بازیگری رسانه ملی در پایداری رونق توسعه انرژی خورشیدی

کلمه نیوز_ «مریم اردکانی» کارشناس رسانه در یادداشتی به عنوان «بازیگری رسانه ملی در پایداری رونق توسعه انرژی خورشیدی» به پایگاه خبری کلمه نیوز آورده است؛

در جوامع کنونی، انرژی، محور توسعه محسوب می شود و انرژی پایدار آن گونه ای از انرژی است که طریقه تولید و مصرف آن به نحوی باشد که توسعه انسانی در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را تأمین کند . از آنجا که تقاضای انرژی جهانی بدلیل افزایش جمعیت و توسعه تکنولوژی بشدت بالا رفته است.

بنابراین تمایل به سمت کاربرد منابع انرژی تجدیدپذیر با عمر بالا، قابل اعتماد و مقرون به صرفه افزایش یافته است. انرژی خورشیدی، از میان سایر منابع انرژی تجدیدپذیر، یک منبع انرژی امیدبخش دردسترس و رایگان است که می تواند برای بحران انرژی موجود مورد استفاده قرار گیرد. انرژی خورشیدی و تکنولوژی آن در تمام نقاط جهان در حال پیشرفت است که دلیل آن کمبود منابع فسیلی و محدودیت‌های موجود در استفاده از سایر منابع انرژی می‌باشد. انرژی خورشیدی بدلیل مزایای فراوان مانند دردسترس بودن، مقرون به صرفه بودن، ظرفیت و بازده بالا در مقابل سایر منابع انرژی تجدیدپذیر، بهترین گزینه برای تامین انرژی جهان می‌باشد.

‌آمار آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰ حجم بهره‌برداری از انرژی خورشیدی از ۱۸ درصد به ۳۶ درصد افزایش می‌یابد که این سرعت دو برابری نشان از روند افزایشی بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر نسبت به سوخت‌های فسیلی دارد. ‌بنا به گفته معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، با جذب بخش خصوصی و همراهی مسئولان ظرفیت تولید برق خورشیدی تا پایان دولت دوازدهم به ۴ هزار مگاوات می‌رسد.؛ از این رو انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان یک منبع لایزال در اختیار کشور قرار دارد. همچنین در ایران انگیزه‌های لازم برای بهره‌برداری از انرژی‌های تجدید پذیر وجود دارد. هرچند کشور ما هم با وجود میزان تابش خورشیدی بین ۱۸۰۰ تا ۲۲۰۰ کیلووات ساعت بر مترمربع در سال، پتانسیل بسیار خوبی برای تولید و توسعه انرژی خورشیدی دارد اما وجود برخی مشکلات موجب شده که هنوز این نوع از انرژی جایگاه مناسبی در زندگی ایرانیان نداشته باشد. چالش های بهره گیری از این نوع انرژی کم نیستند، هزینه بالای راه اندازی، ذخیره سازی هزینه بر، مشکلات ورود به شبکه برق سراسری و … از معایب استفاده از این نوع انرژی می باشد.

محققان داخلی و خارجی هر یک به فراخور موضوع، چالش های پیش روی استفاده از این انرژی را بیان نموده اند. با یک بررسی کلی، می توان این چالش ها را با بخش بندی مرسوم توسعه پایدار منطبق ساخت و این موانع را در سه سطح اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دسته بندی نمود و برای آن چاره اندیشی کرد.

از آنجا که رسانه، وجدان را بیدار و این وجدان بیدار انسانی را به مسئولیت های اجتماعی خویش آگاه می کند، می تواند ملجاء مردم و دولت ها برای رفع بحران ها و مشکلات در آینده باشد. رسانه‌ها با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش چشمگیری در ارتقای آگاهی‌های گوناگون و ضروری بر عهده می‌گیرند و جامعه را در رسیدن به تعالی و ترقی همه جانبه یاری می‌کنند. این وظیفه خطیر به عهده رسانه‌هاست که با ایجاد فضای مناسب، افکار عمومی جامعه را به سمت توسعه فرهنگ نوآوری، خلاقیت و کارآفرینی سوق دهند. مردم در جوامع امروزی بدون استفاده از رسانه‌ها نمی‌توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند زیرا رسانه‌ها در زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها رخنه کرده‌اندرسانه ها اعم از شبکه های اجتماعی، روزنامه‌ها، نشریات، کتب، سایت‌های اطلاعاتی و… انچنان با زندگی مردمان عجینند، که حتی در حوزه امکان سنجی بهره گیری از انرژی خورشیدی نیز می توانند، موثر باشند.

فراوانی جمعیت، تمرکز گروه‌های وسیع انسانی در شهرهای بزرگ، شرایط خاص تمدن صنعتی و پیچیدگی وضع زندگی اجتماعی، وابستگی‌ها و همبستگی‌های ملی و بین‌المللی، ناامنی و بحران‌ها، تحول نظام‌های سیاسی و اجتماعی، دگرگونی مبانی فرهنگی، ترک سنت‌های قدیمی و مخصوصاً بیداری وجدان اجتماعی همه از جمله عواملی هستند که روز به روز نیاز انسان را به آگاهی از تمام حوادث و وقایع جاری محیط زندگی بیشتر می‌کند، تا جایی که پیشرفت وسایل ارتباط جمعی و توسعه اقتصادی و اجتماعی و تحکیم مبانی دموکراسی و تفاهم بین‌المللی لازم و ملزوم یکدیگر شده‌اند. در این جوامع افراد کوشش می‌کنند همیشه در جریان همه امور و مسائل اجتماعی قرار داشته باشند تا بتوانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم نقش خاص خویش را در زندگی گروهی ایفا کنند. به همین جهت آگاهی اجتماعی از مهم‌ترین ویژگی‌های زمان معاصر به شمار می‌رود و همین آگاهی است که انسان را به زندگی فردی و جمعی علاقه‌مند می‌سازد و توجه او را به آزادی‌ها و مسوولیت‌های وی جلب می‌کند. به این ترتیب در جامعه امروز یک فرد تنها موقعی می‌تواند بهترین و مطمئن‌ترین امکانات و وسایل زندگی را برای زندگی گروهی به دست آورد که دارای معلومات و اطلاعات کافی، خط مشی‌های صحیح و افکار و عقاید سالم باشد و این امر با استفاده از وسایل ارتباط جمعی، روزنامه‌ها، نشریات، کتب، سایت‌های اطلاعاتی و در یک کلام اطلاعات قابل دسترسی است.

امروزه توجه صاحبان سرمایه نیز به سمت رسانه‌ها جلب شده است، چرا که از این طریق با تسلط بر اذهان عمومی می‌توانند بازاری مناسب برای محصولات خود ایجاد کنند. اگرچه، تنوع رسانه ها امروزه غیرقابل انکار است اما نفوذ و جاذبه تلویزیون در دنیای کنونی، امری بدیهی است و نقش آن در آموزش، هدایت، جهت دهی و قالب سازی افکار عمومی جامعه انکار ناپذیر است؛ به همین دلیل به عنوان یکی از ابزارهای اصلی نفوذ در افکار عمومی مورد استفاده قرار گرفته و توسط دولتها یا بخش خصوصی در جهت اهداف مورد نظر به کار برده میشود شاخص هایی چون دسترسی سریع، ارزان و تنوع طیف مخاطبین، این رسانه را به عنوان یک رسانه کاربردی و همه گیر مطرح می سازد.

بنابراین باید پرسید که نقش رسانه ملی در استفاده از انرژی خورشیدی چیست، رادیو و تلوزیون چگونه می تواند در چارچوب شاخص های توسعه پایدار به رشد و شکوفائی و بهره گیری از انرژی خورشیدی یاری برساند؟ به چه میزان برنامه سازی های تلوزیونی و رادیویی واقعیات بهره گیری از این انرژی را بصورت علمی و بی طرف مورد واکاوی قرار می دهند؟ رسانه ملی چگونه می تواند موانع بهره گیری از انرژی خورشیدی را از میان بردارد؟ و از سوی دیگر چگونه این رسانه دید روشنی در خصوص امکان پذیری راه اندازی و استفاده از این نوع انرژی ارائه می دهد؟ در یک کلام، آینده استفاده از انرژی خورشیدی در ایران از نگاه رسانه ملی چگونه رقم خواهد خورد و چگونه برنامه سازی های هدفمند حوزه انرژی در راستای عمل به توسعه پایدار، می تواند جامعه را نسبت به بهره گیری از انرژی خورشیدی، برداشتن موانع اجرای طرح های بهینه، روشن سازی افکار عمومی، امکان سنجی راه اندازی نیروگاه های خورشیدی، گرایش بخش خصوصی به سرمایه گذاری در این بخش و جذب حمایت بخش دولتی و … یاری برساند؟