تعطیلی مدارس در خوزستان؛ زنگ خطری برای آلودگی هوا و بن‌بست راهکارها

خوزستان - موج تعطیلی مدارس در استان خوزستان، این بار نه تنها به دلیل شیوع بیماری آنفولانزا، بلکه در پی تشدید آلودگی هوا، زنگ هشداری جدی را برای مسئولان و شهروندان به صدا درآورده است.

کلمه نیوز – موج تعطیلی مدارس در استان خوزستان، این بار نه تنها به دلیل شیوع بیماری آنفولانزا، بلکه در پی تشدید آلودگی هوا، زنگ هشداری جدی را برای مسئولان و شهروندان به صدا درآورده است. در حالی که راهکارهای فعلی برای مقابله با این بحران به نظر می‌رسد به بن‌بست رسیده‌اند، ضرورت بازنگری اساسی در رویکردها و اجرای راهکارهای بلندمدت و پایدار بیش از پیش احساس می‌شود.

وضعیت بحرانی؛ از آنفولانزا تا غبار سمی

شیوع گسترده آنفولانزا در استان، همراه با تداوم وضعیت بغرنج آلودگی هوا، ستادهای استانی را بر آن داشته تا به ناچار مدارس را تعطیل اعلام کنند. این تعطیلی‌ها که برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها فرصتی برای در امان ماندن از بیماری و آلاینده‌ها محسوب می‌شود، در عین حال نشان‌دهنده ناتوانی سیستم‌های مدیریتی در ارائه راهکارهای پایدار برای مقابله با مشکلات ریشه‌ای است.

کشف بن‌بست، اما کجاست راه خروج؟

متأسفانه، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ راهکار عملی و مؤثری برای مقابله با آلودگی هوا و رسیدن به هوای پاکیزه، به ویژه در کلانشهر اهواز، در دستور کار یا اجرا قرار ندارد. این فقدان راهبرد مشخص، نگرانی‌ها را در میان کارشناسان و فعالان محیط زیست افزایش داده است.

نگاهی به راهکارهای بالقوه؛ گامی برای هوای پاک

با وجود نبود راهکار مشخص، تجربیات جهانی و مشکلات مشابه در شهرهای بزرگ، مسیرهایی را برای مقابله با آلودگی هوا پیش روی ما قرار می‌دهد. این راهکارها را می‌توان در دو دسته کلی مدیریتی و نظارتی و فنی و زیرساختی طبقه‌بندی کرد:

۱. راهکارهای مدیریتی و نظارتی: کنترل قاطع منابع آلاینده:

خودروهای فرسوده: اجرای جدی طرح‌های نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و شخصی، و سخت‌گیری در معاینات فنی خودروها، گامی اساسی در کاهش آلایندگی است.

صنایع و کارخانجات: تشدید نظارت بر واحدهای صنعتی، الزام به استفاده از فناوری‌های کاهنده آلودگی، و تعیین حد مجاز انتشار آلاینده‌ها، از اهمیت بالایی برخوردار است.

فعالیت‌های عمرانی: مدیریت گرد و غبار ناشی از پروژه‌های ساختمانی و اتخاذ روش‌های مناسب برای جلوگیری از انتشار خاک، ضرورتی انکارناپذیر است.

احتراق و سوزاندن: ممنوعیت سوزاندن بقایای کشاورزی و پسماندها، و کنترل سیستم‌های گرمایشی، از دیگر اقدامات ضروری است.

مدیریت هوشمندانه ترافیک:

کاهش تردد خودروها: توسعه حمل و نقل عمومی کارآمد، تشویق به استفاده از دوچرخه و پیاده‌روی، و اجرای طرح‌های ترافیک محدودکننده، می‌تواند ترافیک و آلودگی ناشی از آن را کاهش دهد.

مدیریت توزیع کالا: تنظیم ساعات تردد خودروهای سنگین و توزیع کالا در مناطق شهری، به روان‌سازی ترافیک و کاهش آلودگی کمک می‌کند.

قانون‌گذاری و اجرای قاطع:
جریمه‌های بازدارنده: تعیین و اعمال جریمه‌های سنگین برای متخلفان از قوانین زیست‌محیطی، رویکردی قاطع برای الزام به رعایت قوانین است.

شفافیت اطلاعات: انتشار منظم و دقیق اطلاعات کیفیت هوا، شهروندان را در جریان وضعیت قرار داده و به اتخاذ تدابیر لازم توسط آن‌ها کمک می‌کند.

آموزش و فرهنگ‌سازی:

افزایش آگاهی عمومی: اطلاع‌رسانی گسترده در مورد خطرات آلودگی هوا و مسئولیت فردی شهروندان، زمینه را برای مشارکت عمومی فراهم می‌کند.

ترویج رفتارهای پایدار: تشویق به کاهش مصرف، بازیافت، و استفاده از وسایل نقلیه پاک، گامی مهم در جهت حفظ محیط زیست است.

۲. راهکارهای فنی و زیرساختی: توسعه حمل و نقل پاک:
گسترش مترو و اتوبوس‌های برقی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی پاک، اولویتی کلیدی است.

ترویج خودروهای هیبریدی و برقی: ارائه تسهیلات و مشوق‌ها برای خرید و استفاده از این خودروها، می‌تواند به کاهش آلایندگی کمک کند.

توسعه فضای سبز:
افزایش درختان و پوشش گیاهی: درختان به عنوان فیلترهای طبیعی هوا، نقش حیاتی در جذب آلاینده‌ها دارند.

ایجاد پارک‌ها و فضاهای سبز شهری: این فضاها نه تنها به تصفیه هوا کمک می‌کنند، بلکه کیفیت زندگی شهری را نیز ارتقا می‌بخشند.

استانداردسازی سوخت:

استفاده از سوخت‌های پاک: جایگزینی سوخت‌های با استانداردهای پایین با سوخت‌های پاک‌تر(مانند یورو ۵ و بالاتر) و تصفیه گازهای خروجی نیروگاه‌ها و صنایع، ضروری است.

چالش کاهش بارندگی‌ها؛ نیاز به رویکردهای فعال‌تر

کاهش بارندگی‌ها، فرآیند تصفیه طبیعی هوا را تضعیف کرده و ماندگاری آلودگی‌ها را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی، توجه به راهکارهای زیر اهمیت بیشتری پیدا می‌کند:

تمرکز بر کنترل منابع آلاینده: در شرایط کمبود بارندگی، پیشگیری از تولید آلودگی حیاتی‌تر است و باید شدت عمل در کنترل منابع ثابت و متحرک افزایش