نقش مدارس و دانشگاه ها در پیشگیری اولیه از اعتیاد مورد توجه جدی قرار گیرد

کلمه نیوز_ عبدالحسین شبانی نژاد کارشناس و مدرس پیشگیری از مواد مخدر و مشاوره توانمندسازی دانش آموزان در مدارس جنوب استان فارس در حاشیه برگزاری کارگاه پیشگیری از آسیب های اجتماعی با محوریت مهارت های دوست یابی و ارتباط موثر ویژه دانش آموزان در دبستان دخترانه معلم با گفتگو با این خبرگزاری از حساسیت ویژه‌ای مسولان نسبت به آینده دانش آموزان و دانشجویان اظهار داشتند: دانش آموزان و دانشجویان که آسیب پذیر ترین اقشار جامعه به لحاظ ویژگی های سنی ،بلوغ،تکالیف آموزشی ،دوری از خانواده ،ملاحضلات جنسی ،کنجکاوی می باشند به جهت آینده ساز بودن و منوط بودن رشد و پیشرفت کشور به تعالی و سلامتی آن ها از حساسیت ویژه‌ای در بین مسولان و برنامه ریزان جامعه برخوردارند.

وی در ادامه از افزایش مواد مخدر صنعتی در قشر جوان جامعه اشاره کردند و خاطر نشان کردند: شیوع و میزان مصرف از زمانی به زمانی دیگر و از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است ولی آنچه که مشخص است و روز به روز بر مصرف و تنوع آن افزوده می شود افزایش مواد مخدر صنعتی است که گرایش بیشتری بین جوانان پیدا کرده و هر چه به زمان حال نزدیک می شویم سن مصرف کاهش می یابد و نوجوانان و جوانان به راحتی و با هزینه مقدار کم به آن دسترسی پیدا می کنند

مسئول توانمندسازی دانش آموزان در ادامه از اجرای برنامه‌های پیشگیری از آسیب های اجتماعی در سال تحصیلی جاری اظهار داشتند: در کنار اطلاع رسانی و آگاه سازی آموزش عاطفی و روش های جانشین توجه به آموزش مهارت های زندگی در پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر مورد توجه جدی در برنامه های سال تحصیلی قرار می گیرد این آموزش ها هر چقدر از سنین پایین در مدرسه توسط افراد اهل فن و با برنامه عملی و منظم انجام بگیرد اثر بخشی بیشتر خواهد داشت که اجرای برنامه های پیشگیری به لحاظ ویژگی های محیط های آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها ،بهترین و مناسب‌ترین راه برای پیشگیری از معضلات اجتماعی خواهد بود.

شبانی نژاد مدرس پیشگیری از آسیب های اجتماعی نقش مهارت های زندگی در زندگی محصلین در محیط های آموزشی مهم ارزیابی کردند و اظهار داشتند: اساسی ترین عامل در پیشگیری ،آموزش مهارت های زندگی خصوصا از سنین پایین برای دانش آموزان و دانشجویان کسب مهارت های لازم در تصمیم گیری ،حل مسأله ،تفکر خلاق،تفکر انتقادی،روابط موثر اجتماعی ،همدلی و کنار آمدن با هیجان ها و فشار های روحی توسط نوجوانان و جوانان از گسترش پدیده اعتیاد به شدت جلوگیری خواهد کرد.

وی در ادامه از نقش پر رنگ مدرسه ،دانشگاه و خانواده در پیشگیری اولیه از اعتیاد اظهار داشتند: درگیر کردن اولیاء دانش آموزان با امور تحصیلی فرزندان ،ایجاد هماهنگی های لازم بین خانه و مدرسه،ارتقاء مهارت های زندگی والدین آشنا نمودن اولیای دانش آموزان با مضرات سیگار و مواد مخدر و در نهایت ایجاد حساسیت لازم در والدین به پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر کمک خواهد کند.انتخاب مدرسه به عنوان پایگاه اجرایی پیشگیری اعتیاد به چند دلیل بوده است درصد قابل توجهی از جمعیت کشور در نهادهای آموزشی از مدارس تا دانشگاه به سر می بردند که امکان تنوع بخشی در مسائل درسی و آموزشی وجود دارد. که با سنین مختلف دانش آموزان می توان کار کرد، دانش آموزان بیشتر در معرض خطر انحرافات اجتماعی قرار دارند و می توان از تجارب معلمان و مربیان و مشاوران در این زمینه استفاده کرد مدارس و دانشگاه به عنوان یک مرکز مهم که قادر است برنامه‌های پیشگیرانه اعتیاد به مواد مخدر را پوشش دهد، مورد توجه قرار داد.

مسئول گروه سی بی اجتماع محور بهزیستی لامرد از دلایل اعتیاد دانش‌آموزان و دانشجویان خاطر نشان کردند: دانش‌آموزان به دلیل فشارهای اجتماعی، استرس تحصیلی، مشکلات خانوادگی، عدم اطلاعات کافی درباره مضرات مواد مخدر و الکل، فرصت‌های دسترسی آسان به مواد مخدر و الکل در محیط دانش‌آموزی و جامعه، رفتارهای نادرست دوستان و … ممکن است درگیر اعتیاد شوند. علاوه بر این نباید اقتضای سن حساس نوجوانی و کنجکاوی‌ها و نواسانات فکری و احساسی را در بچه‌ها نادیده بگیریم. این موارد هم در تمایل بچه‌ها به مصرف مواد مخدر مؤثر است.

وی از شناخت و آگاهی مردم نسبت به اوضاع اجتماعی جامعه و خطرات ناشی از سوء مصرف مواد مخدر افزودند: اگر به امر پیشگیری از جنبه ارشادی و آگاهی دادن به مردم بنگریم، چه بسا با ارتقای آگاهی آنان نسبت به مضراتی که به دنبال مصرف موادمخدر برایشان عارض می‌شود، بتوان مصرف موادمخدر را کنترل کرد.آگاهی دادن به مردم و نهی از منکر و بیان ضررهای مصرف مواد مخدر از شیوه‌های آگاهسازی و آموزش کاری بس ظریف و متنوع است؛ چراکه کوچک‌ترین غفلت در انتخاب شیوه و عمل و ارائه اطلاعات غلط منجر به بدآموزی خواهد شد. بنابراین برای آموزش باید نوع وسیله اطلاع‌رسانی، ویژگی‌های مخاطبان، متون، تصاویر، مکان و… به دقت انتخاب شوند تا هم آگاهی لازم را ارائه دهند و هم نفرت مورد لزوم را القا کند.
مشاور امور خانواده از برنامه‌های آموزشی در آینده افزودند: اهداف به طور مشخص و در راستای اجتناب با حذف نادرست از موادمخدر یا در راستای کاهش یا نگهداشتن آن در سطحی است که عواقب مضر آن را به حداقل برسانیم. اهداف آموزشی جلوگیری از سوءمصرف موادمخدر به طور مجزا به اهداف شناختی، عاطفی و رفتاری تقسیم می‌شوند. این اهداف می‌توانند کوتاه‌مدت، بلندمدت یا ساده و پیچیده باشند، اما در همه این حالات این اهداف باید صریح و منطبق با دیگر اهداف و در چارچوب وسیع‌تر آموزشی باشند. افرادی که مسئولیت دستیابی به این اهداف را دارند، باید نسبت به آنها به درک لازم رسیده باشند.

شبانی نژاد مسئول توانمندسازی دانش آموزان در پایان از خودباوری
و اعتماد به نفس در دانش آموزان و دانشجویان سخن گفتند و اظهار داشتند: خودباوری اصطلاحی است که منظور از آن یک حالت مثبت روحی و روانی است که در نتیجه احساس ارزشمندی در نفس انسان پدید می آید و او را آماده می سازد تا از طریق بهره گیری از لیاقت ها و توانمندی هایی که دارد به انجام وظایفی که بر عهده اوست قیام نماید و در این راه، از مشکلات و موانعی که پیش می آید هراسی به دل راه ندهد. در واقع خودباوری، باور به استعدادها، توانایی ها و نیروهای نهفته فطری درونی است که با اتکاء به آن، می توان به اهداف مورد نظر در زندگی رسید و به آنان جامه عمل پوشاند. و مرحله عالی خودباوری، شکوفایی همه استعدادهای بالقوه فرد است. خودباوری، توان افزا، انرژی زا و انگیزه دهنده است و ما را ترغیب به موفقیت می کند و باعث می شود از موفقیتهای خود احساس لذت و غرور کنیم. خودباوری بالا، در جستجوی چالش و انگیزش ناشی از اهداف ارزشمند است. رسیدن به چنین اهدافی، خودباوری را تقویت می کند.