چوب حراج کریستی بر آثار هخامنشی و اشکانی
گروه فرهنگی: حراج کریستی در لندن در تازهترین اقدام خود در فروش آثار تاریخی ۳اثر باستانی قاچاق شده از ایران را در تاریخ ۸دسامبر به حراج گذاشت. حراج کریستی لندن ۲پلاک زرین گاو بالدار هخامنشی متعلق به دوران اردشیر دوم هخامنشی را به همراه یک ریتون متعلق به هزاره اول قبل از میلاد و یک […]
۲پلاک گاو بالدار که یکی از آنها با سر انسان و کاملا سالم است و دیگری با شکستگی بخشی از اجزای این اثر باستانی فروخته شده، بهترتیب به قیمت یکمیلیون و ۹۰۰هزار پوند و بیش از یکمیلیون و ۶۵۰هزار پوند در حراج کریستی لندن به فروش رسیده است. بدینترتیب ۲پلاک زرین گاو بالدار هخامنشی که یکی از آنها گاو بالدار با سر انسان است، در این حراج به قیمت حدود ۳میلیون و ۵۵۰هزار پوند انگلیس؛ یعنی بیش از ۱۴۴میلیارد و ۱۳۰میلیون تومان فروخته شده است.
گاوهای بالدار زرین هخامنشی که در چند روز گذشته توسط حراج کریستی لندن به فروش رفته براساس اعلام این حراجی از حفاریهای سال ۱۹۲۰در همدان بهدست آمده و پس از آن به داراییهای مجموعه موریس ویدال نیویورک در سال ۱۹۴۸افزوده شده است. این اشیا پیشتر در سال ۱۹۴۸ همراه دیگر آثار تاریخی ایران و برخی مجموعههای موزه لوور و مجموعههای خصوصی در موزه سرنوشی در پاریس به نمایش گذاشته شده بود. تصاویر این دو اثر زرین که بهتازگی در لندن به حراج گذاشته شده در کتاب آثار تاریخی همدان در سال ۱۳۳۲انتشار یافته و همچنین در سال ۱۹۵۷مجله مطالعات خاورمیانه در مطلبی با عنوان «جواهرات هخامنشی در مؤسسه شرقی» تصاویر و توضیحات مربوط به هر دو پلاک را منتشر کرده است.
فعالانی که بازار فروش اشیای باستانی در کشورهای دیگر را رصد میکنند به همشهری خبر دادهاند که از مدتها قبل موضوع فروش این دو اثر زرین هخامنشی در حراج کریستی را به اطلاع وزارت میراث فرهنگی رسانده بودند، اما هیچ اقدامی برای جلوگیری از این حراج و تلاش برای بازگرداندن این دو اثر هخامنشی به ایران صورت نگرفته است.
این در حالی است که پیشتر و هنگام حراج سردیس سرباز هخامنشی متعلق به پلکان تختجمشید در نیویورک زمانی که یک دانشجوی ایرانی تصویر جلد کاتالوگ این حراج را که سر سرباز هخامنشی متعلق به پلکان تختجمشید بود، منتشر کرد، تلاش حقوقی ایران برای بازگرداندن این اثر آغاز شد و سرانجام سردیس هخامنشی در مدت زمانی کوتاه براساس قوانین بینالمللی به ایران مسترد شد.
حراج کریستی اما چکش خود را برای فروش گاوهای بالدار طلایی به جای مانده از دوران هخامنشی که تاریخگذاری آنها به دوران سلطنت اردشیر دوم در فاصله سالهای ۴۰۴تا ۳۵۹پیش از میلاد در ایران بازمیگردد و بدینترتیب متعلق به بیش از ۲۵۰۰سال پیش هستند، فرود آورد و این آثار را به قیمت بیش از ۱۴۴میلیارد تومان فروخت.
جالب آنکه حراج کریستی اعلام کرده این آثار را از خارج از انگلستان برای فروش آورده و بهدلیل تحریمهای آمریکا در خرید «آثار صنایعدستی متعارف» از قبیل فرش، منسوجات، اشیای تزیینی و ابزار علمی ایران، امکان فروش گاوهای بالدار هخامنشی به افراد آمریکایی وجود ندارد. افراد غیرآمریکایی که مایل به خرید این آثار و ورود آنها به ایالاتمتحده آمریکا هستند نیز باید برای دریافت مجوز اوفک درخواست میدادند که این درخواست ماهها به طول میانجامد.
این دو پلاک هخامنشی در سال ۱۹۴۸همراه با ۲۳قطعه از آثار باستانی ایران که از حفاریهای همدان بهدست آمده بود، در موزه سرنوشی پاریس و در نمایشگاهی با عنوان «بخشی از کشفی باشکوه از اشیای طلای دوران هخامنشی» به نمایش گذاشته شد.
سیاحان و مورخان یونانی، مانند «دیودوروس سیکولوس» و «کوئینتوس کورتیوس»، جزئیات خیرهکنندهای را از استفاده فراوان از طلا در ایران دوران هخامنشی هم برای استفاده شخصی و هم برای تزیینات دربار هخامنشی نوشتهاند. دیودوروس سیکولوس نوشته است که اسکندر مقدونی ساختمانهای کاخ تختجمشید را برای بهدست آوردن گنجینه فلزات گرانبهای آن غارت کرد. به نوشته این مورخ یونانی، تخمین زده میشود که اسکندر مقدونی ۲۵۰۰تن فلزات گرانبهای تختجمشید همچون آثار زرین این بنای هخامنشی را غارت کرده است.
در مورد ۲پلاک زرین هخامنشی با نقش گاو بالدار نیز که اخیرا در حراجی کریستی به فروش رفته است، این دوپلاک به همراه یک کتیبه طلایی یافت شدهاند که قدمت آن به دوره اردشیر دوم هخامنشی میرسد. باستانشناسها معتقدند ۲پلاک زرینی که توسط حراج کریستی لندن فروخته شده مربوط به تزئینات مرتبط با مبلمانها، درها یا سپر نظامیان بوده است.
گاو بالدار یا لاماسو که پیکرههای مرتبط با آن در دروازه ملل تختجمشید نیز قرار دارد، موجوداتی افسانهای هستند که برای محافظت از تختجمشید در این محوطه قرار داده شدهاند و در تزئینات هخامنشی استفاده زیادی داشتهاند. لاماسوها یا حیوانات بالدار نظیر گاو یا شیر بالدار مشخصه هنر هخامنشی هستند که حراج کریستی توانسته است در سکوت خبری ۲نمونه از تزئینات هنر هخامنشی را به قیمت بیش از ۱۴۴میلیارد تومان به خریداری که نام او را اعلام نکرده است، بفروشد.
حراج کریستی همچنین یک ریتون سفالی ایران با نقش گاو را از کلکسیون خانواده جیان کارلو گیابو ایتالیایی که تخمین زده میشود متعلق به اوایل هزاره اول قبل از میلاد مسیح است و ۱۹سانتیمتر ارتفاع دارد، با قدمت حدود ۳هزار سال و با قیمت حدود ۱۸هزار پوند انگلیس معادل ۷۳۰میلیون و ۸۰۰هزار تومان به حراج گذاشت. در مشخصات این اثر از فردی به نام رفیع سلیمانی نام برده شده است که احتمال میرود ریتون سفالی را در اختیار دکتر گیابو قرار داده باشد. ریتونهای شبیه به آنچه حراج کریستی از گنجینه آثار باستانی ایران به حراج گذاشته است بیشتر از کاوشهای باستانشناسی و حفاریهای غیرمجاز در استانهای شمالی کشور ازجمله گیلان بهدست آمدهاند.
اثر دیگری که حراجی کریستی چکش حراج خود را بر سر آن فرود آورد، یک پلنگ زرین متعلق به دوره اشکانی است که متعلق به مجموعه آثار پرنسلی است. تاریخگذاری این اثر که آناتومی بدن آن بیشتر به یوزپلنگ شباهت دارد به قرن اول هجری بازمیگردد که حراج کریستی آن را به سقف قیمتی ۷۴هزار و ۵۰۰پوند، یعنی بیش از ۳میلیارد تومان برای فروش گذاشت.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰