش بلاروس رشد چشمگیری داشته است. طی ماه گذشته در لیتوانی ۴۷۳ پناهجو بازداشت شدند، این در حالی است که تعداد مهاجران بازداشتی در کل سال گذشته تنها ۸۱ نفر بوده است.لیتوانی بلاروس را متهم می‌کند که تعمدا گذرگاه‌های مرزی را به روی پناهجویانی که عمدتا از عراق و سایر کشورهای خاورمیانه و آفریقا می‌آیند، باز کرده است. آژانس کنترل مرزی اتحادیه اروپا متعهد شده است که برای جلوگیری از ورود پناهجویان از لیتوانی حمایت کند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیش از این هشدار داده بود که بروکسل وضع تحریم‌های اقتصادی جدید علیه بلاروس را مد نظر دارد تا به این ترتیب بتواند روند مهاجرت غیرقانونی از بلاروس به خاک اتحادیه را متوقف کند. وی در این باره گفته بود: «حکومت رئیس‌جمهور لوکاشنکو باید درک کند که موظف به پایبندی به تعهدات بین‌المللی خود است. اگر [بلاروس] بر ادامه این روند اصرار ورزد اتحادیه اروپا مجبور خواهد شد تا در تحریم‌هایش تجدیدنظر کند و تحریم های اقتصادی شدیدتری را در دستور کار قرار دهد.»
مسئولین دولتی لیتوانی بر این باورند که بیشتر مهاجران بازداشی با هواپیما از عراق به بلاروس آمده‌اند. هر هفته چهار پرواز از بغداد به مینسک پایتخت بلاروس به طور متوسط حدود ۵۰۰ مسافر عراقی را به این کشور منتقل می‌کند.گابریلیوس لندزبرگیس، وزیر امور خارجه لیتوانی، در ماه جاری برای گفتگو با مقامات عراقی از بغداد دیدار کرده بود. وی پیشتر گفته بود مهاجرانی که وارد این کشور می‌شوند از «طاعون، جنگ یا قحطی» فرار نمی‌کنند، بلکه «ابزاری» هستند که بلاروس برای مقاصد خود از آنها استفاده می‌کند.پارلمان لیتوانی همزمان قانون جدیدی را برای محدود کردن هجوم مهاجران از سمت مرز بلاروس تصویب کرده است. این قانون امکان اخراج سریع‌تر و آسان‌تر پناهجویان را برای دستگاه قضایی این کشور فراهم می‌کند و همچنین زمان رسیدگی به درخواست‌های پناهندگی در این کشور از چندین ماه به ۱۰ روز کاهش خواهد یافت.
برخی سازمان‌های مردم‌نهاد با انتشار بیانیه‌ای مشترک، از این که اصلاحات جدید موجب نقض حقوق بشر شده است ابراز نگرانی کرده‌اند. این گروه‌ها گفته‌اند که قانون جدید به مقامات اجازه می‌دهد تا مهاجران را برای مدت نامشخص و بدون حکم دادگاه بازداشت کنند. به گفته آنها این قانون همچنین دسترسی سازمان‌های مردم‌نهاد به مراکز بازداشت مهاجران را محدود خواهد کرد.
روابط بین لیتوانی و بلاروس پس از انتخاب مجدد بحث‌برانگیز الکساندر لوکاشنکو به ریاست جمهوری بلاروس در اوت ۲۰۲۰، تیره شد و همچنان نیز متشنج باقی مانده است. اعلام نتایج انتخابات در بلاروس به اعتراضات خیابانی گسترده‌ مخالفان و سرکوب شدید آنها به دست رژیم استبدادی لوکاشنکو انجامید و رهبر اپوزسیون بلاروس به لیتوانی پناه برد.
لیتوانی از روز جمعه گذشته به منظور مقابله با هجوم مهاجران، کار حصارکشی مرز ۵۵۰ کیلومتری خود با بلاروس را آغاز کرده است.