ارائه جدیدترین گزارش بازار مسکن پس از ۲۴۵ روز حبس آمار

گروه اقتصادی: مرکز آمار ایران پس از هشت ماه حبس و سانسور داده‌ها، از ثبت رکورد تورم سالانه ۸۴ درصدی مسکن پایتخت در شهریور امسال خبر داد و سرانجام پس از ۲۴۵ روز حبس آماری تحولات بازار مسکن توسط مرکز آمار، شاخص‌های قیمتی در این حوزه آزاد شد.

به گزارش اقتصاد ۲۴، اما این ارائه آمار همچنان در شرایطی است که بانک مرکزی از آذر ماه سال گذشته، گزارش مسکن را منتشر نکرده و حالا باید منتظر اقدام این بانک باشیم تا روایت کارشناسان ساختمان میرداماد را نیز از تغییرات و تحولات بازار مسکن بخوانیم تا شاید با ارائه این آمار بتوان به تحلیل درست‌تری از بازار مسکن دست یافت کما اینکه همواره برخی از فعالان بازار مسکن، معتقد بوده اند آمار بانک مرکزی، دقیق‌تر از مرکز آمار بوده است.

اما در همین حدی که آمار منتشر شده است و بر اساس گزارش مرکز آمار، اکنون می‌توان گفت که میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان مسکونی در شهر تهران در شهریور به حدود ۸۱ میلیون تومان رسیده است. میانگین حسابی قیمت هر مترمربع مسکن در پایتخت در آخرین ماه تابستان امسال نیز بیش از ۷۷ میلیون و ۴۸۰ هزار تومان اعلام شد.

توقف انتشار آمار‌های مسکن توسط مرکز آمار و بانک مرکزی از زمستان پارسال در حالی است که جدیدترین گزارش از مرکز آمار نشان می‌دهد زمستان سال ۱۴۰۱ شتاب رشد قیمت مسکن به صورت ناگهانی شدت گرفته و در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ نیز تورم مسکن به ۱۲۰ درصد یعنی اوج خود رسیده است و در ادامه نیز مردادماه جاری نیز تورم مسکن به بالای ۸۴ درصد رسیده است.

گزارش بر محور دو شاخص اصلی
 آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران که روز شنبه در اختیار عموم قرار گرفت، دو شاخص یعنی شامل «میانگین حسابی» و «متوسط وزنی» قیمت مسکن را در بر دارد، به گونه‌ای که در روش محاسبه متوسط حسابی قیمت مسکن، مشخصات و کیفیت واحد‌های فروش رفته در دوره‌های مختلف در محاسبه متوسط قیمت قابل شناسایی نیست. به عنوان مثال، تعداد واحد‌های فروش رفته نوساز در یک دوره امکان دارد بسیار بیشتر از دوره قبل باشد که در این حالت متوسط قیمت دو دوره متوالی با یکدیگر قابل مقایسه نخواهند بود.

گذر تورم نقطه به نقطه در شهریور از ۷۵ درصد
این گزارش همچنین نشان می‌دهد در شهریور ماه سال جاری تورم نقطه‌ به‌ نقطه آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به بیش از ۷۵ درصد رسیده است. گرچه اخیرا تورم ماهانه و نقطه‌ای مسکن در شهر تهران و مناطق شهری کشور کاهش یافته، اما معضل تامین سرپناه همچنان یکی از چالش‌های اصلی بسیاری از خانوار‌های ایرانی است؛ چراکه طبق گزارش هزینه-درآمد مرکز آمار ایران، سهم مسکن از کل هزینه‌های خانوار شهری در کل کشور به ۳۸ درصد رسیده و در استان تهران هم ۵۱ درصد برآورد می‌شود که این میزان در کلانشهر‌ها به بیش از ۵۰ و در شهر تهران شاید به حدود ۶۰ درصد هم رسیده است.

پژوهشگران معتقدند اگر سهم مسکن از هزینه‌های سبد خانوار به بالاتر از ۳۰ درصد برسد خانوار دچار فقر مسکن شده؛ یعنی خانوار برای تامین اجاره مسکن باید قید خیلی از هزینه‌های بهداشتی، فرهنگی، تفریحی و هزینه‌های بهداشت و سلامت را بزند. در این شرایط همه متوجه هستند چه اتفاقاتی در حوزه مسکن افتاده است، یعنی وضعیت بد را همه درک می‌کنند.

بدون آمار هم نشانه‌ها حکایت از بحران داشت
در همین حال باید توجه داشت که به رغم انتشار گزارش‌های میدانی توسط رسانه‌ها می‌توانستیم به وضعیت آشفته بازار مسکن، پی ببریم، وضعیت آشفته‌ای که مسئولان ترجیح می‌دادند در مقابل آن تنها سکوت کنند و دولت سید ابراهیم رئیسی نیز به نظر می‌رسد که تلاش داشت انتشار آمار آن بخش‌هایی از اقتصاد را که در وضعیت بسیار بحرانی قرار دارد، متوقف کند؛ کما این که از جمله این آمارها، می‌توان به توقف ارائه آمار بخش مسکن اشاره کرد که از اصلی‌ترین وعده‌های این رئیس دولت در زمان مبارزات انتخاباتی بود.

ابراهیم رئیسی در زمان مبارزات انتخاباتی و ماه‌های ابتدایی ریاست جمهوری وعده ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکن داده بود؛ ادعایی که همان زمان نیز با تردید گسترده کارشناسان مواجه شد و تا امروز همواره این وعده محل انتقادات جدی بوده است.البته مساله توقف ارائه آمار‌های مختلف در دولت رئیسی مساله تازه‌ای نیست، کما اینکه آمار ماهانه بانک مرکزی درباره وضعیت بودجه عمومی دولت‌ها که از پاییز ۱۳۹۷ ارائه می‌شد، نیز انتشار آن متوقف شد.

سقوط آمار پروانه ساخت در تهران و ایران
اما مرکز آمار در گزارش دیگری که دو هفته پیش منتشر کرده بود، خبر داده بود که در بهار امسال کمتر از ۳۰ هزار پروانه احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور صادرشده که نسبت به زمستان پارسال ۲۷ درصد افت نشان می‌دهد. هم چنین بر اساس همین گزارش در خود تهران کمتر از ۱۰ هزار پروانه ساخت مسکن در بهار امسال صادر شده که ۲۸ درصد کمتر از زمستان پارسال است.

البته این گزارش به تعداد مسکن ساخته شده در بهار امسال اشاره نکرده بود، اما در صورتی که حتی همه پروژه‌های مسکنی که پروانه ساخت دریافت کرده، واقعاً ساخته شوند نیز تنها ۱۰ درصد از وعده دولت ابراهیم رئیسی برای ساخت سالانه مسکن عملی خواهد شد.همچنین بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران به نظر می‌رسد که کاهش میانگین قیمت آپارتمان‌های مسکونی در شهر تهران از ابتدای تابستان امسال است.

نیم نگاهی به آمار تکان دهنده مسکن
تورم ماهانه میانگین قیمت آپارتمان‌های مسکونی در شهر تهران در شهریور منفی ۱/۷ درصد بود که به معنای تداوم روند کاهشی قیمت‌های این بازار از ابتدای تابستان امسال تاکنون است و در هشت ماهی که مرکز آمار ایران انتشار آمار‌های مربوط به قیمت مسکن در پایتخت را متوقف کرده بود، رکورد قیمت در خرداد به بالاترین حد خود رسید.

بر اساس داده‌های منتشر شده مرکز آمار ایران، میانگین وزنی قیمت هر متر مربع آپارتمان مسکونی در پایتخت در خرداد امسال به بیش از ۸۵ میلیون تومان رسید که رکوردی بی‌سابقه است.تورم نقطه به نقطه قیمت مسکن در خرداد امسال نزدیک به ۱۲۲ درصد اعلام شد. این تورم در شهریور تعدیل شده و به اندکی بالاتر از ۷۵ درصد رسید.
به عبارت دیگر میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان مسکونی در خرداد امسال بیش از دو برابر میانگین قیمت‌ها در خرداد پارسال بود.

مرکز آمار ایران نرخ تورم متوسط مسکن را در شهریور نزدیک به ۸۴ درصد گزارش کرده است. مرکز آمار ایران، بعد از ماه‌ها توقف انتشار آمار‌های دولتی درباره وضعیت مسکن، گزارش داده است که قیمت خانه در تهران طی شهریور امسال نسبت به ماه مشابه پارسال ۷۵ درصد جهش داشته است.گزارش جدید مرکز آمار حاکی است که متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در شهر تهران طی شهریور امسال به ۷۷ میلیون و ۴۸۰ هزار تومان اوج گرفته است.
همچنین در این ماه، شمار خرید و فروش مسکن تنها کمی بیش از سه هزار فقره بوده که نشان از رکود سنگین در بازار مسکن کشور دارد.

چنین رقم نازلی در معاملات مسکن در حالی است که برای نمونه گزارش جدید مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد تنها در ماه گذشته ۱۰۲ هزار واحد مسکن در این کشور معامله شده که یک سوم آن‌ها نوساز بوده است.همچنین در ماه گذشته تنها میزان فروش مسکن به شهروندان خارجی در ترکیه با کل معاملات مسکن در تهران برابری می‌کند.این آمار بیانگر تورم ۱۲ ماهه منتهی به این ماه در شهر تهران است و بالاترین رکورد محسوب می‌شود.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، میانگین وزنی قیمت هر متر مربع آپارتمان مسکونی در منطقه یک شهرداری تهران در شهریور امسال به حدود ۱۵۸ میلیون تومان رسید.

ارزان‌ترین بخش تهران نیز منطقه ۱۸ بود که میانگین وزنی قیمت مسکن در این منطقه در آخرین ماه تابستان به ۴۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. منطقه پنج تهران همچون گذشته پرتقاضاترین و پررونق‌ترین بخش بود، به‌طوری که طی شهریور، ۳۹۰ دادوستد معادل ۱۳ درصد از کل معاملات انجام شده را به خود اختصاص داد.
در شهریور، سه هزار و هشت دادوستد خرید مسکن در تهران ثبت شد که در مقایسه با تعداد معاملات مرداد بیشتر از ۱۱ درصد کاهش داشت.

قرار گرفتن تعداد دادوستد‌ها در کانال سه هزار معامله، نشان‌دهنده رکود حاکم بر بازار مسکن پایتخت است.
در رکود خرید و فروش، اجاره خانه یکی از مهم‌ترین مسایل ساکنان پایتخت است. این آمار البته در حالی است که اخیرا نیز روزنامه دنیای اقتصاد یافته‌های یک نظرسنجی را منتشر کرده است که نشان می‌داد میانگین سهم اجاره بها در سبد هزینه خانوار‌های تهرانی به بیش از ۵۰ درصد رسیده است و ساکنان پایتخت به‌طور متوسط ماهانه حدود ۱۵ میلیون تومان برای اجاره خانه می‌پردازند.

مسکن در اوج قیمت دلاری
از سوی دیگر در این میان باید توجه داشت که شاید یکی از علت‌های جهش چشمگیر و بلند قیمت مسکن در ایران مربوط به نصف شدن ارزش ریال طی یک سال گذشته باشد. همچنین باید توجه داشت که تورم بالاتر مسکن در مقایسه با رشد نرخ دلار در بهار امسال نیز نشان از رکود سنگین در پروژه‌های ساخت و ساز واحد‌های جدید ساختمانی در کشور دارد.

کما اینکه، این آمار اکنون در شرایطی بیان می‌شود که حسین محمودی اصل، اقتصاددان خبر داد که: «قیمت دلاری مسکن در اوج تاریخی قرار دارد و باید متعادل شود و این یعنی هنوز رکود پابرجاست.» حسین محمودی‌اصل در یادداشتی در فضای مجازی نوشت: «مسکن میانگین متری ۷۷ میلیون تومان در تهران رکورد نرخ ۱۵۵۰ دلاری مسکن است. یعنی قیمت دلاری در اوج تاریخی قرار دارد و باید متعادل شود و این یعنی هنوز رکود پابرجاست و اصلاح زمانی ادامه خواهد داشت.» وی عنوان کرد: «مصوبه مجلس در برنامه هفتم توسعه در خصوص گشایش در محدوده شهر‌ها به اندازه ۵ برابر مساحت تهران می‌تواند روند قیمت مسکن را مدیریت کند.» این اقتصاددان هم چنین متذکر شد: «حالا حالا‌ها اقتصاد درگیر رکود خواهد بود.»

اختلاف ۱۱۶ میلیونی قیمت مسکن در ۲۲ منطقه تهران
البته این آمار در خود موارد دیگری را نیز پنهان داشته بود از جمله این که:
متوسط قیمت مسکن در ۶ منطقه تهران زیر ۵۰ میلیون تومان بوده است
کمترین متوسط قیمت با ۴۱ میلیون و ۵۰۱ هزار تومان مربوط به منطقه ۱۸ است
بیشترین معامله مسکن طبق معمول مربوط به منطقه ۵ با ۳۹۰ فقره است
کمترین معامله با ۴۵ فقره برای منطقه ۱۹ است.
همچنین بررسی متوسط قیمت مسکن در ۲۲ منطقه تهران حاکی است، فاصله قیمت مسکن در شهر تهران از گران‌ترین تا ارزان‌ترین منطقه، بیش از متری ۱۱۶ میلیون تومان است.

قیمت مسکن در منطقه ۱۸ تهران با متوسط قیمت ۴۱.۵ میلیون تومان در حالی ارزان‌ترین است که در منطقه ۱ تهران متوسط قیمت مسکن حدود متری ۱۵۸ میلیون تومان است.همچنین در مناطق ۴، ۵ و ۶ به ترتیب متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی ۹۱ میلیون و ۸۲۸ هزار تومان، ۹۳ میلیون و ۵۵ هزار و ۱۰۹ میلیون و ۳۰۵ هزار تومان بوده است. کل معاملات این ۳ منطقه نیز ۷۳۹ فقره بوده است.این در حالی است که متوسط قیمت مسکن در ۶ منطقه تهران زیر ۵۰ میلیون تومان بوده و کمترین متوسط قیمت با ۴۱ میلیون و ۵۰۱ هزار تومان مربوط به منطقه ۱۸ است. بیشترین معامله مسکن طبق معمول مربوط به منطقه ۵ با ۳۹۰ فقره و کمترین معامله با ۴۵ فقره برای منطقه ۱۹ است.