کوچ اعتماد

رضا صادقیان
 بازار سرمایه حال خوبی ندارد. طی یک‌ سال گذشته و پس از مردادماه سال ۹۹ و آغاز روند ریزش ارزش سهام‌ شرکت‌های مختلف تا به امروز، بورس ایران به کارخانه اعتماد سوزی شهروندان ایران تبدیل شده است.
بر اساس گزارش‌های وزارت صمت استخراج جهانی سالیانه بیت‌کوین ۳۲۴ هزار بیت‌کوین معادل ۱۱ هزار میلیون دلار است، که برآورد می‌شود استخراج فعلی این رمز ارز به صورت غیر رسمی در ایران سالیانه حدود ۴ تا ۶  درصد تولید جهانی، یعنی حدود ۱۹ هزار و ۵۰۰ بیت کوین است. همچنین تخمین زده می‌شود که حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان پول حقیقی خارج شده از بازار بورس تهران به سمت بازار رمزارزها رفته است.
در حال حاضر میزان معاملات رمزارزها در ایران قابل توجه و تعداد کاربران به بیش از یک میلیون نفر رسیده است. تنها در یک روز در یکی از صرافی‌های ایرانی که بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال در ایران است و ۶۰۰ هزار نفر کاربر دارد ۱۳۹۶ میلیارد تومان طی ۲۴ ساعت تنها در ۱۲ ارز معروف معامله صورت گرفته است. اگر این صرافی ۳۰ درصد بازار را در اختیار داشته باشد معاملات در صرافی‌های ایرانی روزانه ۴ تا ۵ هزار میلیارد تومان است در حالی که در بورس تهران در برخی روزها حجم معاملات حدود ۸ هزار میلیارد تومان بوده است که اگر معاملات صرافی‌های خارجی را نیز لحاظ کنیم چه بسا میزان معاملات روزانه ارزهای دیجیتال در ایران از میزان معاملات بورس بیشتر باشد.
متاسفانه نتیجه تبلیغات گسترده دولت برای جذب سهام‌داران حقیقی و روی آوردن شهروندان به بازار سرمایه برای مدت زمانی چند به ارزش افزوده دارایی‌های مردم منجر شد، شهروندانی که از ترس تورم افسار گسیخته و حفظ ارزش داریی‌هایشان به سوی بازار سرمایه رفتند و پس از مدتی تمام آن اقبال و سود‌ها سوخت! البته قبل از آنکه سهام‌داران زیان سرمایه‌گذاری خود را متحمل شوند، اعتماد آنان دستخوش بازی شد. اعتمادی که با تمام سخنرانی‌ها و پیگیری‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی، وزارت اقتصاد و مدیران ارشد سازمان بورس و انجام مصاحبه‌های پی‌درپی تاثیری در بازگشت اعتماد دوباره به شهروندان نداشته است.
هنگامه‌ای که اعتماد شهروندان به سرمایه‌گذاری در داخل کشور دستخوش اختلاف نظرهای سیاسی و جدال اهالی قدرت واقع می‌شود، لاجرم شاهد کوچ سرمایه به بازارهای دیگر هستیم، سرمایه‌گذاری در بازار مسکن ترکیه، خرید ارزهای دیجیتال و… رواج سایت‌های خبری، تبلیغ سرمایه‌گذاری با محوریت ارزهای دیجیتال و تبلیغات گسترده از سوی برخی شبکه‌های اطلاع‌رسانی درباره سودآوری شگفت‌آور در شرایطی که مردم اعتماد خود را نسبت به بازار سرمایه از دست رفته می‌بینند، بازارهای جدید به یکباره رونق می‌گیرند. وقتی جایی برای سرمایه‌گذاری با اطمینان یافت نگردد، سرمایه هوشمند به دنبال امکان و نقطه جدید می‌گردد، بنابراین نه تنها در بازار سابق نمی‌ماند، بلکه راه خروج را خواهد یافت.
براساس گزارش رسانه‌های تخصصی اقتصادی، ارزش روزانه بازار ارز‌های دیجیتال در بهمن و اسفند سال گذشته ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیارد تومان بود، رقمی که در مقایسه با بازار سرمایه در داخل کشور ناچیز شمرده می‌شد، این رقم در حال حاضر بیش از ۱۳۰۰ میلیارد در روز شده است. اینکه نتیجه سرمایه‌گذاری در این بازار چه دستاورد و زیان‌هایی را برای سرمایه شهروندان به دنبال داشته باشد، همچنان محل تردید است. از سویی دیگر نمی‌توان به مردمی که سرمایه‌های خود را از کف رفته می‌بینند انتقاد کرد، چرا که آنان با اعتماد و باوری راسخ اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار بورس کرده بودند ولی دولت نه تنها ارزش این اعتماد را درک نکرد، بلکه با بدترین شیوه ممکن باور شهروندان نسبت به سرمایه‌گذاری در داخل کشو را بی‌ارزش‌تر از همیشه کرد.