روسیه، ایران را برای خودش می‌خواهد

گروه سیاسی: رئیس‌جمهور روسیه روز جمعه نسبت به‌ بازگشت مسائل مربوطه به توافق هسته‌‌ای به چارچوب پیشین خود ابراز امیدواری کرد. پوتین با اشاره به اینکه ایران یکی از کشورهای مجاور دریای خرز است، مدعی شده است که امروز ما درخصوص مساله بسیار مهمی یعنی شرایط در منطقه دریای خزر گفت‌وگو می‌‌کنیم و نگرانی‌های امنیتی این ‌منطقه منافع روسیه را تهدید می‌کند.
هم‌اکنون مشکلات زیادی پیرامون برنامه هسته‌‌ای ایران در حال حل‌و‌فصل شدن هستند. من امیدوارم که تمامی مسائل مرتبط به برجام به چارچوب پیشین خود بازگردد و ما از جمله در منطقه دریای‌خزر بتوانیم روابط همه‌جانبه‌‌ای را با تمامی طرفین باشگاه دریای خزر بسازیم تا تمامی نقشه‌‌هایی را که در سر داریم، اجرایی کنیم.پس از این صحبت‌ها نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین نسبت به سرانجام رسیدن مذاکرات وین پیش از اتمام ماه جاری میلادی ابراز امیدواری کرد. اولیانوف مدعی شده آمریکا قصد برداشتن تحریم‌ها با برچسب‌‌هایی همچون تروریسم، نقص حقوق بشر و توسعه دفاعی ایران را ندارد.
اولیانوف در این خصوص بیان کرده است که آمریکایی‌ها این تحریم‌‌ها را دقیقا بخشی از رفع تحریم‌‌ها نمی‌دانند. آنها بر این باورند که این تحریم‌ها هیچ ارتباطی با برجام ندارد. در همین راستا پس از انتشار فایل صوتی وزیرخارجه ایران در یک اقدام توطئه‌آمیز به نظر می‌رسد به راحتی می‌توان امروز ابعاد تازه‌ای از موضع‌گیری‌های روسیه را معین کرد. در راستای بررسی این مساله روزنامه«آرمان ملی» گفت‌و‌گویی با احمد نقیب‌زاده، تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل داشته است که در ادامه می‌خوانید.

آیا روسیه نسبت به برجام یک سیاست دوگانه را در پیش گرفته است و تمایلی به احیای آن ندارد؟

تعدادی از کشورها با عادی‌شدن روابط ایران و غرب به شدت مشکل دارند. این کشورها حتی از این امر هراس دارند و برای به وجود نیامدن آن و ایجاد تنش بین‌ ایران با غرب تلاش می‌کنند. اسرائیل، روسیه، ترکیه، عربستان و چین از جمله مهمترین این کشورها هستند. این کشورها منافع خود را در این رابطه می‌بینند که روابط ایران و غرب رو به خوبی نرود و همچنان دچار تنش باشد.عده‌ای نیز در داخل کشور همین سیاست را در‌پیش گرفته‌اند و مشخص نیست آیا با این کشورهای خارجی ارتباطی دارند یا نه؛ اما مسلما همان حرف‌هایی را می‌زنند که نتانیاهو مطرح می‌کند. در این میان انگیزه‌ها میان کشورهای مخالف بهبود روابط ایران و غرب نیز متفاوت است.
برای مثال روسیه و چین به‌دنبال ایجاد انحصار در ایران هستند تا به منافع خود در ایران دست یابند و به همین علت تمایل ندارند روابط ایران و غرب بهبود یابد. این کشورها تمایل دارند از ایران کشوری همچون بلاروس بسازند و در یک وضعیت میانه ایران را نگه دارند. وزیرخارجه ایران نیز در فایل صوتی منتشر شده در خصوص روسیه نکته عجیب و غریبی نگفته و آنچه گفته بر ما واضح و آشکار بوده است. ایشان یک مثال زده و از کشور روسیه نام برده است اما به نظر می‌رسد کشورهای دیگر نیز همچون روسیه هستند و خواسته‌هایی همچون روسیه دارند. صحبت‌های وزیرخارجه نه سری بوده است و نه محرمانه و تمام این موارد عیان بوده است.

روسیه اگر به دنبال عدم‌بهبود روابط ایران با غرب است پس به چه علت جلسات متعدد برای احیای برجام و میانجیگری بین ایران و آمریکا برگزار می‌کند؟

امروز دستان روسیه نیز بسته شده و تحریم ایران سبب شده است برخی منافع روسیه از دست برود. روسیه خواهان این است که ایران برای خودش باقی بماند و تنها ایران با روسیه روابط خوبی داشته باشد. اگر تحریم‌های ایران برداشته نشود روسیه نمی‌تواند آن‌گونه که دوست دارد، از ظرفیت‌های ایران استفاده کند. روسیه به علت منافع خود به‌دنبال احیای برجام است. آنها می‌خواهند مقداری از تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود اما روابط ایران و غرب خوب نشود.این نکته آشکاری است. روسیه می‌خواهد با ایران مراوده داشته باشد و برای داشتن مراوده ضرورت دارد ایران اندکی دستانش باز شود و مقداری از تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود. به نظر من امروز ایران اصلا سیاست خارجی ندارد و ایستاده است تا پاسخ تحرکات کشورهای دیگر را بدهد. اگر به صورت دقیق و حساب شده حرکت می‌کردیم امروز با این چالش‌ها مواجه نمی‌شدیم و می‌توانستیم عرصه را بهتر مدیریت کنیم. متاسفانه به نظر می‌رسد مشارکت در انتخابات پایین خواهد بود و ایران نیز به سمت تغییر رویه پیش نمی‌رود تا وضعیت بحرانی شود و باز هم در گرفتاری دیگری به دنبال راه چاره خواهیم گشت.

عربستان در این میان چگونه نقش‌آفرینی خواهد کرد؟ آیا سیاست‌های عربستان به صورت جدی تغییر خواهد کرد؟

باید توجه داشت برخلاف آنچه می‌گویند در خصوص سردار سلیمانی انصاف رعایت نشده است، وزیرخارجه عنوان می‌کند که سردار سلیمانی برای زدوده شدن جنگ از یمن تلاش کرده و بر حل این مساله به صورت دیپلماتیک تاکید کرده است و این عربستان بوده که جواب رد به درخواست آتش‌بس سردار سلیمانی داده و گفته است جهان عرب به شما ارتباطی ندارد. این عربستان بوده که صلح نکرده است.ترکیه و عربستان در این میان نیز از رفع تنش‌ها میان ایران و آمریکا ضرر می‌کنند. نشانه واضح آن اینکه بن‌سلمان ابراز تمایل کرده است روابط خود را با ایران بهبود بخشد و این به آن علت است که از عادی شدن روابط ایران و غرب احساس خطر کرده است. این احساس خطر از آنجا ریشه می‌گیرد که دیگر او نمی‌تواند به اسم ایران از منافع غربی‌ها بهره‌مند شود. به همین علت دچار هراس شده‌اند و قصد دارند تنش‌های خود را با ایران کم کنند.